Giysilerimizi yeniden yıkamadan önce kaç kere giyebiliriz. Yanıt giysiden giysiye ve kişiden kişiye değişse de bazı doğrulardan söz etmek mümkün.
Giysilerimizi ne sıklıkta yıkayacağımıza, profesyonel tavsiyeden çok yetiştiğimiz aileden ve yaşadığımız toplumdan gelen kültüre göre karar veriyoruz. Temizlik uzmanları ve dermatologlar giysilerinizi ne sıklıkla yıkamanız gerektiği konusunda düşüncelerini paylaşıyor.
Bir kıyafet cildinize ne kadar yakınsa o kadar sık yıkanmalıdır. Mesela ter veya olası vücut kirlerine maruz kalan giysiler kesinlikle günlük olarak yıkanmalıdır. İç çamaşırı, çorap, atlet ve egzersiz kıyafetleri gibi giysiler bu gruba dahildir. Aynı zamanda gözle görülür şekilde kirli, lekeli veya kokulu olan her şey kirli sepetine atılabilir.
Cildinizle temas eden ancak terletmeyen veya lekelenmeyen giysilerinizi yıkamadan ikinci kez giyebilirsiniz. Pantolon, kazak, bluz, sütyen ve pijamalar bu gruba dahildir. Eğer evdeyseniz veya evden çalışıyorsanız ve fazla terlemiyorsanız, kıyafetlerinizi yıkamadan önce üç veya dört kez daha giyebilirsiniz. Kot pantolonlar da yıkanmadan önce en az birkaç kez giyilebilir.
Vücutla yakın ve sürekli temas etmeyen giysileri çok sık yıkamanız gerekmez. Palto ve ceket gibi dış giyim ürünleri bu gruba dahildir. Aynı şey, ara sıra giydiğiniz şık parçalar için de geçerli. Takım elbise, gece elbiseleri ve abiyeler genelde özel bakım gerektiren hassas kumaşlardan yapılır. Özellikle çok kirli veya lekeli değillerse, temizlemeden önce genellikle birkaç kez giyilebilirler. Ancak, düğünde çok terlediyseniz kıyafeti bir daha giymeden önce bir kuru temizlemeye götürseniz iyi olur.
“Aynı giysiyi tekrar giymek daha az stres anlamına geliyor”
‘Ne sıklıkta’ sorusuna makul bir yanıt vermek için yaşam biçimi ve ter seviyesi gibi bireysel faktörler önemli. Ama insanlar bunları değerlendirmek yerine yaşadıkları kültüre, bazen de ruh durumlarına göre karar veriyor.
Amerikan Dermatoloji Akademisi üyesi Dr. Anthony Rossi, insanların hijyen konusunda aşırıya kaçma eğiliminde olduğunu söylüyor: “Çünkü gelişmiş ülkelerde bunları yapma lüksümüz var.”
Westminster Üniversitesi’nde tıbbi mikrobiyoloji alanında çalışan Profesör Manal Mohammed ise aynı kıyafetleri birkaç gün üst üste giymenin, ‘karar yorgunluğundan kaçınmakla bağlantılı olduğunu’ söylüyor. Sabah bir gün önce giydiğimiz kıyafetleri üstünüze geçirmek ‘daha az karar’, dolayısıyla ‘daha az stres’ anlamına geliyor.
Giysilerinizi çok nadiren yıkamak cilt sorunlarına veya enfeksiyonlara yol açabilir, çok sık yıkamak çabuk eskimelerine neden olur. Çamaşır işinizin çoğalması ve kaynak israfı da cabası.
Her seferinde yıkamamız gerekenler
Uzmanlar her kullanımdan sonra yıkanması gereken birkaç tür olduğunu söylüyor: İç çamaşırı, çorap, tayt, tozluk ve spor kıyafeti. Bu tavsiye, lekeli, ter ve diğer kötü kokulu, görünür kirleri olan diğer tüm giysiler için de geçerli.
Çünkü bu tip kıyafetler, vücudumuzun çok sayıda doğal bakteri barındıran bölgeleriyle birbir temas ediyor. Terimiz de bu bakterilerin çoğalacağı ortamı besliyor.
Aşırı büyüyen bakterilerse enfeksiyonlara, mantarlara ve diğer cilt sorunlarına yol açabiliyor.
Terden kaynaklanan bakterilere ek olarak, spor salonlarında veya spor ortamlarında giyilen giysiler, ‘Staphylococcus aureus’ gibi bakterilerle temas ederek enfeksiyona sebep olabiliyor. Bu enfeksiyonların, iç dokulara veya kana sıçraması haline ciddi hastalıklar gelişebiliyor.
Spor giysilerini havalandırmak yetmez
Bazı insanlar, antrenman kıyafetlerini ertesi gün tekrar giymek üzere havalandırıyor ya da çamaşır kurutma makinesine atıyor. Bu yöntem işe yaramak bir yana, durumu daha da kötüleştiriyor.
Çünkü ısı, giysileri sterilize edecek kadar sıcak değilse bakterilerin çoğalmasına yol açıyor. Yapmanız gereken bunları deterjanla, özellikle de sıcak su kullanarak yıkamak.
Peki çorapları neden yıkamalyız?
Dermatolog Dr. Jeremy Fenton, ‘Ayakkabılarımızın içinin sıcak, karanlık ve nemli, dolayısıyla mantar üremesi için mükemmel ortam olduğuna’ dikkat çekerek, “Ayaklarda ve ayak parmak aralarındaki mantar enfeksiyonları çok yaygın” diyor.
Bu nedenle mümkünse ayakkabılarınızın iç tabanlarını ayda en az bir kez çamaşır makinesinde yıkamanız öneriliyor.
Tekrar giyebileceğiniz giysiler
Pijama, dış giyim, jean pantolon ve diğer giysilerinizi tekrar yıkamadan birkaç kez giyebilirsiniz. Ama orada da bir ince ayar var.
Rossi, “Pantolonunuz ve gömleklerinize gelince, bunların hepsi bir düzeyde rahatlık ve gün boyunca ne kadar terlediğinizi düşünüyorum. Birçok insan atlet giyiyor. Fanila yıkanacak bir şey olurdu, halbuki üst gömleğini gerçekten yıkamana gerek yok” dedi.
Rossi, iç çamaşırı giymiyorsanız, genital cildinizle temas ettiğinden, tekrar giymeden önce giysilerinizi yıkamanız gerektiğini söyledi.
Genellikle yatmadan önce duş alıyor, iç çamaşırı giyiyor ve geceleri terlemiyorsanız pijamalarınızı 1 hafta yıkamadan giyebilirsiniz. Aksi halde onları da her seferinde yıkamanızda fayda var.
Paltolar veya ceket gibi dış giyim parçalarıysa teninize temas etmediği için genellikle ayda bir yıkanabilir ya da temizlenebilir. Jean pantolonlar da, terli, kirli veya lekeli değilse, her seferinde yıkanmak zorunda değil.
Bazı uzmanlar jean’leri ayda bir yıkamanın yeterli olduğunu söylüyor, ancak iş yine gelip sizin ne sıklıkta yıkandığınıza, nerelerde dolaştığınıza, ne kadar terlediğinize vs. geliyor.
Uzmanlara göre bir şeyi yıkamadan tekrar giyip giymemeyi düşünürken kendinize sormanız gereken en önemli sorular şunlar: Kokuyor mu? Egzama, kızarıklık veya cilt lezyonu gibi herhangi bir cilt rahatsızlığım var mı? Görünür şekilde kirli mi? Terli mi? Yanıtlarınız, giysinin yıkanıp yıkanmayacağı konusunda size verecek.
