Kurtarma ölümlerini önlemek için doğru yaklaşım nasıl olmalı?

6 Şubat 2023’te yaşanan büyük depremden sonra göçük altından çıkarılan insanların haberleri hepimizi umutlandırırken ne yazık ki kurtarma ölümü haberleri de bizleri derinden üzdü. Kurtarma sırasında göçük altından çıkartılan hastaya doğru yaklaşım ne olmalıdır? Prof. Dr. Bengi Başer’e sorduk.

Kurtarma ölümleri

Göçük altında kalan kişilerde fiziksel olarak yaşanacak şeyler nelerdir? Kurtarma nasıl yapılmalıdır?

Prof. Dr. Bengi Başer: Deprem bölgesindeki dondurucu soğuklarda, göçük altındaki kişinin kan damarları daralır. Böylece vücutta ısı kaybı asgari düzeyde tutulur. Bedenin uç bölgelerinde kan ve dolayısıyla vücut sıcaklığı düşerken, vücudun hayati organlarında sıcak kan ile organların çalışması sağlanır.


Depremzedeyi kurtarabilmek için çok fazla hareket ettirilirse kan damarları genişleyebilir ve soğuk kan, ana organlara doğru akabilir. Bu durum örneğin, kalpte ritim bozukluğu meydana getirerek ölüme yol açabilir.

Kaslar hasar gördüyse neler yaşanır?

Prof. Dr. Bengi Başer: Kaslar yaralandığında vücut, kas hücreleri içinde oksijen taşınmasından sorumlu bir protein olan miyoglobin salgılanır. Kurtarılan depremzedede kan aniden tekrar serbestçe akabilir ve vücut miyoglobinle dolabilir ve bu da böbrekleri tahrip eder, böbrek yetmezliği ve buna eşlik eden potasyum artışı meydana gelebilir. Potasyum artışı ise kalbi durdurabilecek ciddi ritim bozukluğuna ve ölüme neden olabilir.

Göçük altından kurtarma sırasında direkt su verildiği sahneleri izledik. Direkt su verilmeli midir?

Prof. Dr. Bengi Başer: Ağızdan verilen su ve benzeri herhangi yiyecek ve içecek Aspirasyon riskine neden oluyor. Bu nedenle depremden kurtarılan kişiye ağızdan su vermemek ve damardan hızla sıvıya başlamak gerekir.

Kurtarma işlemlerindekinde dikkat edilmesi gereken durumlar nelerdir?


Prof. Dr. Bengi Başer: Kurtarma işleminin hızla ve altın saatler olarak kabul edilen enkaz altındaki ilk 6-8 saatte gerçekleşmesi çok önemlidir.

Prof. Dr. Bengi Başer: Ezilme sendromlu hastalarda akut böbrek yetmezliğine gidişini önlemek ya da. şiddetini azaltmak için hasta enkaz altından çıkarılmadan tedaviye başlanılmalıdır. Kanama varsa bası veya uygulamaları ile kanama kontrol edilmeye çalışılmalıdır. Yaralının bir sırt tahtası ile sağlık kuruluşuna nakli önemlidir.


Biyografi: Prof. Dr. Bengi Başer

Prof. Dr. Bengi Başer, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı lisans eğitimini başarıyla tamamlayarak Tıp Doktoru unvanı almıştır. İhtisasını ise, Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tamamlayıp Kardiyoloji uzmanı oldu.

EĞİTİM VE ÇALISILAN KURUMLAR

  • 1983 – 1990 Hacettepe Üniversitesi, Tip Fakültesi, Ankara
  • 1990 – 1991 Ankara Onkoloji Hastanesi ( Mecburi Hizmet )
  • 1991 – 1995 Kosuyolu Yüksek Ihtisas Egitim ve Arastirma Hastanesi ( Asistan 30/05/1991 )
  • 1995 – 2002 Kosuyolu Yüksek Ihtisas Egitim ve Arastirma Hastanesi ( Uzman 21/12/1995 )
  • 2002 – 2009 Kosuyolu Yüksek Ihtisas Egitim ve Arastirma Hastanesi ( Doçent 10/06/2002 )
  • 2012 – 2013 İstanbul Cerrahi Hastanesi, ( Konsültan Hekim )
  • 2013 – 2014 Giresun Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı (Profesör)
  • 2014 – 2015 Giresun Üniversitesi, Tıp Fakültesi Dekanı
  • 2015 – 2016 Medical Park Ordu
  • 2016 – 2017 Medical Park Göztepe
  • 2017 – Present Medicana Kadıköy

AKADEMİK ÇALIŞMALARI:

  • 1995 yılından beri Türk Kardiyoloji Dernegi (TKD) üyesi olarak çalişmaktayım. 6 yıl TKD Koroner Kalp Hastalığı Çalışma grubu yönetim kurulu üyesi olarak çalıştım, ayrıca 2 yıl bu grubun baskanlığını yürüttüm.
  • TKD Basın ve İletisim Grubu’nda uzun yıllar görev aldım. Euroaspire III çalısmasının Türkiye ayağında primer yürütücü olarak görev aldım.
  • PLATO çalışmasında yardımcı arastırmacı olarak çalıştım.
  • Girişimsel Kardiyoloji ile Türkiye Klinikleri dergilerinin hakem kurulunda yer almaktayım. Ciddi Aort Darliginda Dipiridamollü Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi ( M.O. Demirkol, B. Yaymaci, Y. Basaran) çalismasiyla 3. Uluslararasi Nükleer Onkoloji ve 12. Ulusal Nükleer Tip kongrelerinde (1998) Seçkin Bildiri ödülleri aldim.
  • Girisimsel kardiyoloji kilavuzu ve girisimsel kardiyoloji kitaplarinin hazirlanmasina katkida bulundum.

SERTİFİKA PROGRAMLARI:

  • 01.2011 – 06.2011 Uluslararasi Saglik Çalisanlari Egitim Programi, Hasta Iletisimi, Kwantlen Politeknik Universitesi, Vancouver, Kanada
  • 09.2011 – 06.2012 Shiatsu ve Geleneksel Çin Tibbi Egitimi, anada Shiatsu College, Vancouver, Kanada

YAYINLAR:

  • Önceki soyadimla (Yaymaci yayimlanmis yaklasik 130 adet yerli ve yabanci, makale ve bildirilerim bulunmaktadir.

TEDAVİLER:

  • Perkütan koroner girişim(koroner anjiyoplasti)
  • Kan elektrolit testi
  • Homogreft kapak
  • Eko (ekokardiyografi)
  • Sol ventriküler destek aygıtı (lvad) 

Hipotermi riski: Belirtileri neler? Vücudu ısıtmak için ne yapılmalı?


Serpil Çavuşoğlu
1973 İstanbul doğumluyum. Hayatın her alanında gönüllü olarak faaliyet göstermekteyim. Bağımlılık ile mücadele, kadın ve çocuk istismarına karşı destek, eğitime katkı amaçlı kütüphanaler kurulması, yardımlaşma derneklerinde faaliyetler, tüketicinin her tür hakkı (sağlık, hukuk...) üzerine destek çalışmaları, kültür sanat projelerine koçluk, danışmanlık, tutuklu çocukların topluma kazandırılması amaçlı eğitim organizasyonları, kan bağışı, organ bağışı, ilik bağışı üzerine organizasyonlarda koordinatörlük, özel eğitim öğretmeni olmam sebebiyle engelli çocuklarımızın ailelerine danışmanlık, okullarda çocuklarımızın yardımlaşma güdüsünü pekiştirme amaçlı seminerler ve sayamayacağım daha pek çok alanda, neredeyse hiç durmadan yıllardır gönüllü olarak faaliyet göstermekteyim.