Modern çağın önemli sorunlarından aşırı kilo ve hareketsizlik başta olmak üzere günlük yaşam alışkanlıklarımızdaki bazı yanlışlar eklemlerimizin hızla kireçlenmesine yol açıyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahri Erdoğan halk arasında ‘kireçlenme’ olarak ifade edilen, tıptaki isimleriyle osteoartrit veya artrozun son yıllarda hızla yaygınlaştığını belirterek, hareketlerimizde kısıtlılığa ve istirahat ederken bile geçmeyen ağrılara neden olan bu hastalığın kişinin günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürdüğünü söylüyor.
Ancak günümüzde teknolojideki ve tıptaki hızlı gelişmelerle tedavide önemli başarılar sağlamanın mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Erdoğan, ameliyat dışı tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen hastalarda protez ameliyatının çok önemli faydalar sağladığını, bu sayede kişinin ağrılarından kurtulurken sosyal yaşantısına yeniden kavuşabildiğini vurguluyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahri Erdoğan günlük yaşamda çok sık yapılan ve eklemlerimizde kireçlenmeye yol açan 5 önemli yanlışı sıraladı, protez ameliyatındaki yenilikleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Son yıllarda giderek yaygınlaşan eklem kireçlenmesi artık sadece yaşlılarda değil gençlerde de önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Zamanla hastanın yürüme mesafesini ciddi şekilde azaltan, eğilme ve çömelmesini imkansız hale getiren, gece ve gündüz dinlenme halinde bile ağrılarının sürmesine yol açan hastalık bu nedenle kişiyi sosyal yaşamdan da koparabiliyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahri Erdoğan ilaç ve fizik tedaviye ya da yürümeye yardımcı cihazlara rağmen hastanın ağrısının dindirilemediği durumlarda protez ameliyatının kaçınılmaz hale geldiğini belirterek “Kireçlenmenin boyutu onarılamayacak düzeye ve yaygınlığa ulaştığında hastanın ameliyat olması ve protez ile ekleminin yüzeylerinin değiştirilmesi gerekir. Günümüzde teknolojideki ve tıptaki gelişmeler, ileri ölçüde yıpranan ve ameliyat dışı tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen hastalarda; yerinde ve kuralına uygun uygulanan bir eklem proteziyle ağrısız ve hareketli bir yaşamı mümkün kılıyor” diyor.
Ağrısız ve hareketli bir yaşamı mümkün kılıyor!
Proteze uygun şartlara sahip olan hastanın ameliyat edilerek en fazla iki gün içerisinde ayakta yürür ve merdiven çıkabilecek, evde tüm ihtiyaçlarını kendisi karşılayabilecek şekilde taburcu olabildiğini belirten Prof. Dr. Erdoğan sözlerine şöyle devam ediyor: “Son yıllarda hızla gelişen teknolojiyle beraber daha dayanıklı ve doku ile uyumlu malzemeler üretilmiştir. Günümüzde artık 4. jenerasyon seramik yüzeylerin kullanımı ile daha başarılı uzun dönem sonuçlar sağlanabilmektedir.
Ameliyat öncesi tetkik ve taramalarda ameliyat sırasında veya sonrasında gelişebilecek problemler başlangıçta tespit edilerek gerekli önlemler alınmaktadır. Ayrıca anestezi alanında kazanılan yenilikler, daha güvenli anestezi teknikleri ile cerrahi sırasında özellikle ileri yaş ve riskli hasta grubunda daha güvenli cerrahi imkanı sağlamaktadır. Dokuya daha az zarar vererek yapılan cerrahi yaklaşımlarla hastanın kas fonksiyonlarının maksimum seviyede korunması sağlanmaktadır.”
Eklem kireçlenmesi yol açan 5 önemli yanlış!
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahri Erdoğan, eklem ve kıkırdak aşınmalarına genetik rahatsızlıklar, ilerleyen yaş ve menopoz sonrası kemik erimesi (osteoporoz) gibi birçok etkenin yol açabildiğini belirtirken, bazı yanlışlarımızın da kireçlenme sürecini hızlandırdığını vurguluyor. Prof. Dr. Erdoğan kireçlenmeye yol açan 5 önemli yanlışı şöyle sıralıyor;
- Aşırı kilo: Fazla kilo eklemler için taşınması gerekenden fazla yüke neden olarak aşınmayı hızlandırdığından ideal kiloya inmek gerekiyor.
- Hareketsizlik: Hareketsizlik eklemleri zayıflatıp, kıkırdakların hızla tahrip olmasına yol açarak kireçlenmeyi hızlandırıyor. Uygun ve düzenli egzersiz eklemleri koruyor.
- Eklemlere aşırı yük bindirmek: Eklemin hareketlerini zorlayacak düzeyde ve ağırlıkta hareketler eklemlere zarar veriyor. Bu nedenle özellikle eklemi darbeye maruz bırakacak tarzda zıplama veya sıçrama ile yapılan hareketlerden kaçınmak gerekiyor.
- Sigara ve alkol: Yapılan bilimsel çalışmalarla genel sağlığa verdikleri zararlar tartışmasız olan sigara ve alkol kullanımı, dolaylı olarak eklemin beslenmesini de olumsuz etkiliyor, kıkırdak aşınmasını hızlandırarak aşınmaya yol açacak başka rahatsızlıkların gelişimine neden oluyor.
- Duruş bozukluğu: Yanlış duruş ve oturuş eklemlerdeki yıpranmayı artırıyor. Bu nedenle duruş bozukluklarını düzeltmek, özellikle kas ve eklemin gerilimini azaltacak ve eklem çevresi kas gruplarını kuvvetlendirecek egzersizleri yapmak gerekiyor.
Eklem sağlığı için en iyi egzersizler
Eklem sağlığı, genel sağlık ve yaşam kalitesi için son derece önemli bir konudur. Özellikle yaş ilerledikçe, eklem ağrıları ve hareket kısıtlılıkları daha sık karşılaşılan problemler haline gelir. Bu konuda açıklamalarda bulunan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Erdoğan Karadağ, düzenli olarak yapılan egzersizlerin eklem sağlığını korumada ve ağrıları azaltmada büyük bir rol oynadığını belirtti.
Yüzmenin, eklemler üzerinde minimum baskı oluşturarak tüm vücudu çalıştırdığını söyleyen Dr. Karadağ, su içerisinde yapılan hareketlerin eklemleri zorlamadan kasları güçlendirdiğini ve esnekliği artırdığını ifade etti. Dr. Karadağ, düzenli yürüyüşün eklemlerin hareketliliğini koruduğunu ve kasları güçlendirdiğini dile getirdi. Özellikle sabah saatlerinde yapılan yürüyüşlerin gün boyu eklem ağrılarını hafifletmeye yardımcı olduğunu vurguladı. Bisiklet sürmenin, özellikle diz ve kalça eklemleri için faydalı olduğunu belirten Dr. Karadağ, bu aktivitenin eklemleri zorlamadan kardiyovasküler sağlığı da desteklediğini söyledi.
Yoga hakkında konuşan Dr. Karadağ, yoganın eklemlerin esnekliğini artırarak ağrıları hafiflettiğini ifade etti. Ayrıca, doğru nefes teknikleriyle birlikte yapılan yoganın stres seviyesini düşürerek genel sağlığa katkıda bulunduğunu belirtti. Direnç antrenmanlarının kasları güçlendirerek eklemler üzerindeki yükü azalttığını söyleyen Dr. Karadağ, bu antrenmanların vücut ağırlığı, serbest ağırlıklar veya direnç bantları ile yapılabileceğini belirtti. Pilatesin kasları güçlendirdiğini ve vücut dengesini geliştirdiğini söyleyen Dr. Karadağ, bu egzersizlerin özellikle sırt ve karın kaslarını çalıştırarak eklemlerin desteklenmesine yardımcı olduğunu ifade etti.
Eklem sağlığını korumak ve ağrıları azaltmak için düzenli egzersiz yapmanın büyük önem taşıdığını vurgulayan Dr. Karadağ, yukarıda bahsedilen egzersizlerin eklemlerin esnekliğini artırdığını, kasları güçlendirdiğini ve genel sağlığı desteklediğini belirtti. Dr. Karadağ, egzersiz programına başlamadan önce bir uzmana danışmanın her zaman en doğrusu olduğunu hatırlattı ve sağlıklı ve ağrısız günler diledi.
Op. Dr. Erdoğan Karadağ, eklem sağlığı ile ilgili her türlü soruda yanınızda olduklarını söyledi. Sağlığınızı ihmal etmemenizi, gerekli kontrollerinizi yaptırarak aktif ve sağlıklı bir yaşam sürdürmenizi tavsiye etti.
Kaynaklar:
- Osteoarthritis: Research & Resources
- Osteoarthritis – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Osteoarthritis: a narrative review of molecular approaches to disease management | Arthritis Research & Therapy | Full Text
- Osteoarthritis year in review 2019: epidemiology and therapy – ScienceDirect
- Exercise for Osteoarthritis: A Literature Review of Pathology and Mechanism – PMC
- Efficacy and potential determinants of exercise therapy in knee and hip osteoarthritis: A systematic review and meta-analysis – ScienceDirect
