Sicilya’da batan Bayesian adlı lüks yatta milyarder Mike Lynch ve Morgan Stanley International Başkanı Jonathan Bloomer’ın da aralarında bulunduğu 6 kişiden hala haber alınamıyor. Teknenin batmasına sert rüzgarlar kadar dünyanın en yüksek ikinci direğine sahip olmasının da etkili olmuş olabileceği tahmin ediliyor.
Bir İtalyan yetkili, Morgan Stanley International Yönetim Kurulu Başkanı Jonathan Bloomer’ın, İngiliz teknoloji girişimcisi Mike Lynch’i taşıyan yatın şiddetli bir fırtına sırasında Sicilya açıklarında batmasının ardından kaybolanlar arasında olduğunu söyledi. Sicilya’daki sivil koruma ajansının başkanı Salvatore Cocina, Bloomer ve Clifford Chance’de avukat olan Chris Morvillo’nun kayıp altı kişi arasında olduğunu söyledi. Lynch ve 18 yaşındaki kızı Hannah’dan da hala haber alınamıyor.
Geziyi Lynch düzenledi
İtalyan sahil güvenliği tarafından daha önce yapılan açıklamada, 56 metrelik bir yelkenli olan İngiliz bandıralı Bayesian’ın 22 kişiyi taşıdığı ve pazartesi sabahı erken saatlerde bir hortum tarafından vurulduğunda Porticello limanı yakınlarında kıyıdan hemen açıkta demirlediği belirtildi. Geminin aşçısı olduğu anlaşılan bir kişinin öldüğü doğrulandı. Sahil güvenlik kayıpların İngiliz, Amerikan ve Kanada uyruklu olduğunu açıkladı. Aralarında teknenin sahibi Lynch’in eşi Angela Bacares ve annesi tarafından kurtarılan bir yaşındaki kız çocuğunun da bulunduğu on beş kişi kurtarıldı. İngiltere teknoloji dünyasının parlayan ışıklarından biri haline gelen yazılım firması Autonomy’nin kurucu ortağı Lynch’in sözcüsü konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Hayatta kalanlar gezinin Lynch tarafından iş arkadaşları için düzenlendiğini söyledi.
Aynı gün davadaki sanık öldü
Bir zamanlar İngiltere’nin Bill Gates’i olarak tanımlanan Lynch, yazılım firması Autonomy’nin ABD’li teknoloji şirketi Hewlett-Packard’a 11 milyar dolara satılmasıyla ilgili dolandırıcılık iddialarına karşı kendini savunmak için son on yılın çoğunu mahkemede geçirdi. 59 yaşındaki milyarder, bir yıldan fazla bir süre ev hapsinde yaşadıktan sonra haziran ayında San Francisco’da jüri tarafından beraat ettirildi. Batma haberinin duyulmasından saatler sonra, bu davadaki diğer sanık Stephen Chamberlain’in Cambridgeshire’da koşarken bir arabanın çarpması sonucu öldüğü ortaya çıktı.
Reuters’ın haberine göre, Autonomy’nin eski finans başkan yardımcısı Chamberlain’e cumartesi sabahı araba çarptı ve yaşam destek ünitesine bağlandı. Chamberlain’in avukatı Gary Lincenberg yaptığı açıklamada, Chamberlain’in koşarken bir arabanın “ölümcül şekilde çarpması” sonucu hayatını kaybettiğini söyledi. İtalyan sahil güvenliğine göre pazartesi günü kurtarma dalgıçları 10 kişilik mürettebat ve 12 yolcu taşıyan Bayesian’ın gövdesine ulaşmaya çalışıyordu.
Tekne yaklaşık 49 metreye kadar battı ve Termini Imerese’deki savcılık olayı soruşturuyor. Palermo’dan bir sahil güvenlik yetkilisi Reuters’a yaptığı açıklamada, “Kötü hava bekleniyordu, ancak bu büyüklükte değildi. Rüzgar çok şiddetliydi” dedi.
“Deniz yüzeyi sıcaklığı normalden 3 derece fazla”
Uzmanlar, haftalarca süren kavurucu sıcakların ardından son günlerde İtalya’yı etkisi altına alan fırtına ve şiddetli yağışların Akdeniz’in sıcaklığını rekor seviyelere çıkardığını ve aşırı hava koşulları riskini arttırdığını söyledi. Meterolog Luca Mercalli, “Sicilya çevresindeki deniz yüzeyi sıcaklığı 30 C civarındaydı, bu da normalden neredeyse 3 derece daha fazla. Bu da fırtınalara katkıda bulunan muazzam bir enerji kaynağı yaratıyor” dedi.
Su hortumu nedir?
Lüks yatın ölümcül bir şekilde batması, dikkatleri okyanus fenomeni olan su hortumlarına, nasıl oluştuklarına ve daha yaygın oldukları bölgelerde denizciler için oluşturdukları risklere odakladı. ABD Ulusal Okyanus Servisi’ne (NOS) göre, su hortumları dönen bir hava ve su buharı sütunudur.
İki kategoriye ayrılırlar: Açık hava su hortumları ve fırtınalar sırasında oluşan okyanus kasırgaları sırasında bulunanlar. Bir fırtınada aşağı doğru gelişen tornadik su hortumları ya su üzerinde de oluşabilir ya da karadan suya doğru hareket edebilir ve bir kara hortumuyla aynı özelliklere sahip. NOS’a göre bunlara genellikle şiddetli rüzgarlar ve denizler, büyük dolu yağışı ve sık sık tehlikeli şimşekler eşlik eder.
Lynch’in yatını vuran su hortumu, son günlerde İtalya’yı kasıp kavuran çok sayıda fırtınadan birinin neden olduğu hortum gibi görünüyor. Seller ve toprak kaymaları, haftalar süren kavurucu sıcakların ardından ülkenin kuzeyinde ciddi hasara neden oldu. Su hortumları genellikle tropikal sularda daha yaygın ancak her yerde görülebilir ve şiddetli fırtınalarla ilişkili olanlar saatte 160 kilometreden fazla rüzgar üretebilir.
Su hortumu ne kadar zarar verebilir?
Bir su hortumundaki rüzgarların enerjisi hasara ve yaralanmalara neden olabilir ancak en büyük risk, bir teknenin direğini koparabilecek güçte olabilmesi. Yatların alabora olması genellikle daha küçük sandallara göre daha zor olsa da, yatın direğini suya paralel olarak itmeye yetecek güçte rüzgar veya dalgalar tarafından vurulması durumunda alabora meydana gelir. En ciddi senaryo, direğin su hattının altına düşmesiyle gerçekleşir.
Lüks yat dünyanın en yüksek ikinci direğine sahipti
Lynch’in yatı dünyanın en yüksek ikinci direği olan yaklaşık 75 metrelik bir direğe sahipti. Bayesian eski adıyla Salute olarak denizlere ilk açıldığında dünyanın en uzun alüminyum direğine sahipti. Bu rekor geçen yıl Amazon’un sahibi milyarder Jeff Bezos’un Koru adlı yatını denize indirmesiyle egale edildi.
İngiltere, ABD, Kanada, Yeni Zelanda ve İrlanda’dan gelen 12 yolcu, dünyanın en uzun alüminyum direğine sahip 56 metre uzunluğundaki süperyatı Bayesian’ın altı lüks süitinde konakladı. 10 kişilik mürettebat arasında Sri Lanka’dan gelenler de vardı. İtalyan gemi şirketi Perini tarafından 2008 yılında inşa edilen ve Camper & Nicholsons tarafından işletilen ödüllü İngiliz bayraklı gemi, 14 Ağustos’ta Sicilya’nın Milazzo limanının sakin mavi sularından ayrılarak birkaç günlüğüne Aeolian Adaları çevresinde ve tarihi sahil köyü Cefalù açıklarında seyretti.
Ancak fırtına ve şiddetli yağış İtalya’yı etkisi altına alıp uzun bir sıcak hava dalgasını kırınca rüya gibi tatil kabusa dönüştü. Tekne, Palermo yakınlarındaki bir balıkçı köyü olan Porticello açıklarında, yolcular uyurken şiddetli bir kasırganın bölgeyi vurmasının ardından battı. Şiddetli rüzgarlar dengesini kaybetmesine neden oldu, bunun da batmasına yol açtığına inanılıyor.
Görgü tanıkları kazayı anlattı
Lynch’in eşi Angela Bacares de kurtarılan 15 yolcu arasındaydı ve bir yaşındaki Sophie de Palermo’da hastaneye kaldırıldı. Sophie’nin annesi 36 yaşındaki Charlotte Golunski, diğer yolcuların çığlıklarını duyarken çocuğunu karanlık ve azgın Akdeniz’de boğulmaktan kurtarmak için nasıl mücadele ettiğini anlattı. Giornale di Sicilia’ya verdiği demeçte, “İki saniyeliğine bebeğimi denizde kaybettim, sonra hemen dalgaların hiddetiyle onu tekrar kucağıma aldım. Deniz kudururken onu sıkıca, sımsıkı kendime doğru tuttum. Pek çok kişi çığlık atıyordu. Neyse ki cankurtaran botu şişti ve 11 kişi ona binmeyi başardık” ifadelerini kullandı.
Bir görgü tanığı Bayesian’ı “parti verilen güzel bir tekne” olarak tanımladı. Ansa haber ajansına konuşan tanık, “Denizde mutlu geçirilen normal bir tatil trajediye dönüştü” dedi. Aynı zamanda Termini Imerese acil durum ünitesinde bulunan yatın kaptanı Ames Catfield La Repubblica’ya, “Bunun geldiğini görmedik” dedi.
“Çarpışmamak için motor kullandım”
Kazazedelerden bazılarını kurtaran yakınlardaki bir teknenin kaptanı olan Karsten Borner, Reuters’a yaptığı açıklamada fırtına başladığında teknenin kontrolünü elinde tutmak ve Bayesian ile çarpışmaktan kaçınmak için motoru çalıştırdığını söyledi. Borner, “Teknemin kontrolünü sağlamak ve Bayesian’la çarpışmayı önlemek için motor kullandım. O esnada Bayesian yan yattı, ardından sulara gömüldü” dedi.
Kaptan Borner’ın sözleri teknenin batmasına sert rüzgarlar kadar 72 metrelik direğinin de neden olabileceğini gösteriyor. Denizcilik uzmanlarına göre yelkenler kapalı olsa dahi çok yüksek bir direğe sahip olan teknelerde fırtınada rüzgara maruz kalan çok fazla alan bulunuyor. Aniden yan yatan tekneler açık pencerelerden, gövde üzerindeki kapaklardan (hatch) ve güverte üzerinden su alabiliyor.
Kazaya dair diğer olasılık
Kazanın meydana gelmesine neden olabilecek bir başka olasılık da şöyle: Perini Navi’nin verdiği bilgiye göre Bayesian, sığ limanlara daha kolay yanaşabilmek için normalde 10 metre olan omurga derinliğini azaltan (teknenin yükselmesini sağlayan) bir sisteme sahipti. Fırtına sırasında herhangi bir nedenle teknenin yüksek pozisyonda olmasının, dolayısıyla suyla temas eden alanının normalden düşük seviyede kalmasının dengeyi bozup batmasına neden olabileceği belirtiliyor.
