FIFA, Kasım 2022’de yaptığı duyurunun ardından, FIFA Dünya Kupası Katar 2022 Miras Fonu‘nun uygulanmasını, Katar ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) olmak üzere üç küresel kuruluşla iş birliği içinde bir dizi sosyal programa 50 milyon ABD doları yatırım yaparak bir sonraki seviyeye taşıyor.
Bu fonun ve çok paydaşlı ortaklığın amacı, FIFA’nın saha dışında da sonuçlar elde etmesine yardımcı olmak ve uluslararası kuruluşların dünya çapında olumlu sosyal ve gelişimsel etkiler yaratmasını desteklemektir.
Çığır açan girişim, 27 Kasım 2024’de FIFA Başkanı Gianni Infantino, DTÖ Genel Direktörü Dr Ngozi Okonjo-Iweala, DSÖ Genel Direktörü Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi Teslimat ve Miras (SC) Genel Sekreteri HE Hassan Al Thawadi ve Yüksek Komite’nin katıldığı çevrimiçi bir toplantıda sunuldu ve imzalandı.
FIFA Dünya Kupası Miras Fonu ilk kez aşağıdaki alanlarda farklı bölgelerdeki sosyal etki projelerine yatırılacak:
Mülteciler: UNHCR ile ortaklık kurarak Miras fonu, temel hizmetlere erişimi iyileştirmek, sosyal katılımı geliştirmek ve ulusal sistemleri güçlendirmek amacıyla toplulukları güçlendiren ve dünyanın en savunmasız insanlarından bazılarının dayanıklılığını ve kendi kendine yeterliliğini teşvik eden programları destekleyecektir.
Halk Sağlığı/Mesleki Sağlık ve Güvenlik: Miras Fonu, FIFA Dünya Kupası Katar 2022’nin sağlık ve refahı teşvik etmede oynadığı rolü temel alan ve çalışma koşullarını iyileştirmeye kadar uzanan girişimleri destekleyecektir. FIFA, iklim değişikliği bağlamında aşırı sıcaktan ve ilgili mesleki ve çevresel tehlikelerden ve etkilerden yüksek riskli bireylerin sağlık ve güvenliğini korumak için harekete geçmeyi amaçlayan öncü bir girişim olan Beat the Heat‘i desteklemek için WHO ile güçlerini birleştirecektir.
Eğitim: FIFA, Dünya Ticaret Örgütü ve Uluslararası Ticaret Merkezi ile birlikte, dijitalleşmenin potansiyelinden yararlanarak kadın girişimcilerin küresel değer zincirlerine erişmelerine yardımcı olarak ekonomik olarak güçlenmelerini amaçlayan Dijital Ekonomi Fonu kapsamında Kadın İhracatçılara destek sağlayacak.
Futbol gelişimi: Arsène Wenger liderliğindeki Aspire Academy ve FIFA Yetenek Geliştirme Programı, dünyanın dört bir yanındaki daha fazla yeteneğe parlama şansı vermek amacıyla, gelişmekte olan ülkelerin belirli bir kısmındaki uzak bölgelerdeki gelecek vaat eden genç yetenekleri belirlemek için iş birliği yapacak.
FIFA Başkanı Gianni Infantino, Miras Fonu ile ilgili “FIFA Dünya Kupası Katar 2022 Miras Fonu, sürdürülebilirlik açısından turnuvanın benzeri görülmemiş etkisini temel alan çığır açıcı bir projedir“
“FIFA, mülteciler, iş sağlığı, eğitim ve futbol gelişimi gibi temel öncelikleri ele alarak, erişim ve etki açısından miras fonu konseptini bir üst seviyeye taşıyor. BM Mülteci Ajansı, Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Ticaret Örgütü’ne bu tarihi girişime olan bağlılıkları ve iş birlikleri için teşekkür etmek istiyorum.” dedi (1).
FIFA Dünya Kupası Katar Miras Fonu hakkında daha fazla bilgi sağlamak amacıyla özel olarak bir mikro site geliştirildi.
FIFA Miras Fonu, Katar’ın başkenti Doha’da bulunan Yüksek Teslimat ve Miras Komitesi (SC) ile yakın işbirliği içinde uygulanacak (2).
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, Miras Fonu ile ilgili “Spor, dışlanmış bireyler ve topluluklar için güçlü bir umut ve güçlendirme kanalı olabilir” dedi. “Bu fon, Dünya Kupası mirasını stadyumların ve ekranların ötesine, savaş, çatışma ve zulüm nedeniyle yerinden edilmiş milyonlarca insana taşıyacak. Yerlerinden edilmiş insanlara hayat kurtarıcı yardım ve uzun vadeli fırsatlar sağlayarak, güvenli ve onurlu bir şekilde yeniden inşa etmelerine yardımcı olacak.” Bu girişim, WTO ve FIFA arasında halihazırda kurulmuş olan önemli iş birliği hatlarına dayanıyor” şeklinde ifadelerine yer verdi.
WTO Genel Müdürü Dr. Ngozi Okonjo-Iweala. Konu ile ilgili olarak “Dijital Ekonomi Fonu’ndaki Kadın İhracatçılarımız aracılığıyla, bu çığır açan iş birliği, yeni fırsatlara ve küresel değer zincirlerine erişmek için dijital araçları ve platformları kullanmayı amaçlayan kadın girişimciler için kapasiteyi artırmaya yardımcı olacak.” açıklamasında bullundu (3).
Uluslararası Af Örgütü Emek Hakları ve Spor Başkanı Steve Cockburn, FIFA Dünya Kupası Katar Miras Fonu’nun başlatılmasına ilişkin olarak; “FIFA ve Katar’ın, 2022 Dünya Kupası’nı mümkün kılmak için sömürülen ve çoğu durumda ölen çok sayıda göçmen işçiye karşı açık sorumluluklarını kabul etmeden uzun zamandır beklenen miras fonlarını başlatmaları utanç verici. Mültecileri desteklemek ve işçileri aşırı sıcağın etkilerinden korumak için küresel çabalara para sağlamak önemli olsa da, fon şu anda Katar’da sevdiklerini kaybeden ve bunun sonucunda yoksulluğa sürüklenen aileler için kesinlikle hiçbir şey yapmıyor.” ifadelerine yer verdi.
Fon, etkilenen işçiler için herhangi bir tazminat içermiyor, ancak gelecekte işçileri ısı stresinden korumak için WHO’nun ‘Sıcaklığı Yen’ programına bir miktar fon sağlıyor.
FIFA Mart 2023’te, Dünya Kupası ile bağlantılı olarak işlenen suistimaller için tazminat sağlama sorumluluğu olup olmadığı konusunda tavsiyede bulunmak üzere bağımsız bir rapor hazırladı. Rapor henüz yayınlanmadı ancak önemli sayıda çalışana tazminat sağlanmasını önerdiği düşünülüyor.
Güney Afrika, Brezilya ve Rusya’daki Dünya Kupaları için geçmişteki FIFA Miras Fonlarının her birinin 100 milyon ABD doları değerinde olduğu bildirildi – Katar fonunun iki katı büyüklüğünde. FIFA, 2022 Dünya Kupası’ndan 7 milyar ABD dolarından fazla gelir elde etti (4).
Kaynaklar:
- FIFA and Qatar launch FIFA World Cup 2022™ Legacy Fund to drive groundbreaking initiatives with WTO, WHO and UNHCR
- Inside FIFA – FIFA World Cup Qatar 2022™ Legacy Fund Plan
- FIFA and Qatar launch FIFA World Cup 2022™ Legacy Fund to drive groundbreaking initiatives | UNHCR
- Qatar: FIFA’s Qatar World Cup Legacy Fund ignores exploited workers – Amnesty International
