İşsizlik verilerindeki yükseliş sonrası iktisatçı Mahfi Eğilmez, ekonomideki verilerin “stagflasyona” işaret ettiğini söyledi.
TÜİK, Haziran 2024 İşgücü İstatistikleri’nde yükseliş, ekonomistleri endişelendirdi. İşsizlik yüzde 9,2 olurken, geçen hafta açıklanan sanayi üretimdeki yavaşlamayla birleşince ekonomide hem durgunluk hatta daralma hem de işsizlikte yükselişin aynı anda yaşandığı stagflasyona işaret etti.
Sanayi üretimde de geçen hafta açıklanan haziran verisinde nisan ayında başlayan daralma hızlanarak devam etmişti.
İktisatçı Mahfi Eğilmez, iki verinin grafiklerini paylaşarak, sosyal medya hesabından şu yorumu yaptı:
“Sanayi üretimi düşüyor, işsizlik yükseliyor. Ekonomi stagflasyona gidiyor.”
Sanayi üretimi düşüyor, işsizlik yükseliyor. Ekonomi stagflasyona gidiyor. pic.twitter.com/nGJaAoHJpS
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) August 12, 2024
Stagflasyon nedir?
Stagflasyon, stagnasyon (durgunluk) ile enflasyonun aynı anda görüldüğü durumdur. Bu durumda ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatlar da hızla yükselmektedir. Para piyasalarında endişe verici olarak ifade edilen stagflasyon, hem enflasyonun hem de durgunluğun yaşandığı özel bir durumdur. Farklı sebeplere bağlı olarak gerçekleşen stagflasyon ortamında ekonomik açıdan işsizlik oranı artar ve aşırı fiyat yükselişleri kaçınılmaz olur. Bir devlet ekonomisi için büyük riskler taşıyan stagflasyon çözümü için para politikasında radikal kararlar alınması gerekebilir.
Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 30’a yaklaştı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılı Haziran ayına ilişkin işgücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre Haziran’da işsiz sayısı önceki aya göre 234 bin kişi artarak 3 milyon 71 bin kişiden, 3 milyon 305 bine çıktı. İşsizlik oranı ise 0.7 puanlık artışla yüzde 9.2’ye yükseldi.
İşsizlik oranı kadınlarda erkeklere göre daha yüksek oranlı artış gösterdi. Kadınlarda yüzde 11.3 olan işsizlik oranı yaklaşık 1 puanlık artışla yüzde 12.4’e çıkarken, erkeklerdeki işsizlik oranı 0.5 puanlık artışla yüzde 7.6’ya yükseldi.
Genç işsizlik yüzde 17.6 ölçüldü
Genç nüfustaki işsizlik oranı bir önceki aya göre 1.7 puanlık artışla yüzde 15.9’dan yüzde 17.6’ya yükseldi. Genel işsizlikteki kadın erkek dengesizliği, genç nüfusta daha da belirginleşmesi dikkat çekti. Kadınlarda genç işsizlik yüzde 20.9’dan yüzde 23.2’ye yükseldi. Genç erkeklerdeki işsizlik ise yüzde 13.3’ten yüzde 14.8’e çıktı.
İstihdam ve işgücünde azalma
İşgücüne katılma oranının de 0.2 puan gerileyerek yüzde 54.4’e gerilediği Haziran ayında istihdam edilenlerin sayısı da 341 bin kişilik azalışla 32 milyon 863 binden 32 milyon 522 bine geriledi. İşgücü sayısı 107 binlik azalmayla 35 milyon 827 bine indi. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı (geniş tanımlı işsizlik) Haziran’da önceki aya göre 3.2 puan artarak yüzde 29.2’ye yükseldi.
Erkeklerde ortalama çalışma süresi 45,7 saat
Haftalık ortalama çalışma süresi geçen aya göre çok değişmedi ve 44 saat olarak hesaplandı. Ortalama çalışma süresi erkeklerde 45.7 saat, kadınlarda ise 40.3 saat oldu. İşsizlik geçen yıl Kasım ayında yüzde 7.4, Aralık’ta yüzde 8.8 olurken yılı yüzde 9.4 ortalama ile kapatmıştı.
2024 yılı Ocak ayında yükselen işsizlik yüzde 9.1 olarak ölçülmüştü. İşsizlik Ocak’tan itibaren gerileme eğilimine girmiş ve Şubat’ta yüzde 8.7, Mart’ta yüzde 8.6, Nisan’da yüzde 8.5, Mayıs’ta yüzde 8.5 olmuştu.
