İngiltere’de merkez sol İşçi Partisi, dün düzenlenen parlamento seçimlerinde tarihi zafer kazandı. Başbakan Rishi Sunak’ın partisini yenerek 14 yıllık çalkantılı Muhafazakâr Parti dönemine son veren İşçi Partisi lideri Keir Starmer, ülkenin yeni başbakanı olacak.
Araştırma şirketi Ipsos UK’in sandıkların kapanmasının ardından açıkladığı çıkış anketine göre, İşçi Partisi 650 sandalyeli Avam Kamarasına 410 milletvekili sokarak iktidar oldu. Bir önceki seçimde 365 milletvekili çıkaran iktidardaki Muhafazakar Partinin sandalye sayısı 131’e düştü.
Aşırı sağcı Reform UK Partisi 13, Liberal Demokrat Parti 61, İskoçya Ulusal Partisi 10, Yeşiller Partisi 2 sandalye kazandı.
Muhafazakârlar, seçmenlerin hayat pahalılığı krizi, başarısız kamu hizmetleri ve bir dizi skandal nedeniyle kendilerini cezalandırmasıyla parti tarihindeki en büyük hezimeti yaşadı. Muhafazakar Parti’nin son kabinesinde yer alan birçok bakan ilk sonuçlara göre milletvekili olamadı.
“Değişim kazandı”
İşçi Partisi lideri Starmer, kazanmasının ardından yaptığı açıklamada, “Bu gece burada ve ülkenin dört bir yanında insanlar konuştu ve performans siyasetine son vermeye, değişime, kamu hizmeti niteliğinde siyasete geri dönmeye hazırlar” dedi.
Starmer, “Değişim tam burada başlıyor… Sizler oy verdiniz. Şimdi bizim için görevleri yerine getirme zamanı” diye konuştu.
Yenilgiyi kabul eden ve Starmer’ı arayarak kutladığını söyleyen Sunak ise “İktidar barışçıl bir şekilde, tüm tarafların iyi niyetiyle el değiştirecek. Öğrenecek ve üzerinde düşünecek çok şey var ve çok sayıda iyi ve çalışkan Muhafazakar aday için kaybetmenin sorumluluğunu alıyorum. Özür dilerim” ifadelerini kullandı.
İngiltere’nin yeni başbakanı Keir Starmer kimdir?
1961 yılında Londra’da doğan Starmer, 2008-2013 yılları arasında kamu kovuşturmaları direktörü olmadan önce insan hakları avukatıydı.
Seçim kampanyası sırasında işçi sınıfı geçmişinden bahsetmeye istekliydi. Televizyondaki tartışmalar sırasında babasının sosyalist ve mavi yakalı bir işçi, annesinin ise bir hemşire olduğunu defalarca dile getirdi.
Aslına bakılırsa sol siyasetle olan ilişkisi çok eskilere dayanıyor. Adını 19. yüzyılın sonlarında İşçi Partisi’ni kuran Keir Hardie ile paylaşıyor.
2015 yılında Kuzey Londra’nın Camden seçim bölgesinden yarışarak milletvekili olan Starmer, o tarihten bu yana avam kamarasında.
Corbyn’in halefi
Starmer, 2020’den beri İşçi Partisi’nin lideri. 12 Aralık 2019’daki seçimlerde tarihi bir yenilgi alan İşçi Partisi’nin o dönemki lideri Jeremy Corbyn’in liderlikten çekilmesi üzerine “Sir” ünvanı da bulunan Starmer, oyların yüzde 56,2’sini alarak partinin başına geçti.
Starmer aynı zamanda Avrupa meseleleriyle de yakından ilgiliydi. 2016’dan 2020’ye kadar Corbyn’in Brexit sözcüsü olarak görev yaptı.
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nde (AB) kalmasını destekledi ve daha sonra hükümeti daha gelişmiş bir çıkış stratejisi bulması, hatta konuyla ilgili yeni bir referandum düzenlemesi konusunda defalarca zorladı.
Fakat fikrini değiştirmiş olabilir. Starmer’ın mevcut seçim kampanyası, AB’nin tek pazarına veya gümrük birliğine dönüş olmayacağını vaat ediyor. Ancak Starmer, Boris Johnson döneminde imzalanan Brexit anlaşmasını iyileştirmek istediğini söyledi.
Pragmatik değişim
İktidar ihtimali yaklaştıkça Starmer’ın pragmatik kararlarla gözle görülür bir değişim yaşadığı tek alan bu değil.
Yeşil yatırıma yılda 28 milyar sterlin (33 milyar euro) fon sağlama taahhüdünden yakın zamanda geri adım atması, sendikalar ve çevre kampanyacıları tarafından eleştirilmişti.
Ayrıca kendi partisinin sol tabanıyla, özellikle de Starmer’ın anti-Semitizm skandalı nedeniyle partiden uzaklaştırdığı Corbyn ile ilişkilerini onarmayı da başaramadı.
Corbyn, 1980’lerden bu yana milletvekili olduğu Londra seçim bölgesinde bağımsız bir aday olarak İşçi Partisi’ne karşı duruyor. Londra’da Islington North seçim bölgesinde yarışan İşçi Partisi’nin eski lideri yayınlanan seçim sonuçlarına göre yeniden milletvekili seçildi.
