Bebeklerde görülen pişik sorunu, hem bebekler için hem de ebeveynler için zorlayıcı olabilir. En çok pişik yapan besinler neler? Her bez değişiminde pişik kremi kullanılır mı? Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
Batıgöz Sağlık Grubu Balçova – İzmir şubesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümünden Uzm. Dr. Fikret İşbilir, bebeklerde pişik sorunu nedenleri ve ve bu durumu önleme yollarını paylaştı.
“Pişik, bebeklerde en yaygın görülen cilt sorunlarından biridir.” diye açıklıyor Dr. İşbilir. “Bu sorunun temel nedenlerinden biri, bebek bezlerinin yeterince sık değiştirilmemesidir. Bez değişikliğinin gecikmesi sonucunda, bez bölgesindeki nem artar; bu da cildin doğal koruma bariyerini zayıflatarak tahrişe neden olur.”
Uzm. Dr. İşbilir, pişiği önlemenin yollarını ise şöyle sıraladı: “Öncelikle, bebek bezlerini düzenli olarak değiştirmek gerekir. Bebeğinizin cildini her bez değişiminde nazikçe temizleyin ve kuru tutmaya özen gösterin. Bebeğinizin cildine uygun, alkol ve parfüm içermeyen ıslak mendiller kullanın.”
Bazı bebeklerin daha hassas ciltleri olduğunu belirten Dr. İşbilir, “Eğer bebeğinizin cildi çok hassassa, hava alabilen, daha az kimyasal içeren bezler tercih edilmelidir. Ayrıca, pişik kremi gibi bariyer kremleri kullanmak da yeni pişik oluşumunu önleyebilir.” dedi.
Pişik tedavisinde sabır önemli olduğunu vurgulayan Dr. İşbilir, “Pişik tedavi edilmezse, ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Eğer evde yapılan önlemlere rağmen iyileşme görülmüyorsa, mutlaka bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurulmalı.” diyerek sözlerini tamamladı.
Bebek sağlığı söz konusu olduğunda, doğru bilgi ve dikkatli bakım, birçok problemin üstesinden gelinmesini sağlar.
Bebeklerde pişik yapan besinler
Bebeklerde pişik oluşumunda besinlerin etkisi genellikle bireysel olabilir ve her bebekte farklılık gösterebilir. Ancak, bazı yiyecekler veya içecekler, bebeklerde hassasiyet veya alerjik reaksiyonlara yol açarak pişik oluşumuna katkıda bulunabilir. Bebeklerde pişik oluşturabilecek bazı yiyecekler veya içecekler genellikle çocuğun bağışıklık sistemi, sindirim sistemi veya cilt hassasiyetiyle ilişkilendirilir. Ancak, bebeklerde pişik oluşturan spesifik yiyeceklerin her zaman belirlenmesi kolay olmamakla birlikte doğru bir yöntem de olmayabilir. Yine de bazı bebeklerde pişik oluşumunu artırabilecek potansiyel yiyecekleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Asitli Yiyecekler: Limon, portakal, domates, kivi, dana eti, yulaf, deniz ürünleri, mantar gibi asitli gıdalar bazı bebeklerde hassasiyet oluşturabilir.
- Baharatlı Yiyecekler: Acı biber, acı soslar, hazır soslar veya baharatlar bebeklerde hassasiyet yaratabilir.
- Süt ve Süt Ürünleri: Laktoz intoleransı veya süt alerjisi olan bebeklerde süt ve süt ürünleri pişik oluşumuna katkıda bulunabilir.
- Yumurta: Bazı bebeklerde yumurta alerjisi pişik oluşumuna neden olduğu görülmektedir.
- Yüksek Alerjen Gıdalar: Fındık, fıstık, ceviz, bal, çikolata, çilek, ketçap, mayonez, yer fıstığı gibi yüksek alerjen içeren gıdalar bazı bebeklerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir ve pişik oluşumunu artırabilir.
Her bez değişiminde pişik kremi kullanılır mı?
Her bez değişimi sırasında pişik kremi kullanmak genellikle gerekli değildir. Pişik kremi, genellikle bebeğin altını değiştirdikten sonra veya pişik belirtileri görüldüğünde kullanılması önerilir. Zira, bebeklerde pişik kremi düzenli olarak kullanıldığında, cildin normal nefes almasını engelleyebilir veya krem birikintilerine yol açabilir.
Ancak, bebeğinizin cildinde hassasiyet varsa veya pişik belirtileri görüyorsanız, her bez değişiminde pişik kremi kullanmak faydalı olabilir. Pişik kremi, bebeğin altı değiştirildikten sonra temizlenmiş ve tamamen kurulanmış cilde uygulanmalıdır. Bu, cildin korunmasına ve pişik oluşumunun engellenmesine yardımcı olarak cildi yatıştırmanızı sağlayacaktır. Aynı zamanda cilt bariyerinin onarımına katkıda bulunacaktır.
Önemli olan, bebeğinizin cildinin normal durumunu ve reaksiyonlarını gözlemlemek ve pişik belirtileri görüldüğünde pişik kremi kullanmaktır. Eğer bebekte pişik oluşumunu engellemek veya tedavi etmek için sürekli olarak pişik kremi kullanmanın gerekliliği konusunda şüpheleriniz varsa, bir doktora danışmanız faydalı olabilir. Doktor, bebeğinizin cilt durumunu değerlendirerek size daha spesifik önerilerde bulunarak bebeğinizin cildi için en sağlıklı yolu söyleyecektir.
Ne zaman doktora başvurulmalı?
Öncelikle, pişik hafifse ve evde yapılan bakım tedavilere yanıt veriyorsa, genellikle doktora gitmek gerekli olmayabilir. Ancak, ebeveynler, bebeğin durumunda endişe uyandıran veya normalden farklı herhangi bir belirti gördüklerinde, bir diğer deyişle, şiddetli ve yaygın bir pişik durumu varsa, bebeğin cildi kızarmış, şişmiş, pul pul görünüm ve iltihaplı kabarcıklarla doluysa veya bebeğiniz huysuzlanma ve rahatsızlık hissediyor, ağrı yaşıyor ve normal aktivitelerine devam edemiyorsa (örneğin emekleyemiyor, oyuncakla oynayamıyor), yüksek ateş, bebekte huzursuzluk, iştahsızlık gibi genel sağlık durumunda değişiklikler veya başka bir sağlık sorununun habercisi olabilecek belirtiler varsa, doktora danışılmalıdır. Doktorunuz, bebeğinizi muayene ederek, pişik durumunu değerlendirir ve gerekli tedaviyi veya önerileri sağlayarak sizin ve bebeğinizin sağlıklı bir şekilde hayata devam etmesini sağlar.
Bebeklerde pişik sorunu olmadan önce nelere dikkat edilmeli?
Bebeklerin hassas cildi, pişik oluşumuna daha yatkın olduğundan önleyici adımların alınması önemlidir. Pişiğin engellenmesi için uygulanabilecek bazı yöntemler bulunmaktadır. Bebeğinizin terlemesi, tenlerinde tahrişe neden olabilir. Bu neden özellikle sıcak havalarda bebeğinize sık sık banyo yaptırmaya özen gösterebilir, soğuk havalarda dahi kat kat kıyafet giydirmekten kaçınabilirsiniz.
Bez değişimi düzenli aralıklarla yapılmalıdır; ıslak veya kirli bezlerin uzun süre ciltte kalması pişiğe zemin hazırlayabilir. Bezi sık sık kontrol edip değiştirmek, cilt sağlığı için kritik öneme sahiptir. Cildin kurulanması önemlidir; bezi değiştirme sonrası cildin tamamen kurulanması, nemli ciltlerde oluşabilecek bakteri ve mantar oluşumunu azaltmaktadır.
Bebek bezi bölgesinin hava alması da önemlidir; bulunduğunuz ortamın ısısı uygunsa 3-4 dakika bezi açık bırakarak hava almasını sağlamak ve hava alabilen bezler tercih edebilirsiniz. Cildin hassaslığına uygun bakım ürünleri kullanmak da oldukça önemlidir. Pişik kremi veya bariyer kremi kullanarak cilde hafif bir bariyer oluşturmak da cildin korunmasına yardımcı olabilir. Pudralar cildin zedelenmesine yol açabileceği için bez bölgesi bakımında önerilmemektedir. Bu tedbirler, bebeğin hassas cildinde pişik oluşumunu azaltarak bebeklerin rahat etmesine yardımcı olacaktır.
Güvenilir kaynaklar:
- Diaper rash – Symptoms & causes – Mayo Clinic
- Common Diaper Rashes & Treatments – HealthyChildren.org
- Nappy rash – NHS
- A guide to neonatal rashes – ScienceDirect
- Rash in Infants and Young Children – Pediatrics – MSD Manual Professional Edition
- Common baby rashes – Mayo Clinic
- Diaper Dermatitis – StatPearls – NCBI Bookshelf
