Zatürre hastalığı (Akciğer enfeksiyonu / Pnömoni) belirtileri neler? Kimler zatürre aşısı yaptırmalı?
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümünden Uzm. Dr. Servet Öztürk sizler için anlattı.
Zatürre bulguları aşağıda özetle:
Öksürük (balgam yeşilimsi, sarı renkte veya kanlı olabileceği gibi özellikle virütik zatürrelerde kuru öksürükte olabilir)
- Yüksek ateş,
- Göğüs ağrıları (öksürükle artan)
- İştah kaybı, halsizlik ve yorgunluk,
- Yaygın kas-eklem ağrıları
- Bilinç kaybı (özellikle yaşlı ve çocuklarda).
Zatürre hastanın kendi ağız, boğaz veya sindirim kanalında bulunan mikropların akciğere ulaşması ile ortaya çıkabileceği gibi hasta kişiden sağlam kişilere yakın temas sonucu bulaşması ile meydana gelebilir.
Hasta kişilerden öksürük, aksırık ya da konuşma sırasında havaya yayılan damlacıkların doğrudan solunması yoluyla bulaş gerçekleşebilir. Hastalıktan korunmanın en ucuz ve etkin yolu hasta olan kişilerle teması azaltmak mümkünse kesmektir.
Zatürre özellikle 5 yaş altı çocukların, 65 yaş üstü bireylerin ve kronik hastalığı olan kişiler için hastaneye/yoğun bakıma yatış ve ölüm nedenleri arasındadır. Bu nedenle bu riskli gruplarda aşılanma oldukça önemlidir. Zatürre ülkemizde enfeksiyonlara bağlı ölümlerde birinci sıradadır.
Zatürre aşısı hangi risk gruplarına yapılmalıdır?
- 5 yaş altı çocuklar
- 65 yaş üstü bireyler
- Doğuştan dalak olmayanlar veya dalağı ameliyat ile alınanlar
- Kronik Kalp hastaları
- Kronik Karaciğer hastaları
- Kronik Böbrek hastaları
- Sigara içenler
- Alkolikler
- Kulak içi implant kullananlar
- KOAH ve astım hastaları
- HIV enfeksiyonu olanlar
- Bağışıklık sistemi düşürücü ilaç kullananlar
- Kanser hastaları
Yukarıda belirtilen risk grubundaki hastalarda Grip (influenza aşısının da yapılmasının faydalı olduğu unutulmamalıdır. Akdeniz diyeti ile beslenin, kalabalık kapalı ortamlardan mümkün olduğunca uzak durun, erişkin yaş aşılamaları için Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanından danışmanlık alın. Unutulmamalıdır ki modern tıbbın en ucuz, yan etkisi en az ve en başarılı uygulamaları aşılamadır!
Pnömokok Aşısı Uygulama Takvimi Nasıldır?
- Pnömokok bakterisinin 90 dan fazla tipi vardır.
- Konjuge pnömokok aşısı ve polisakkarit pnömokok aşısı olmak üzere pnömokok aşısının iki tipi vardır.
Konjuge pnömokok aşısı:
- Ulusal Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimimizde yer alan konjuge pnömokok aşısı pnömokokların 13 tipine karşı etkilidir.
- Ulusal Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimimizde 2’inci, 4’üncü ve 12’inci ayda olmak üzere 3 doz uygulanır. Pnömokok aşısı, 5 yaş ve üzerindeki sağlıklı çocuklara; riski arttıran bir hastalık(kanser, dalak bulunmaması gibi) yok ise gerekli değildir.
- 5 yaş ve üzerinde olup pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı kişilere de uygulanmalıdır. Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa göre farklılık gösterir.
Polisakkarit pnömokok aşısı:
- Polisakkarit pnömokok aşısı pnömokokların 23 tipine karşı etkilidir.
- 2 yaşından küçük çocuklarda etkili değildir.
- Pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı kişilere önerilir.Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa göre farklılık gösterir.
Zatürre aşısını nerede yaptırabilirim?
Yetişkinim, pnömokok (zatürre) aşısını ücretsiz olarak nerede yaptırabilirim? Aşılarınızı kayıtlı olduğunuz Aile Hekimine başvurarak yaptırabilirsiniz.
Kaynak: Pnömokokal Hastalık. TC Sağlık Bakanlığı (HSGM) Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü
