Önceki araştırmalarda beyin sağlığının mide ve bağırsak sağlığını etkilediğini keşfeden uzmanlar, son yıllarda yapılan çalışmalarla mide bağırsak sağlığının da beyin sağlığını etkileyebilmesinin mümkün olduğunu söylüyor.
Bağırsak ve beynin birbiri ile bağlı olduğunu dile getiren Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, “Bağırsaklardaki sinir hücreleri beyne sinyaller iletip beyinde kimyasal ve elektriksel değişiklikler yaratabilir ve bu da duygusal dünyamızı etkileyebilir.” dedi. Birçok nörolojik hastalıkta mide bağırsak sorunları yaşandığına da dikkat çeken Prof. Dr. Barış Metin, probiyotiklerce zengin beslenmenin beyin sağlığı açısından önemli olduğuna vurgu yaptı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, mide ve bağırsak sağlığının beyin sağlığı üzerindeki olası etkilerini değerlendirdi.
Mide ve bağırsaktaki problemler beyni ve psikolojik durumu etkileyebilir
Eskiden daha çok beyin sağlığının mide bağırsak sağlığını etkilediğinin düşünüldüğünü belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, “Son yıllarda yapılan çalışmalar bu durumun tersinin de mümkün olabileceğini öne sürüyor. Yani mide bağırsak sağlığı da beyin sağlığını etkileyebilir.” dedi.
Bağırsak ve beynin birbiri ile otonom sinir istemi, çeşitli kimyasallar ve hormonlar yoluyla bağlı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Barış Metin, “Bu nedenle bir beyin hastalığı mide ve bağırsakta düzensizliğe neden olduğu gibi, mide bağırsaktaki problemler de beyni ve psikolojik durumu etkileyebilir.” şeklinde konuştu.
Bağırsaklardaki sinir hücreleri duygusal durumumuzu da etkiliyor olabilir
Midemiz ve bağırsaklarımızda beynimiz kadar olmasa da 500 milyondan fazla sinir hücresi olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Barış Metin, “Bu hücreler daha çok sindirim ve boşaltım faaliyetlerini düzenlese de son yıllarda yapılan çalışmalar bu hücrelerin duygusal dünyamıza da etkisi olabileceğini gösteriyor. Özellikle otonom sinir sistemi denilen ve istemimiz dışında çalışan sinir sistemimiz bağırsak ve beyin arasında köprü görevi görerek birinden diğerine sinyal iletilmesini sağlıyor. Bu yolla bağırsaktan beyne sinyaller iletilip beyinde kimyasal ve elektriksel değişiklikler yaratılabiliyor.” dedi.
Mide ve bağırsak sorunları nörolojik hastalıkların belirtisi olabilir
Birçok nörolojik hastalıkta mide bağırsak sorunları yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Barış Metin, şu bilgileri paylaştı:
“Parkinson hastalığında sıklıkla kabızlık görülür. Alzheimer tipi bunama hastalarında zamanla iştah azalması ve kalori alımında düşüklüğe bağlı aşırı zayıflama görülür. Bunun yanında depresyon, anksiyete gibi psikiyatrik hastalıkların da en önemli belirtileri iştah artması veya azalması olabilir. Özellikle nörodejeneratif olarak isimlendirdiğimiz Parkinson ve demans gibi hastalıklarda görülen mide bağırsak problemleri bu hastalıklarda önemli bir sorun haline gelebiliyor.”
“Probiyotiklerce zengin beslenmek beyin sağlığı açısından da iyi”
Yapılan birçok çalışmada özellikle probiyotiklerin beyin sağlığına, depresyon gibi ruhsal hastalıklara etkisinin araştırıldığını ve azımsanmayacak derecede faydalı etkiler gösterildiğini hatırlayan Prof. Dr. Barış Metin, “Bu sonuçlara göre faydalı ve probiyotiklerce zengin gıdalarla beslenmenin beyin sağlığı açısından da iyi olduğu söylenebilir.” dedi.
Birçok çalışmada probiyotik kullanmanın genel stres seviyesini düşürdüğüne yönelik bulgular saptandığını da sözlerine ekleyen Prof. Dr. Barış Metin, “Yakın zamanda yapılmış bir çalışmada düzenli yoğurt tüketen insanların sakinliğini daha etkin koruduğu gösterilmiş. Bu bulgunun nedeni probiyotiklerin bağırsak mikrobiyotası dediğimiz bağırsakta yaşayan mikroorganizmaları değiştirerek bağırsaktan salgılanan kimyasal maddelerde değişiklikler yapmasıdır. Bu kimyasallar beyine ulaşarak beyin hücrelerinin beslenmesinde ve fonksiyonlarında değişiklikler yaratabilmektedir.” şeklinde konuştu.
Bağırsak mikrobiyotasını düzenleyen probiyotikler düzenli tüketilmeli
Bağırsak sağlığını korumak ve beyin fonksiyonlarını optimize etmek için sağlıklı ve dengeli beslenmenin her şeyden önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Barış Metin, “Beyin sağlığımızı korumak için protein, karbonhidrat, lif ve vitaminler açısından dengeli bir diyet tüketmeliyiz. Ayrıca yoğurt ve kefir gibi bağırsak mikrobiyotasını düzenleyen probiyotikler düzenli tüketilmeli. Bunların yanında mide bağırsak sağlığının bozulduğu durumlarda doktora danışılarak tıbbi probiyotik içeren takviyeler kullanılabilir.” diyerek sözlerini tamamladı.
Kaynaklar:
- Kim GH, Shim JO. Gut microbiota affects brain development and behavior. Clin Exp Pediatr. 2023 Jul;66(7):274-280. doi: 10.3345/cep.2021.01550. Epub 2022 Nov 8. PMID: 36397259; PMCID: PMC10331547. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10331547/
- Loh, J.S., Mak, W.Q., Tan, L.K.S. et al. Microbiota–gut–brain axis and its therapeutic applications in neurodegenerative diseases. Sig Transduct Target Ther 9, 37 (2024). https://doi.org/10.1038/s41392-024-01743-1
- Pallab Chakraborty, Debolina Banerjee, Paramita Majumder, Joy Sarkar, Gut microbiota nexus: Exploring the interactions with the brain, heart, lungs, and skin axes and their effects on health, Medicine in Microecology, Volume 20, 2024, 100104, ISSN 2590-0978, DOI:10.1016/j.medmic.2024.100104. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2590097824000077
- Arneth, B. (2025). Gut–Brain Axis and Brain Microbiome Interactions from a Medical Perspective. Brain Sciences, 15(2), 167. https://doi.org/10.3390/brainsci15020167
