Araştırma: Bilim insanları, “Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan?” sorusunun cevabına dair önemli bir ipucu bulmuş olabilir.
Cenevre Üniversitesi’nden bir araştırma ekibinin yeni araştırmasına göre, doğada tavuklar ortaya çıkmadan önce yumurtanın ortaya çıkabileceği koşullar mevcuttu.
Cenevre Üniversitesi araştırmacıları, aslında tek bir hücreden oluşan ilk yaşam formlarının zamanla nasıl daha karmaşık hale gelerek evrimleştiği sorusunun peşindeydi. Bunu keşfetmek için 2017’de Hawaii civarındaki deniz tortularında keşfedilen tek hücreli bir tür olan Chromosphaera perkinsii’yi inceliyorlardı.
Bu tür, bir milyar yıldan fazla bir süre önce hayvan embriyolarıyla çarpıcı benzerlikler taşıyan çok hücreli yapılar oluşturmuştu. Bu da söz konusu türü çok hücreliğe iten evrim sürecini araştırmak için iyi bir model haline getiriyordu.
Bilim insanları, Chromosphaera perkinsii’nin maksimum boyutuna ulaştığında daha fazla büyümeden bölündüğünü, yani hayvan embriyonik gelişiminin erken evrelerine benzeyen üç boyutlu yapıya sahip çok hücreli koloniler oluşturduğunu keşfetti.
Araştırmacılara göre bu, embriyonik gelişimin hayvanların evriminden önce var olabileceği anlamına geliyor.
Buna göre, embriyonik gelişimden sorumlu genetik programlar, hayvan yaşamının ortaya çıkmasından önce zaten mevcuttu. Dolayısıyla doğa, “tavukları icat etmeden” çok önce “yumurta üretmek” için gereken genetik araçlara sahipti. Yani yumurta, tavuktan önce evrimleşti.
Çalışmanın yazarlarından Marine Olivetta, “Çok yakın zamanda keşfedilen bir tür, bize bir milyar yıldan daha geriye gitme olanağı sağlıyor,” dedi.
Araştırma, saygın bilimsel dergi Nature’da yayınlandı.
Kaynak: Olivetta, M., Bhickta, C., Chiaruttini, N. et al. A multicellular developmental program in a close animal relative. Nature 635, 382–389 (2024). https://doi.org/10.1038/s41586-024-08115-3
