14 Mayıs seçimleri için yurt dışında oy verme işlemi bugün sona eriyor. Son verilere göre yurt dışında seçimlere katılım oranı 2011 seçimlerinden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Yurt dışı sandıklarda oy kullanma işlemi bugün sona erecek; gümrük kapılarında ise 14 Mayıs günü Türkiye saatiyle 17.00’ye kadar devam edecek.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 8 Mayıs 20.30 itibarıyla yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında oy kullanan toplam seçmen sayısının 1 milyon 751 bin 365 olduğunu açıkladı.
Böylelikle seçime katılım oranı yüzde 51’i geçti. YSK verilerine göre bu, 2011 seçimlerinden bu yana görülen en yüksek oran. Zira 2011 ve 2015 genel seçimlerinde yurt dışı katılım oranları yüzde 40’larda seyretmiş, 2018’de ise yüzde 50,09’a çıkmıştı.
Peki bu artışın sebebi ne, yurt dışından seçmenler Türkiye’deki seçimlerle neden ilgileniyor?
‘Siyasi rekabet arttıkça seçimlere ilgi artıyor’
Yurt dışı tek bir il olsaydı 3,4 milyondan fazla seçmen sayısıyla Türkiye’nin seçmen sayısı açısından en kalabalık illeri olan İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra dördüncü sırada yer alırdı.
Seçimlere katılım oranı, 2018’de yüzde 80’in üzerine çıktığı Türkiye geneline göre düşük seyretse de yurt dışı seçmenin son dönemde seçimlere ilgisi artıyor.
Bu artışın nedenini BBC Türkçe‘ye değerlendiren Özyeğin Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Evren Balta, “Yerel siyasette etkili olan kutuplaşma faktörü yurt dışında da etkili. Siyasal rekabetin yakınlaştığı seçimlerde oy kullanımı artar. Muhalefetin kazanma olasılığı arttıkça ilginin daha yoğunlaştığını görüyoruz” diyor ve ekliyor:
“Siyasal rekabetin yakınlaşması kanımca daha önce Türkiye seçimleriyle ilgilenmeyen yerleşik, orta sınıf, eğitimli seçmenlerin ilgisini artırdı.”
10 yıldır Almanya’da yaşayan ve Türkiye’ye dönmeyi düşünmediğini belirten ve isminin açıklanmasını istemeyen bir seçmen BBC Türkçe’ye şunları söyledi:
“Hasbelkader bir Türkiye Cumhuriyeti pasaportuna sahibim, ama herhangi bir devletin vatandaşı olmayı ya da olmamayı kendi kimlik tanımımın bir parçası olarak görmüyorum. Bu seçimler herhangi bir ekonomi-politik bağlamın çok ötesine geçip (belki de gerisinde kalıp) Türkiye toplumunun asgari insani vasıflarla imtihanı haline geldi benim için. Hem kendi ailemin ve dostlarımın, hem de bu tarihselliğin farkında olan herkesin selameti için umuyorum bu sınav başarıyla geçilir.”
Yurt dışı seçmen profili nasıl değişiyor? Seçimlere en yüksek ilgiyi hangi gruplar gösteriyor?
• Birleşik Krallık’taki seçmen sayısı 127 bin 281 olarak açıklandı. Ülkede 2018 yılı 27. dönem milletvekili seçimlerinde HDP yüzde 48’e yakın oyla birinci parti olmuştu.
• Yurt dışında yaşayanlar arasında seçimlere en fazla ilgiyi 50-64 yaş aralığındaki kadınlar gösteriyor. YSK’ya göre 2018 seçimlerinde bu grubun katılım oranı yüzde 70’in üzerindeydi.
• En düşük katılım ise erkek seçmenlerde 18-34, kadın seçmenlerde ise 65-75+ yaş aralığında gerçekleşti.
“Yurt dışındaki genç seçmen fazla ilgili değil”
• Yurt dışında farklı diaspora gruplarının farklı motivasyonlarla oy kullandığını belirten İngiltere’deki Huddersfield Üniversitesi Medya ve Beşeri Bilimler Bölümünden Doç. Dr. Dağhan Irak, genç kuşakların “Türkiye siyasetiyle fazla ilgili” olmadığını ve seçimlere ilgisinin genellikle düşük olduğunu belirtiyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan Dr. Irak, katılım oranının Türkiye’nin altında olmasında sandıkların seçmenlere uzaklığının ve buna bağlı olarak oy vermenin zorluğunun da etkili olduğunu söylüyor.
Doç. Dr. Irak’ın çizdiği profillere göre seçimlere daha yüksek ilgi gösteren iki gruptan ilki, Anadolu kırsalından geçici işçi olarak Almanya, Avusturya, Hollanda, Fransa ve Belçika gibi ülkelere gelip “muhafazakar özelliklerini güçlendirerek koruyan birinci kuşak gruplar”.
“Erdoğan bu kitle için apayrı bir anlam ifade ediyor”
Irak, AKP’nin yüksek oy aldığı bölgelerdeki bu diaspora grubuyla ilgili şunları anlatıyor:
“Kendi kültürel özelliklerini geldikleri topluma karşı koruma refleksiyle oluşan bir grup. Bazı diaspora toplulukları geldikleri yerin şu anki halinden daha muhafazakar bile görünebiliyorlar. Muhafazakarlık kabuk halinde bir savunma mekanizması olarak işlev görüyor.
“Muhafazakar partilerin bu yönde bir avantajı var. Tayyip Erdoğan bu kitle için apayrı bir anlam ifade ediyor. İlk defa bir Türkiye lideri, düşündükleri dilden konuştu ve yabancılara karşı sert sözler söyledi. Zaman zaman Avrupalı meslektaşlarını hakir gördü, Avrupalı liderlere kafa tutması ezilen diasporada bir güven dopingi etkisi yarattı.”
