Türk vatandaşlarının Schengen vizeleriyle ilgili yaşadığı zorluklar devam ederken Dışişleri Bakanlığı yaşanan adı konulmamış krizi hafifletmek için Avrupa Birliği’ne bir dizi öneri sundu.
Gazete Oksijen’den Metin Kaan Kurtuluş’un haberine göre Avrupa Birliği talepleri değerlendirmeye aldı, ancak henüz yanıt vermedi. Öneriler arasında en dikkat çekeni, ABD ve İngiltere gibi ülkelerden geçerli vizesi olanlardan AB’ye girebilmeleri için tekrar vize istenmemesi. Bir diğeri, vize taleplerinin bazı ülkelerde yoğunlaşmasıyla ilgili.
Ankara böyle bir durumda, yoğunluk yaşayan ülkenin bir başka ülkeden yardım almasını teklif etti. Öğrencilere, akademisyenlere, iş insanlarına, TIR sürücülerine ve tıbbi ihtiyaçla yapılan başvurulara öncelik tanınmasını isteyen Dışişleri, sunulan belge sayısının azaltılarak süreçlerin hızlandırılmasını da talep etti. Aracı şirketlerin randevu kapasitesini artırması da öneriler arasında.
Vize reddi oranları hızla yükseliyor!
Son dönemde Türk vatandaşların Avrupa Birliği’nde kullanılan Schengen Vizesi başvurularında büyük sorun yaşanıyor. Randevu alımı büyük bir zorluk yaşanırken red oranlarındaki hızlı yükseliş ise dikkat çekici.
Schengen istatistiklerine göre, Türkiye Çin’in ardından, 1 milyon 55 bin 885 ile en fazla Schengen vizesi başvurusu yapılan ikinci ülke oldu. Başvurular sonucunda 612,841 kişiye çok girişli uniform Schengen vizesi verilirken, red oranı ise % 21,7 oldu.
Ortalama red oranı 2022’de % 15,7 iken, 6 puan birden yükseldi. Türkiye’den yapılan başvurularda % 36,5 artış görüldü.
Vize reddi oranlarındaki yükselişle birlikte verilen 15 gün ve 30 günlük vizeler ise işlemin tekrar edilmesine neden oluyor.
Yüksek maliyetler
Schengen başvuru ücreti ise 80 Euro. Buna vize başvurusu ücreti dışındaki banka, tercüme, noter gibi harcamaları ve hızlandırma için alınan ek ücretleri de eklendiğinde yıllık olarak Türk vatandaşları Schengen vize alımlarına yaklaşık 150 milyon Euro harcıyor.
Kimleri kapsayacak?
Türkiye, 2023’te yapılan başvurularda Çin’den sonra ikinci sırada. Diplomatik kaynaklara göre Dışişleri Bakanlığı çok sayıda belge talep edilmesinin sürecin yavaşlamasında ana etkenlerden biri olduğuna inanıyor. Ankara, ayrıca bir AB ülkesinin Türkiye’deki misyonuna çok fazla vize başvurusu yapıldıysa o misyonun değerlendirmeler için başka bir Schengen Bölgesi ülkesinin temsilciliklerinden yardım almasını önerdi. Gazete Oksijen’e bilgi veren kaynaklara göre, bazı AB ülkeleri de süreçleri hızlandırmak için yıl sonuna kadar vize departmanı çalışanı sayısını artırmayı planlıyor.
Dışişleri Bakanlığı, öğrencilerin, akademisyenlerin, iş insanlarının, TIR sürücülerinin başvurularının yanı sıra tıbbi gerekçelerle yapılan Schengen vizesi başvurularına da öncelik verilmesini önerdi. Bu meslek gruplarından birçok kişi, geciken vizeler nedeniyle zamanında seyahat edemediklerinden şikayet ediyorlardı.
AB, yüzdesel olarak ret oranının artmadığını savunsa da olumlu dönüş alan birçok Türk vatandaşına çok kısa süreli vizeler veriliyor. Dışişleri Bakanlığı, Brüksel’le yaptığı görüşmelerde,“2-3 tane Schengen vizesi almış bir kişiye 10 günlük vize verilmesinin kabul edilemez” olduğunu söylerken, düzenli olarak AB’ye seyahat etmiş kişilerin vize sürecinin daha hızlı ilerlemesi ve daha uzun süreli vizeler verilmesi gerektiğini vurguladı.
Aracı şirketlerde mağduriyet artıyor
2023 verilerine göre AB ülkeleri, yine Türkiye’deki misyonlara yapılan başvuruların yaklaşık olarak yüzde 16’sını reddetti. Bu oran 2022’de 15.7 idi. AB ülkeleri, birçok üçüncü ülkede olduğu gibi misyonların üzerindeki yükü azaltmak için Türkiye’de de Schengen vizesi başvurularını aracı şirketler üzerinden alıyor.
Ancak geçtiğimiz yıllarda gündeme gelen vize tartışmalarının ardından aracı şirketlerde randevu bulmanın zorlaşması da krize dönüştü. Özellikle ‘danışmanlık şirketi’ adı altında bazı kuruluşların randevuları önden kapatması ve bunları müşterilerine ek ücretle satması, zaten yükselen Schengen başvuru ücretini daha da artırıyor. Seyahati için uygun tarihe vize başvurusu randevusu bulamayan birçok kişi kendini ‘aracının da aracısıyla’ çalışırken buluyor.
Dışişleri Bakanlığı, AB’nin aracı şirketlerden daha çok randevu açmalarını ve başvuruları kategorilere göre ayırmalarını istemesini önerdi.
Türkiye ve AB arasında vize sorunu konusunda görüşmeler sürüyor. Brüksel, henüz Türkiye’nin önerilerine kesin dönüşler yapmadı.
