Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail ordusunun Refah’ta yerlerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı bir yerleşkeye yönelik düzenlediği saldırıda çoğu yanarak onlarca sivil hayatını kaybetti. Uluslararası Af Örgütü, İsrail ordusunun Gazze’de işlediği “daha geniş bir savaş suçu kanıtı” olduğunu savundu. İsrail Başbakanı Netanyahu ise onlarca sivilin yanarak öldüğü Refah saldırısı için “trajik bir hata” açıklaması yaptı.
Yetkililer çoğu kadın ve çocuk olmak üzere çok sayıda yaralının olduğunu açıkladı. 2006’dan bu yana Hamas’ın kontrolünde olan Gazze’de Sağlık Bakanlığı ölü sayısının en az 45 olduğunu açıkladı. Birleşmiş Milletler’in (BM) Gazze’de Filistinliler için faaliyet yürüten kuruluşu UNRWA ise en az 50 kişinin öldüğünü ve yaralandığını belirtti.
Hamas’ın üst düzey yetkilileri ve Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi saldırıyı “katliam” olarak nitelendirdi. Filistinli yetkililer, İsrail güçlerini yerinden edilmiş insanların çadırlarını “kasıtlı olarak hedef almakla” suçladı.
Fransız haber ajansının (AFP) aktardığına göre Uluslararası Af Örgütü, Pazartesi günü Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni İsrail’in saldırılarını savaş suçu olarak soruşturmasını talep etti. Örgüt, saldırıların İsrail ordusunun Gazze’de işlediği “daha geniş bir savaş suçu kanıtı” olduğunu savundu.
Uluslararası Af Örgütü’nün kıdemli direktörlerinden Erika Guevara-Rosas, “Burada belgelenen vakalar, İsrail ordusunun son yedi ay içinde uluslararası hukuku hiçe saydığı, Filistinli sivilleri öldürdüğü ve insan hayatını hiçe saydığı açık bir saldırı modelini göstermektedir” dedi.
Sınır bölgesinde İsrail ve Mısır askerleri çatıştı, bir asker öldü
Gazze Şeridi’nde Refah sınır bölgesinde Mısır ve İsrail askerleri arasında yaşanan çatışmada Mısırlı bir asker hayatını kaybetti. Mısır ve İsrail orduları olayın nasıl gerçekleştiğini araştırıyor.
İsrail medyasına göre taraflar birbirine karşılıklı ateş açtı, ancak olaya ilişkin başka ayrıntı bilinmiyor. Mısır ve İsrail arasındaki gerilim, İsrail ordusunun üç hafta önce Refah sınır kapısının Gazze tarafını kontrol altına almasından bu yana arttı. Mısır, İsrail’in Gazze’deki askeri harekatını ve binlerce sivilin öldürülmesini kınamıştı.
İsrail’in Gazze’de düzenlediği saldırıda TRT Arapça’nın kameramanı ağır yaralandı
TRT Haber, Gazze’deki Nuseyrat kampında yayın hazırlığı yapan TRT Arapça ekibinin içinde bulunduğu aracın İsrail ordusunun hava saldırısına hedef olduğunu açıkladı. Olayda bir kameraman ağır yaralanırken, bir diğer muhabir hafif yaralarla kurtuldu.
TRT’nin bildirdiğine göre yaralanan kişi, bağımsız kameraman olarak çalışan Sami Şahada’ydı. TRT Arapça muhabiri Sami Berhum ise olay sırasında hafif yaralandı.
Hamas’tan 4 ay sonra ilk roket saldırısı
Uluslararası Adalet Divanı’nın Refah’taki askeri operasyonlarını durdurmasını emrettiği kararına rağmen İsrail, Refah’a yönelik saldırılarını sürdürüyor. Hamas ise bu saldırılara yaklaşık dört ay sonra Pazar günü gündüz saatlerinde Tel Aviv’e gönderdiği roketlerle karşılık verdi.
Hamas, Tel Aviv’e sekiz tane roket fırlattı. Saldırılarda herhangi bir yaralanma bildirilmedi.
Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, saldırının “sivillerin katledilmesine” bir yanıt olduğunu söyledi.
Tel Aviv dışında Herzliya ve Petah Tikva gibi şehirlerde de hava saldırısı sirenleri çaldı. İsrail ordusu, savunma sisteminin sekiz roketten üçünü önlediğini açıkladı.
Pazar günü ilerleyen saatlerde İsrail ordusu yaptığı açıklamada hava kuvvetlerinin karşılık olarak Refah’a saldırılar düzenlediğini söyledi.
Açıklamada “Refah bölgesindeki iki caminin yakınında bulunan roketatarlar, kısa bir süre sonra vuruldu” denildi.
İsrail basını Herzliya’daki bir binanın bahçesinde füze parçalarının görüntülerini yayınladı.
Sosyal medyada paylaşılan bir videoda ise, İsrail’in merkezi Kfar Saba kasabası yakınlarındaki açık alanda düşen bir roketin oluşturduğu büyük bir krater görülüyor.
NE OLMUŞTU?
BM’nin yargı organı Uluslararası Adalet Divanı (UAD), 24 Mayıs’ta aldığı tedbir kararlarında, İsrail’in Refah’a yönelik saldırılarını derhal durdurmasına, insani yardımları engellememesine ve suçlarını araştıracak BM görevlilerinin Gazze’ye girişine izin vermesine hükmetmişti.
İsrail, UAD’nin saldırıları durdurma kararı aldığı Gazze Şeridi’ndeki Refah şehrinde yerinden edilen Filistinlilerin çadırlarına saldırı düzenlemiş, saldırıda en az 40 Filistinlinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
Görgü tanıkları, “İsrail ordusunun bombardımanı kamptaki çok sayıda çadırın yıkılmasına ve yanmasına neden oldu. Bu kamp, binlerce yerinden edilmiş Filistinlinin yaşadığı Refah kentinde, İsrail ordusunun boşaltılmasını istediği bölgede yer almıyor.” demişti.
Tanıklar, İsrail savaş uçaklarının kampa en az 8 roketle saldırı düzenlediğini belirtmişti.
Uluslararası Adalet Divanı ne karar vermişti?
Uluslararası Adalet Divanı, 24 Mayıs’ta İsrail’in Gazze’nin Refah kentindeki askeri operasyonlarını, saldırılarını ve diğer faaliyetlerini acilen durdurması gerektiğine hükmetmişti.
Mahkeme, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki sivillerin ve özellikle yakın zamanda Refah’ta yerlerinden edilenlerin güvenliğini artırmak için üstlendiğini beyan ettiği tahliye çabaları ve aldığı önlemlerin yeterliliği konusunda ikna olmadığını bildirmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisi, kararı, “çirkin, ahlaki açıdan tiksindirici ve iğrenç” olarak nitelendirmişti.
İsrail, Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırılarında yaklaşık 1200 kişiyi öldürmesi ve 252 kişiyi rehin alarak Gazze’ye götürmesinin ardından Gazze’de büyük bir yıkıma neden olan saldırısına başlamıştı.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, o tarihten bu yana İsrail’in düzenlediği saldırılarda en az 35 bin 800 Filistinli hayatını kaybetti.
Dünyadan tepkiler
İsrail’in Refah kampında onlarca kişinin yanarak can vermesine yol açan hava saldırısına birçok ülkeden tepki geldi.
İsrailli hükümet sözcüzü Avi Hyman, pazartesi günü yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’nin Refah kentinde meydana gelen toplu ölüm olayına ilişkin soruşturmasının ilk bulgularının, “Hamas komutanlarına yönelik bir hava saldırısının Filistinli sivilleri öldüren bir yangına yol açtığı” yönünde olduğunu söyledi.
Türkiye
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkesinin ölümcül saldırılarla ilgili “İnsanlıkla hiçbir ilgisi olmayan bu barbarların ve katillerin hesap vermesi için elimizden geleni yapacağız” dedi.
Katar
Saldırıyı kınayan Katar, bunun kuşatma altındaki Gazze Şeridi’ndeki insani krizi daha da kötüleştirecek uluslararası yasaların ciddi bir ihlali olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, saldırının ateşkes ve rehine değişimi anlaşmasına varılması için arabuluculuk çabalarını engelleyebileceği belirtildi.
Katar, ABD ve Mısır’ın yanı sıra İsrail ile Hamas arasında ateşkes sağlanması amacıyla aylardır süren görüşmelerde arabulucu rolü oynuyor.
Mısır
Mısır “kasıtlı bombardıman” olarak tanımladığı saldırıyı kınadı. Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada İsrail’i, Refah’ta “Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) askeri operasyonların derhal durdurulmasına ilişkin emrettiği tedbirleri uygulamaya” çağırdı.
İspanya
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, Refah’ın bombalanmasının “masum Filistinli sivillerin öldürüldüğü bir gün daha” olduğunu söyledi. Saldırının ciddiyetinin “daha da büyük” olduğunu çünkü bunun, Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail’e Refah ve Gazze’nin geri kalanındaki operasyonlarını durdurması talimatını vermesinin ardından geldiğini söyledi.
İrlanda
İrlanda Dışişleri Bakanı Micheal Martin saldırıyı “barbarca” olarak nitelendirdi. Martin saldırının “Masum çocuklar ve siviller açısından şok edici sonuçlar doğurduğunu” belirterek İsrail’i Refah’taki askeri operasyonunu durdurmaya çağırdı.
Norveç
Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide saldırıların “dünyanın en yüksek mahkemesinin kararının somut ihlali” olduğunu söyledi.
Eide “Uluslararası Adalet Divanı’ndan, İsrail’in Refah’taki saldırısını durdurmasını emreden zorunlu bir emir aldık. Buna uymak zorunludur. Bu bağlayıcıdır,” ifadelerini kullandı.
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği Dış Politika Şefi Josep Borrell, AB dışişleri bakanlarının Arap mevkidaşlarıyla Brüksel’de buluştuğu sırada yaptığı açıklamada “İsrail’in UAD’nin kararına uyması gerektiğini” söyledi.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock “Uluslararası hukuk herkes için geçerlidir, İsrail’in savaş politikaları için de geçerlidir,” dedi.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da sosyal medya hesabından “Refah’ta çok sayıda yerinden edilmiş kişinin ölümüne yol açan İsrail saldırıları karşısında öfkeliyim. Bu operasyonların durdurulması gerekiyor. Refah’ta Filistinli siviller için güvenli alan yok. Uluslararası hukuka tam saygı ve derhal ateşkes çağrısında bulunuyorum,” ifadelerini kullandı.
İtalya
İtalya Gazze’de sivillere yönelik saldırıların haklı gösterilemeyeceğini açıkladı.
İtalya, İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü savaşa şimdiye kadar yaptığı en sert eleştirilerden birini yöneltti.
İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto SkyTG24 TV’ye yaptığı açıklamada “Filistin halkının, Hamas’la hiçbir ilgisi olmayan masum erkek, kadın ve çocukların hakları gözetilmeksizin sıkıştırıldığı ve bunun artık haklı gösterilemeyeceği bir durum var” dedi.
Daha önce İsrail’in Hamas’a karşı kendini savunma hakkı olduğunu belirten İtalya, Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısının İsrailli liderler için tutuklama emri çıkarma kararının “kabul edilemez” olduğunu açıklamıştı.
