200’den fazla türü bulunan HPV’nin (Human Papilloma Virus) yaklaşık 40 kadar türü genital bölgede cilt ve mukoza hücrelerinin enfeksiyonuna neden oluyor. HPV’nin neden olduğu rahim ağzı kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor.
Cinsel yolla bulaşan HPV’nin kanser riski yüksek türlerine karşı aşılar geliştiriliyor. HPV 9’lu aşı, kanser riski yüksek 9 HPV türüne karşı koruma sağlayabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Çiğdem Pulatoğlu, rahim ağzı kanseri ve HPV aşıları hakkında bilgi verdi.
HPV 9’lu aşı kanser riski yüksek türlere karşı koruma sağlıyor
HPV virüsü bulaştıktan hemen sonra kansere neden olmaz. Kişinin vücudunda belli bir süre kalabilir, hemen etkin hale gelmemektedir. HPV aşıları HPV’nin kanser yapan türlerine karşı koruculuk sağlamaktadır. HPV tip 4 aşısı HPV 6,11,16 ve 18 ‘e karşı koruyuculuğu olan bir aşıdır. 6 ve 11 türleri daha çok genital siğile neden olmaktadır. Genital siğiller genellikle zararsızlardır.
HPV’nin kansere neden olan en yüksek riskli 2 türü 16 ve 18′ dir. HPV’nin 31,33,45,52 ve 58 türleri de rahim ağzı kanseri açısından yüksek riskli türlerdir. 9’lu aşı ise HPV 6,11,16,18, 31,33,45,52 ve 58’e karşı koruma sağlamaktadır. HPV’nin 9 türüne karşı koruma sağladığı için 9’lu aşı olarak adlandırılmaktadır. 9’lu aşıda yaş sınırlaması yoktur.
9 yaşından itibaren kız ve erkek çocuklarına uygulanabilmektedir. Ölü bir aşıdır, genellikle kol veya bacaktan kas içine uygulanmaktadır. Yan etkisi olmayan bir aşıdır, diğer aşılarda olduğu gibi aşı yerinde kızarıklık, şişlik ve biraz ağrı yapabilmektedir. HPV 9’lu aşı uzun vadede rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlamaktadır.
HPV 4’lü aşı yaptıranlar 9’lu aşıyı da yaptırabiliyor
HPV aşıları konusunda aslında istenilen, cinsel ilişki başlamadan aşının yapılmasıdır. 9 yaşından itibaren kız ve erkek çocuklarına bu aşı uygulanabilir. 9-15 yaş arası çocuklarda HPV 9’lu aşı 2 doz olarak uygulanmaktadır. Bu 2 doz 6 ay arayla uygulanmaktadır. 15 yaşından büyük çocuklarda ise aşı 3 doz halinde uygulanmaktadır.
Üç dozun uygulanma şekli ise şöyledir; ilk dozdan 2 ay sonra 2. doz ve 2. dozdan 4 ay sonra da 3. doz vurulmaktadır. Hastanın cinsel hayatı başlamışsa ya da smear testinde bir anomali bulunuyorsa veya HPV testi pozitif çıkmış ise gerekli tedavileri uygulandıktan sonra HPV 9’lu aşı 3 doz şeklinde uygulanabilmektedir.
Daha önceden HPV 4’lü aşıyı yaptıranlar da yine 9’lu aşıyı yaptırabilir. 3 doz halinde vurulmuş 4’lü aşının üzerinden 1 yıl geçmişse 9’lu aşı uygulanabilmektedir. Bir yıl geçmemişse bir yılın geçmesi beklenir. HPV 9’lu aşı 4’lü aşının kapsadığı türleri de kapsamaktadır. Aşıların kapsamadığı diğer türler ise aşılara rağmen bulaşabilmektedir.
Aşı olunsa bile düzenli kontroller devam etmeli
Erkekler HPV taşıyıcısı oldukları için HPV aşıları erkeklere de uygulanabilmektedir. HPV virüsü erkeklerde genital siğil, nadir olmakla beraber penis ve anal bölge kanserine neden olabilmektedir. HPV aşısı erkekleri bu hastalıklardan da korur. Aşı, aşının kapsadığı HPV türlerinin erkeklere bulaşmasını önler ve erkek taşıyıcı olmadığı için kadına da bu virüsü bulaştırmamaktadır.
HPV aşısı kanser riski yüksek türlere karşı koruma sağlamaktadır. Aşı yaptırılsa bile düzenli smear kontrolleri devam ettirilmediler. HPV 9 ‘lu aşı, genital siğil ve rahim ağzı kanserine yol açan bazı türlere karşı koruma sağlamaktadır fakat düzenli kontroller aksatılmamalıdır.
