Türkiye’de, 14 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete kararı ile yürürlüğe giren ve bazı araçlarda zorunlu olarak kullanılacak olan alkol kilidi, marşa bağlı olduğu için onay vermediği durumlarda aracın çalışmasını engelleyecek.
Sıfır otomobillerde güvenlik standartlarını artırmak amacıyla yeni bir düzenleme hayata geçiriliyor. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle birlikte, araçlarda alkol kilidi ve şerit kontrol sistemine dair teknik şartlar açıklandı. Daha önce uygulamaya konulan ancak teknik detayları belirlenmeyen bu sistemler için gerekli kriterler netleşti.
Alkol kilidi uygulaması nedir?
Alkol kilidi, sürücünün belirlenen sınırın üzerinde alkol alması durumunda aracın çalışmasını otomatik olarak engelleyecek.
Bu yeni düzenleme, 2024 yılında çıkarılan olay veri inceleme sistemlerine yönelik yönetmeliğin devamı niteliğinde. Özellikle trafik kazalarının önüne geçmeyi hedefleyen bu önlem, sürücülerin yola çıkmadan önce alkol oranlarını ölçerek güvenli sürüşü teşvik edecek. Aynı zamanda araçlarda bulunacak acil durum şeritte tutma sistemi, sürücünün istem dışı şerit ihlallerini engelleyerek trafik güvenliğini artıracak.
Son aşamaya gelindi
Teknik şartnamelerin açıklanmasının ardından, bu güvenlik sistemlerinin araçlara montajı konusunda son aşamaya gelindi. Alkol kilidi, sürücünün nefes kontrolü yapmasını gerektiriyor ve alkol seviyesi belirlenen sınırı aştığında aracın çalışmasını engelliyor. Farklı modelleri bulunan sistemin, anahtara üflemeli versiyonları da mevcut.
Önceden belirlenen yönetmelikte, akıllı hız destek sistemi, sürücü dalgınlık ve dikkat uyarı sistemi, olay veri kaydedicisi ve gelişmiş sürücü dikkat dağınıklığı uyarı sistemleri gibi teknolojik yeniliklerin yer alacağı belirtilmişti. Yeni düzenleme ile bu sistemlerin standartları daha da netleşmiş oldu.
ABD’den sonra Türkiye’de zorunlu hale geliyor
ABD’de alkollü sürücüler için denetimli serbestlik koşulu olarak kullanılır. Avrupa Birliği’nde ise yeni araçlarda alkol kilidi kurulumu için ön hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Türkiye’de de yakın zamanda bu sistemlerin genel kullanım kapsamında zorunlu hale gelmesi bekleniyor.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin 9. maddesi 1. fıkrası şöyle:
MADDE 9- (1) Bu Yönetmelik; akıllı hız destek sistemi, sürücü dalgınlık ve dikkat uyarı sistemi, olay veri kaydedicisi, alkol kilidi kurulum ön hazırlığı ve gelişmiş sürücü dikkat dağınıklığı uyarı sistemi şablonlarının onayına ilişkin (AB) 2019/2144 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğünün uygulanması hakkında kuralları belirleyen 19/6/2024 tarihli ve (AB) 2024/1721 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
