Bodrum’a su temin eden barajlarda, yaz dönemi için şimdiden alarm veriyor. Mumcular Barajı’nda doluluk yüzde 16, Geyik Barajı’nda yüzde 57, Marmaris Barajı’nda ise yüzde 80 seviyesinde bulunuyor.
Mumcular Barajı’ndan hem içme suyu temin ediliyor hem de Karaova’ya sulama suyu temin ediliyor. Aşırı su kullanılması, kuraklık ve sıcak hava dalgası yüzeysel su kaynaklarını tehdit etmektedir.
Ülke genelinde yüzde 42’lere varan bir yağış eksikliği söz konusuydu. Kuraklık bu hızla devam ederse Bodrum’da temmuz ayında havuzlarda kirli suyla kalacak.
Duş almada problem olacak.
Kışın bile Bodrum’a su sağlayan barajların yarısı dolmadı. Şu an barajlarda yaklaşık 65 günlük su var.
Önlem alınmalı, bu yaz su krizi kapıda olmamalı.
Ve Bodrum’da İsale hattı sık sık patlamakta.
Bodrum’da bayram tatillerinde ve yaz sezonunda nüfus yaklaşık 5 katına çıkıyor.
Bu durum şebeke sisteminin yıpranmasının, bozunmasını hızlandırıyor.
Bodrum’da su için acil yapılacaklar:
- Tüm duş başlıkları su tasarruflu başlıklarla değiştirilmeli.
- Günlük kişi başı 120 litre su tüketenlerden daha az, 120 -200 litre su tüketenlerden daha yüksek ve 200 litre üzeri su tüketenler çok yüksek ücretlendirme yapılmalı.
- Bodrumda yapılaşmaya son verilmeli. Planlar buna göre düzenlenmeli.
- Metrekaresine bakılmaksızın tüm binalarda yağmur suyu hasadı yapılmalı, yağmur suyunun zerresinin dahi boşa akmasına izin verilmemeli.
- Bodrumda tüm otellerde ve evlerde tüm klasik ve aşırı su akıtan musluk başlıkları son verilmeli ve yerine yüzde 35-50 oranında daha az su tüketen ve verimli kullanan aeratör başlıkları kullanılmalı
- Bodrum’da araç ve halı yıkamasına kesinlikle son verilmeli, yasaklanmalı.
Bodrum’da orta vadede deniz suyundan membran teknolojisi ile tatlı su üretilmesi projesi hazırlanmalı ve kısa sürede uygulamaya konmalı.
Bu su duş almada, park-bahçe sulamada kullanılabilir, hatta arıtılmış suyu mineral ilavesiyle içme suyu olarak da kullanılabilir.
Barselona bunu yıllar önce uygulamaya koydu.
Bodrum’da orta vadede yapılacaklar:
- Orta vadede yeni su kaynakları çalışması yapılmalı ve uygulamaya konmalı.
- Ve tüm atıksular ileri kademe artırılarak park-bahçe, araç yıkama amacıyla kullanılmalı.
- İçme suyu barajlarında dip çamuru taraması yapılarak barajların su tutma kapasitesi artırılmalı.
- Şebekede mevcut yüzde 40 olan kayıp kaçak oranı yüzde 10’nun altına düşürülmeli. Bunun anlamı neredeyse suyun yarısı israf edilmektedir. Şebeke sistemi yenilenmeli ve kayıp kaçak takip sistemi oluşturulmalı.
- Şebeke sisteminde yüzde 40 oranında içme suyu kayıp ve kaçağın olduğu bir şehirde kaliteli ve güvenli temiz su hizmeti verilemez. Bu su sadece kullanma suyu olarak kullanılabilir.
- Su patlaklarının ana sebebi yaşlı şebeke sistemidir. Acilen yenilenmesi gerekir.
Termik santraller her gün Milas ve Bodrum nüfusu kadar tatlı su tüketmesine son verilmeli.
Bu termik santral tesisleri deniz suyunun tuzu alarak kullanma suyu olarak kullanmasını sağlayacak tesisler kurulmalı, aksi kapatılmalı.
Kaynak: Prof. Dr. Mustafa Öztürk Independent Türkçe için yazdı
