ABD California Üniversitesi San Francisco’da (UCSF) gerçekleştirilen yeni bir araştırma, normal kabul edilen B12 vitamini seviyelerinin bilişsel sağlık üzerindeki etkilerini mercek altına aldı.
Araştırma sonuçları, günümüzde ‘normal’ olarak kabul edilen B12 vitamin düzeylerinin özellikle yaşlı bireylerde beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğini ortaya koydu.
Normal B12 seviyeleri, beyin sağlığı için yeterli olmayabilir
B12 vitamini, vücudumuzda DNA sentezinden kırmızı kan hücresi oluşumuna, sinir sistemi sağlığından enerji üretimine kadar pek çok hayati fonksiyonda rol oynuyor. Çoğunlukla hayvansal gıdalardan alınan bu vitamin, veganlar ve vejetaryenler için zenginleştirilmiş gıdalar aracılığıyla temin edilebiliyor. Ancak UCSF araştırmacıları, vitaminin kandaki seviyelerinin ötesinde vücut tarafından nasıl kullanıldığının da önemli olduğunu vurguluyor.
Araştırma kapsamında yaşı 71 olan 231 sağlıklı katılımcının B12 vitamin seviyeleri incelendi. Çalışmada özellikle vitaminin iki formu olan hücrelerin doğrudan kullanabildiği aktif form (Holo-TC) ve karaciğerde depolanan inaktif form (Holo-HC) üzerinde duruldu. Sonuçlar, düşük aktif B12 seviyelerinin bilişsel işlem hızını yavaşlattığını ve bu etkinin yaşla birlikte daha da belirginleştiğini gösterdi.
Araştırmacılar, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramalarıyla düşük aktif B12 seviyelerine sahip katılımcılarda daha fazla ‘beyaz cevher hiperintensitesi’ (WMH) tespit ettiler. Bu bulgular, beyin dokusundaki küçük hasar alanlarına işaret ediyor ve yaşlanma, zayıf dolaşım veya nörolojik hastalıklarla ilişkilendiriliyor. Şaşırtıcı bir şekilde inaktif B12 formunun yüksek seviyeleri, Alzheimer hastalığıyla ilişkili protein seviyelerinde artışla bağlantılı bulundu.
Güncel klinik uygulamalar açısından önemli sonuçlar doğuran bu araştırma, B12 vitamini için belirlenen referans aralıklarının güncellenmesi gerektiğini gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde 148-748 pmol/L, Avustralya’da 135-650 pmol/L ve Birleşik Krallık’ta 115-740 pmol/L olarak kabul edilen normal değerler özellikle yaşlı bireylerde bilişsel sağlığı korumak için yeterli olmayabilir.
UCSF Nöroloji ve Oftalmoloji Bölümleri ile Weill Nörobilim Enstitüsü‘nden kıdemli yazar Dr. Ari J. Green liderliğindeki araştırmacılar, sonuçların mevcut B12 gereksinimleri hakkında sorular ortaya çıkardığını ve önerilerin güncellenmesi gerektiğini öne sürdüğünü söyledi.
Kobalamin olarak da bilinen B12 vitamini, süt ürünleri, balık, et gibi ürünlerde yer alan, kırmızı kan hücresi oluşumunda, beyin ve sinir fonksiyonlarında ve DNA üretiminde önemli bir role sahip olan vücut tarafından üretilemeyen suda çözünen bir vitamindir. B12 tüketilen gıdalardan proteine bağlanarak mide içerisinde enzimler ve hidroklorik asit tarafından serbest forma dönüştürülür.
B12 Vitamini faydaları nelerdir?
B12 vitamini sinir tahribatını önler, doğurganlığı sağlar, vücut hücrelerinin oluşumunu kendini yenilemesini ve uzun yaşamasını sağlar. Aynı zamanda B12 sinir uçlarının normal gelişimini kolaylaştıran vitaminler arasında yer alır. Öte yandan vücuda yeterli miktarda alınan B12 vitamini hafızanın güçlenmesine ve öğrenmeye de yardımcı olabilmektedir.
B12 faydaları şöyle sıralanabilir:
- Sinir sisteminin hızlı ve doğru çalışmasını sağlar.
- B12 vitamini eksikliği, düşük bilişsel işlev ile ilişkili olduğundan vücuda alınan B12 vitamini demansı önler.
- B12 vitamini organik bileşikleri sayesinde vücuttaki enerjiyi artırır.
- Folik asitle beraber çalışarak kansızlığa karşı etkili olur.
- Karbonhidratların enerjiye çevrilmesini sağlayarak şeker kullanımının iyileşmesini sağlar.
- Kandaki amino asit (homosistein) miktarını azaltarak kalp ve kan damarları hastalıklarını önler.
Kaynak:
- Suzanne Leigh, ‘Healthy’ Vitamin B12 Levels Not Enough to Ward Off Neuro Decline, USCF, February 18, 2025 https://www.ucsf.edu/news/2025/02/429491/healthy-vitamin-b12-levels-not-enough-ward-neuro-decline
- B12 vitamin seviyeleri ve bilişsel sağlık ilişkisi araştırıldı | DonanımHaber
- Beaudry-Richard, A., Abdelhak, A., Saloner, R., Sacco, S., Montes, S.C., Oertel, F.C., Cordano, C., Jabassini, N., Ananth, K., Gomez, A., Keihani, A., Chapman, M., Javvadi, S., Saha, S., Staffaroni, A., Songster, C., Warren, M., Boscardin, J.W., Kramer, J., Miller, B., Miller, J.W., Green, R. and Green, A.J. (2025), Vitamin B12 Levels Association with Functional and Structural Biomarkers of Central Nervous System Injury in Older Adults. Ann Neurol. https://doi.org/10.1002/ana.27200
