Polikistik over sendromu (PCOS), doğurganlık çağındaki kadınlarda yaygın olarak görülen hormonal bir bozukluktur. Yumurtalıklarda gelişen küçük kistler ya da folikül adı verilen sıvı dolu keseciklerle karakterize edilen bu durum, adet döngüsünü ve yumurtlama işlevini doğrudan etkiler. Hormonal değişimlerin neden olduğu çeşitli fiziksel belirtilerle kendini gösterebilir ve erken teşhis edilmediğinde uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilir.
⚠️ Polikistik over sendromu yaygın belirtileri
Memorial Bahçelievler Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Taha Takmaz, PCOS’un kadınlarda farklı şekillerde ortaya çıkabildiğine dikkat çekiyor. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Düzensiz adet döngüsü: Adet gecikmeleri, seyrek adet görme ya da hiç görmeme.
- Aşırı tüylenme: Özellikle karın, göğüs ve sırt bölgelerinde kıllanma artışı.
- Sivilce ve cilt problemleri
- Bel çevresinde kilo artışı
- Yumurtlama bozukluğu nedeniyle hamile kalmakta zorluk
- Erkek tipi saç dökülmesi
- Kilo vermede güçlük
- Yağlanma artışı (yüz, sırt ve göğüs bölgesi)
- Kol ve bacaklarda cilt kalınlaşması ve koyulaşma
- Rahim iç duvarının kalınlaşması
🧬 Genetik ve hormonal nedenlere dikkat!
Polikistik over sendromunun tam nedeni bilinmemekle birlikte, hormonal dengesizlik, insülin direnci ve genetik yatkınlık önemli faktörler arasında yer alır. Ailede PCOS öyküsü olan kadınlarda bu sendroma daha sık rastlanmaktadır. Ancak genetik aktarımın kesinliği henüz net değildir.
🚨 Erken teşhis ve takip çok önemli
PCOS yalnızca fiziksel belirtilerle sınırlı kalmayabilir. Uzun vadede; tip 2 diyabet, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, endometriyal kanser, depresyon ve anksiyete gibi birçok kronik rahatsızlığa zemin hazırlayabilir. Yumurtlamanın bozulması, çocuk sahibi olma olasılığını da azaltabilir.
Bu nedenle, belirtileri gözlemleyen kişilerin bir kadın hastalıkları uzmanına başvurması erken teşhis ve tedavi açısından büyük önem taşır.
🥗 Beslenme alışkanlığı büyük rol oynuyor
Polikistik over sendromunun tedavisinde sağlıklı yaşam tarzı vazgeçilmezdir. Doç. Dr. Taha Takmaz’a göre tedavinin ilk aşaması, düzenli ve dengeli beslenme ile birlikte fiziksel aktivite olmalıdır.
- İşlenmiş gıdalardan uzak durulmalı
- Şeker ilaveli ürünler azaltılmalı
- Lif oranı yüksek sebze ve meyveler tercih edilmeli
- Yağsız protein kaynakları tüketilmeli
- Düşük glisemik indeksli gıdalar tercih edilmeli
🏃♀️ Egzersiz ile insülin direncine çözüm
Düzenli fiziksel aktivite, hem insülin direncini azaltmak hem de kilo kontrolünü sağlamak açısından oldukça etkilidir. Ayrıca PCOS’un yol açtığı hormonal dalgalanmaların dengelenmesine de katkıda bulunur.
👶 Gebelik isteyenler için tedavi seçenekleri
PCOS hastalarında gebelik isteği varsa, yumurtlamayı uyarmaya yönelik ilaçlar ya da hormon düzenleyici tedaviler uygulanabilir. Doğum kontrol hapları, hem adet düzeni sağlamak hem de sivilce ve tüylenme gibi şikayetleri azaltmak için kullanılabilir. Ancak ileri vakalarda, daha güçlü tedavi protokolleri gündeme gelebilir.
📌 Sonuç: PCOS kontrol altına alınabilir
Polikistik over sendromu tamamen ortadan kaldırılamasa da, doğru bilgi, uzman takibi, düzenli yaşam alışkanlıkları ve gerektiğinde ilaç desteği ile kontrol altına alınabilir. Hastaların bilinçli şekilde yönlendirilmesi ve yaşam tarzı değişikliklerine adapte olmaları, tedavi başarısını doğrudan etkiler.
Kaynaklar:
- Legro, R. S., et al. (2013). Diagnosis and treatment of polycystic ovary syndrome: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 98(12), 4565–4592. https://doi.org/10.1210/jc.2013-2350
- Teede, H. J., et al. (2018). Recommendations from the international evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome. Human Reproduction, 33(9), 1602–1618. https://doi.org/10.1093/humrep/dey256
- Azziz, R., et al. (2016). Polycystic ovary syndrome. Nature Reviews Disease Primers, 2, 16057. https://doi.org/10.1038/nrdp.2016.57
Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Polikistik over sendromu belirtileri neler? Nasıl tedavi edilir? – PKOS’un yaygın belirtileri ve beslenme önerileri
- Menopozda kilo kontrolü: Bu 5 püf noktaya dikkat! – Menopoz sonrası sağlıklı kilo yönetimi tüyoları
- Tüylenme, sivilce ve saç dökülmesi PKOS’a işaret edebilir! – PKOS’un cilt ve saç üzerindeki belirtileri
- Menopoz döneminde en sık görülen 10 sorun! – Bu doğal süreçte karşılaşılan yaygın sıkıntılar
