Enflasyonla mücadele kapsamında kredi kartı kullanımının azaltılması için bankalar yeni bir tedbir aldı. Bankalar, kredi kartıyla döviz, altın, kripto varlık alımı yapılması, vadesi gelmemiş kredilerin kapatılması, “makul gerekçesi olmayan transferler” gerçekleştirilmesi nedeniyle kartların kullanıma kapatılabileceğini bildirdi.
Bankalar, müşterilerini altın, döviz ve kripto para alımı yapanların kredi kartlarının kapatılabileceği konusunda uyardı. Konut ve otomobil kredilerinde düzenlemeler yapılırken, kredi kartı harcamalarında artış devam ediyor.
Enflasyonla mücadele çerçevesinde kredi kartı kullanımını azaltmak için limit ve taksit sayısı düzenlemeleri yapılırken, bankaların yeni önlemi, kredi kartlarının kullanım alanlarını kısıtlamak oldu.
Kredi kartı müşterilerine yapılan uyarıda, kredi kartıyla döviz, altın ve kripto varlık alımı yapılması, vadesi gelmemiş kredilerin kapatılması, “makul gerekçesi olmayan transferler” nedeniyle kartların kullanımının kapatılabileceği belirtildi.
Kart harcamalarında yüzde 155 artış yaşandı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 19 Ocak 2024 itibarıyla bireysel kredi kartı hacmi 1 trilyon 172 milyar lira olarak kaydedildi. Geçen yılın aynı döneminde bu tutar 459 milyar lira seviyesindeydi, bu da bireysel kredi kartı hacminde yıllık %155’lik bir artışa işaret ediyor.
Enflasyonla mücadele kapsamında bireysel harcamaların ve kredi kartı kullanımının azaltılması öncelikli hedef olarak belirlendi. Bu doğrultuda kredi kartlarıyla ilgili bir dizi düzenleme hayata geçirildi.
Milliyet‘in aktardığı habere göre; bankalar, daha önce kolayca artırılan veya müşteri talepleri doğrultusunda yükseltilen kredi kartı limitlerindeki prosedürleri zorlaştırdı. Ayrıca, yurtdışındaki bazı harcamalarda taksit sınırlaması getirildi.
Kredi kartlarıyla ilgili düzenlemelerin ekonomik belgelerde de yer aldığı belirtiliyor. 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda, kredi kartlarıyla yapılan harcamaların ve nakit çekimlerin taksitlendirme sürelerinin analiz edileceği ve gerekirse ilave tedbirler alınacağı ifade edildi. 2024-2026 Orta Vadeli Programı’nda da kredi kartı kullanımlarının uluslararası standartlarda yeniden düzenleneceği vurgulandı.
Ekstrelerde uyarı yapıldı
Son düzenleme kapsamında bankalar, kredi kartlarının temel ihtiyaçlar dışında kullanılmasını önlemek için yeni bir uygulamaya geçti. Bazı bankaların müşterilerine gönderdiği kart ekstrelerinde, “Kredi kartınızla döviz, altın, kripto varlık alımları, vadesi gelmemiş kredilerin kapatılması, makul gerekçesi olmayan transferler, nakit çekme limitini aşma için işlemler ile sistem dışına para çıkarılmasına yönelik işlemler nedeniyle kartınız kapatılabilir” uyarısı yapıldı.
Merkez Bankası’nın faiz artışlarına rağmen kredi kartı kullanımında bir yavaşlama gözlenmezken, bu durumun özellikle lüks ve yatırım kategorisindeki harcamalarda minimize edilmesi hedefleniyor. Bankacılık kaynakları, kredi kartı faiz oranlarında düzenleme, taksit sınırlaması veya harcama limitlerine sınırlama getirme gibi yeni düzenlemelerin gündeme gelebileceğini ifade ediyor. Kredi kartı kullanımının zorunlu harcamalardan farklılaşmasına yönelik adımlar atılabilir.
Bireysel kart borcunun krediler içindeki payı 18 yılın zirvesinde
Bireysel kredi kartı borçlarının, toplam TL krediler içindeki payı son iki yılda iki katına çıktı. Yüzde 15’e ulaşan bu oran, 18 yılın en yüksek seviyesine işaret etti.
Bireysel kredi kartı borç stoku toplam TL krediler içindeki payını hızla arttırdı ve yılın ilk haftası itibariyle yüzde 15’e çıktı. Geçen yıl ocakta bu pay yüzde 8,8 seviyesindeydi. Bireysel kredi kartı borcunun payı en son 2006 Ocak’ta yüzde 15 seviyesini görürken toplam bireysel kartı borcunun yarısından fazlası faize duyarlı taksitsiz borçtan oluşuyor.
Kredi kartları 2023 yılı ilk yarısında geçerli olan düşük faiz politikası ile seçimlere kadar oldukça hızlı büyürken seçim sonrasında devreye giren sıkı para politikasıyla büyüme istenildiği kadar ivme kaybetmeyerek devam etti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre geçen yıla kredi kartı borç stokunun toplam TL krediler içindeki payı yüzde 8,8 seviyesinden başlarken bu yıl bu oran yüzde 14,92’ye fırladı. Bir yılda kredi kartı borç stokunun toplam TL kredi borç stoku içindeki payı 6.12 puan yükseldi. Bireysel kredi kartı borcunun payı yüzde 15 seviyelerini en son 2006 Ocak ayında görmüştü. 2003 yılı başlarında ise bireysel kredi kartı borcunun toplam TL krediler içindeki payı yüzde 22’ye kadar çıkmıştı. 2006 Ocak sonrasında 18 yılın ardından bireysel kredi kartı borcu yeniden yüzde 15’lere ulaşmış oldu.
İhtiyaç kredi faizlerinin çok artması nedeniyle daha düşük miktar ve kısa süreli acil ihtiyaçlar için tercih edilmesiyle öne çıkan kredi kartında gecikme durumunda ise faizler oldukça yüksek. Öte yandan bankalar da asgari ücret zammı sonrasında kredi kartı limitlerini arttırdılar. Uzmanlar yüksek kart limitlerinin kullanılmasının gecikme durumunda ödenen faiz yüksek olduğu için sıkıntı yaratabileceğine işaret etti.
Bir yılda 6.12 puan birden attı
BDDK haftalık bankacılık sektörü verilerine göre yeni yılın ilk haftasında TL kredi stoku 7 trilyon 862 milyar 117 milyon lira seviyesinde. Bireysel kredi kartlarında toplam borç miktarı aynı hafta yani 5 Ocak itibariyle 1 trilyon 173 milyar 349 milyon lira oldu. Böylece bireysel kredi kartı borç stokunun toplam TL krediler içindeki payı da yüzde 14,92 hesaplandı ve yüzde 15’e dayandı. Oysa geçen yılın ilk haftasında bu oran sadece yüzde 8,8 seviyesinde bulunuyordu. Mayıs başında yüzde 10’u aşan kredi kartı borç stokunun toplam TL krediler içindeki payı politika faizinde artışların başladığı hazirandan sonra da yükselişini sürdürdü. Aralık ayı başında yüzde 14’ü aşan pay yeni yıla yüzde 15 ile merhaba dedi.
