Otomotiv firmalarının yılbaşından beri kampanyaları ve fiyat indirimleri sürerken, tüm sektörün beklediği 7 Temmuz tarihine ilişkin bugün Resmi Gazete’de yayımlanan karar kafa karıştırdı. GSR 2 şartlarını taşımayan araçların 7 Temmuz değil 31 Ağustos’a kadar satılmasına karar verildi. Ancak bunun yalnızca Türkiye’de üretilen ve AB tip onaylı araçları kapsadığı kaydedildi.
Bankaların kredi vermekten kaçınması ve yüksek faiz nedeniyle otomobil firmaları yılbaşından bu yana hem kampanyaların dozunu artırdı, hem de sıfır araçlarda yüzde 20’lere varan peşin alım indirimleri yaptı.
Otomobil almak isteyenler kampanyalar nedeniyle ikinci el yerine sıfır araçları tercih etmeye başladı. Sıfır araç satışları yılın ilk beş ayında önceki yıla göre yüzde 6 artarak 471 bin 743 oldu. Bu artışta en büyük pay ise otomobillerin. Hafif ticarilerde yüzde 7,9’luk azalış görülmesine karşın otomobil satışları geçen yıla göre yüzde 10 arttı.
Haziranda rekor bekleniyor
Firmaların kampanyalarının tek nedeni kredi alımındaki zorluk olmadı. Otomobillerde fiyatlar aynı modellerde donanımlara göre farklılık gösterebildiği için firmalar baz paketlere daha az özellik koyabiliyor. Avrupa Birliği’nin bazı güvenlik donanımlarının zorunlu tutması, firmaları stoklarını eritmeye mecbur bıraktı.
GSR 2 (Genel Güvenlik Regülasyonları) adı verilen düzenlemenin Türkiye’de 7 Temmuz’da yürürlüğe girmesi bekleniyordu. Bu düzenleme kapsamında araçlarda geri görüş kamerası ve şerit takip gibi bazı özelliklerin bulunması gerekiyor. Bulunmayan araçların satışına belirli bir tarihten sonra izin verilmeyecek.
Bu nedenle neredeyse tüm bayiler haziran ayında da peşin alım veya faizsiz taksit kampanyalarını devam ettirdi. Firmalar nakit alımlarda liste fiyatlarından neredeyse yüzde 20’lere varan indirimler yaparken, bazıları 300 bin liraya kadar faizsiz kredi kullandırdı.
Sektör temsilcileri, 7 Temmuz öncesi stok eritme yarışına giren firmaların kampanyaların dozunu artırması nedeniyle haziran ayında rekor satış bekliyor.
Otomobilde 7 Temmuz süreci nasıl işleyecek?
Firmalar ellerinde eksik donanımlı baz paket araçları eritmeye çalışırken, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bugün Resmi Gazete’de bir karar yayınlayarak 7 Temmuz tarihi 31 Ağustos olarak değiştirdi. Bu durumun kampanyalara ya da sıfır araç fiyatlarına nasıl yansıyacağı bilinmiyor.
Bakanlık kararındaki ayrıntı
Otomotiv gazetecisi Emre Özpeynirci, sosyal medya hesabındaki paylaşımda, bakanlık kararındaki bir ayrıntıya dikkat çekti. Özpeynirci, “Meğer, 7 Temmuz ertelemesi sadece bazı yerli modeller için yapılmış” diye yazdı.
Özpeynirci, Resmi Gazete’de yayınlanan düzenlemeyle Genel Güvenlik Yönetmeliği’nin (GSR) uygulama tarihinin tüm araçlar için 7 Temmuz 2024’den 31 Ağustos 2024 tarihine ertelendiğinin sanıldığını ancak durumun böyle olmadığını ifade etti.
Özpeynirci şunları kaydetti:
“Halbuki işin aslı öyle değilmiş. Sanayi Bakanlığı, 7 Temmuz’da devreye girecek AB regülasyonunu değiştiremediği için kendi ellerindeki mevcut ulusal tip onayı mevzuatını değiştirmiş. Buna göre Türkiye’de satılan veya üretilen AB tip onaylı araçlar değil, Türkiye’de üretilip, satılan ‘ulusal tip onayı’na sahip araçların üretim ve satışı 2 ay ertelenmiş. Gerekçenin ise yerli üreticilerin ellerinde kalan ciddi orandaki yedek parça olduğu tahmin ediliyor. Not: Bu arada Türkiye’de üretilen her otomobil bu kapsama girmiyor.”
31 Ağustos tarihine kadar sadece Sanayi Bakanlığı tarafından verilen Ulusal Tip Onayı’na sahip araçların üretimi ve satışı yapılabilecek. Bunu biraz daha açacak olursak; Fiat Egea, Togg T10X, Renault Clio, Megane, Hyundai i10, i20 ve Bayon gibi modeller bu ertelemeden yararlanabilecek. Türkiye’de üretilen ve sadece AB Onay Kuruluşları tarafından verilen AT Tip Onayı bulunan Corolla-C-HR gibi modeller ise bundan faydalanamayacak.