Kıdem tazminatı hakkını yakmamak için istifa dilekçesinde kullanılmaması gereken bazı ifadeler var. Haklıyken haksız durumuna düşmemek için dilekçe yazarken dikkatli olmakta ve hukuki destek almakta fayda var.
Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatı hakkı ile ilgili, dikkatten kaçan küçük ayrıntılar yılların emeğini boşa çıkarabiliyor. Yıllarca çalışan ancak haklı sebeplerle istifa eden kişiler, işten ayrıldıktan sonra kıdem tazminatı alarak kenara bir miktar para koyabiliyor. Kıdem tazminatı ile ilgili zaman zaman işverenin koşulları zorlaştırdığı ya da kolaylık sağlamadığı olaylar yaşanabiliyor.
Çalışanın, işten kendi isteğiyle ayrıldığında kıdem tazminatı alabilmek için haklı bir sebep göstermesi gerekiyor. Ancak haklı sebepleri olduğu halde istifa yazısında “kişisel sebeplerle”, “Gördüğüm lüzum üzerine” gibi ifadeler kullanan çalışanın kıdem tazminatı hakkı kalmıyor.
İstifa dilekçesinde kıdem tazminatınızı riske atabilecek ifadeler:
İstifa dilekçesi yazarken kıdem tazminatı hakkınızı kaybetmemek için dikkat etmeniz gereken bazı ifadeler vardır. İşte kaçınılması gereken bazı ifadeler:
- “Kendi isteğimle işten ayrılıyorum.” – Bu ifade, işten ayrılmanın tamamen gönüllü olduğu anlamına gelir ve kıdem tazminatı hakkınızı kaybetmenize neden olabilir.
- “Başka bir iş bulduğum için ayrılıyorum.” – Yeni bir iş bulmak, kıdem tazminatı için haklı fesih sebebi sayılmaz.
- “Ailevi veya kişisel sebeplerle istifa ediyorum.” – Genel ve belirsiz nedenler, işten ayrılmanın haklı fesih kapsamında değerlendirilmesini zorlaştırabilir.
- “İşverenle anlaşarak ayrılıyorum.” – İşverenle anlaşmalı ayrılma, kıdem tazminatı hakkınızı kaybetmenize yol açabilir.
- “Sağlık sebeplerinden dolayı ayrılıyorum.” – Eğer sağlık nedeniyle ayrılıyorsanız, bunu doktor raporu ile desteklemeniz gerekir. Aksi takdirde kıdem tazminatı hakkınızı kaybedebilirsiniz.
İstifa dilekçesinde haklı fesih nedenleri açıkça belirtilmeli ve mümkünse hukuki destek alınmalıdır.
Çoğu çalışan ise istifa sürecindeki ayrıntıları bilmiyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, işten ayrılırken dikkat edilmesi gerekenlere ilişkin kaleme aldığı yazısında “Kanuna göre, işçinin haklı fesih yapabileceği haller şöyle” diyerek haklı nedenleri sıraladı.
İşten ayrılmak için haklı sebepler:
Kıvanç’ın aktardığına göre, işten ayrılmak için haklı sebepler şöyle:
- Yapılan iş, işin niteliğinden doğan sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
- İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluştuğu işveren ya da başka bir işçi bulaşıcı hastalığa veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
- İşveren iş sözleşmesi yapılırken esaslı noktalardan biri hakkında gerçeğe uygun olmayan bilgi verirse, yanlış vasıflar veya şartlar göstererek işçiyi yanıltırsa.
- İşveren işçinin veya aile fertlerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
- İşçi başka bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğrarsa ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
- Ücret zamanında ve eksiksiz ödenmezse.
- İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süreyle işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.
Haklıyken haksız duruma düşmeyin!
Yukarıda bahsi geçen durumlarda çalışan ihbar süresini beklemeden iş akdini derhal feshedebilir. İşveren ise bu hallerde istifa eden işçiye kıdem tazminatını ödemek zorunda.
Kıvanç’ın aktardığına göre, genellikle işçinin haklı fesih sebebi ücretinin süresinde ve eksiksiz ödenmemesi oluyor. Yine ikinci sırada bayram tatilinde veya mesai ücretinin ödenmemesi yer alıyor. İşçinin ücretini tam ödemeyen, süresinde ödemeyen işveren ise bunun sonuçlarına katlanmak zorunda ancak bunun için işçinin harekete geçmesi gerekiyor.
İşçi bu durumlarda istifa edebilir, işveren ise kıdem tazminatını ödemek zorunda, işveren bunu kabul etmediğinde ise çalışan yargı yoluna gidebilir ve dava açtığında kazanır.
Fakat, bazen işçiler bazı küçük hatalar nedeni ile hakları olanı alamayabiliyor. Hukuki yardım bu anlamda önem arz ediyor.
Ücreti ödenmediği için haklı bir sebebi olan işçi, işverene verdiği istifada şu ifadeleri kullanarak tazminatından olabiliyor: “Kişisel sebeplerle işten ayrılıyorum”, “Gördüğüm lüzum üzerine işi bırakıyorum.”
Kıvanç, bu ifadelerin ortaya çıkaracağı sonuçlara ilişkin şu uyarıda bulunuyor: “İşçi istifa yazısında bu tür ifadelere yer verdiğinde hem kıdem tazminatı hakkını kaybeder hem de işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.”
Yine işçinin dikkat etmesi gereken bir diğer durum, fesih sebebini öğrendiği günden başlayarak 6 iş günü içinde fesih hakkını kullanmalı.
İşçi geç öğrenirse derhal fesih hakkı fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl sonra ortadan kalkar. Ücretin zamanında ödenmemesi durumu devam ediyorsa 6 günlük hak düşürücü süre işlemiyor. Altı gün içinde fesih hakkını kullanan işçi ihbar süresine uymadığı gerekçesiyle ihbar tazminatı ödemez.
Mobbing haklı fesih sebebi midir?
Mobbing (işyerinde psikolojik taciz), işçinin haklı fesih sebepleri arasında yer alabilir. Türk İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları işçiye haklı fesih hakkı tanır. Mobbinge maruz kalan işçi, ihbar süresi vermeksizin iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.
Ancak, mobbingin hukuken kabul edilmesi için somut deliller gereklidir. İşçi, yaşadığı mobbingi tanık ifadeleri, yazışmalar, e-postalar veya psikolojik raporlar ile kanıtlamalıdır.
Mobbing nedeniyle istifa eden işçi, ayrıca manevi tazminat talebinde de bulunabilir. Yargıtay kararları, işyerinde mobbing nedeniyle istifa eden işçiye çifte tazminat (kıdem + manevi tazminat) verilmesi gerektiğini göstermektedir.
Eğer mobbing nedeniyle işten ayrılmayı düşünüyorsanız, bir iş hukuku avukatına danışmanız haklarınızı korumanız açısından faydalı olacaktır.
Kıdem tazminatı hangi durumlarda alınır?
Kıdem tazminatı normalde çalışanın emekli olduğu zaman ya da erkek işçinin askerlik durumunda işten ayrılması ile kadın işçinin ise evlendikten sonra bir yıl içinde işten çıktığında alınabiliyor.
Haklı sebeple istifa da kıdem tazminatı hakkı doğurur. Yanı sıra, işe giriş tarihine göre değişen yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getiren kişi de kıdem tazminatı alabilir.