Prostat büyümesinde en etkili cerrahi tedavi yöntemleri neler? İyi huylu prostat büyümesi (BPH), özellikle 50 yaş üzeri erkeklerde sık görülen bir sağlık sorunudur. Prostat bezinin büyüyerek idrar yolunu sıkıştırmasıyla gelişen bu durum, idrar yapmada zorluklara yol açabilir.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mehmet Kaba, BPH’nin cerrahi tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Prostat büyümesi genellikle hangi yaşlarda görülür?
Prostatın iyi huylu büyümesi, genellikle 50 yaş sonrasında ortaya çıkar. Hastalığın kesin nedenleri tam olarak bilinmese de, prostat içindeki bezlerin büyümesi sonucunda mesanenin altındaki idrar yolu daralır. Bu durum:
- İdrar akışını zorlaştırır
- Hastanın idrarını yapabilmek için kendini zorlamasına neden olur
- Mesanenin tam boşalamamasıyla sonuçlanır
- Uzun vadede böbrek fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilir
Cerrahi tedavi ne zaman tercih edilir?
İyi huylu prostat büyümesinin ilk tedavi basamağı genellikle ilaç tedavisidir. Ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bunlar:
- İlaç tedavisine yanıt alınamaması
- İlaçların yan etkileri nedeniyle kullanılamaması
- Mesane taşı oluşumu
- Tekrarlayan sonda ihtiyacı
- Prostata bağlı tekrarlayan kanamalar
- Sık idrar yolu enfeksiyonu
Prostat büyümesinde uygulanan cerrahi yöntemler
Cerrahi tedaviler; rezeksiyon (kazıma), enükleasyon (boşaltma), vaporizasyon (buharlaştırma) ve ablasyon (yakma) prensiplerine dayanır. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Açık prostatektomi
- Transüretral rezeksiyon (TUR-P)
- Lazer vaporizasyon (Greenlight)
- Ablatif tedaviler (örneğin Rezum)
- Lazer enükleasyon (HoLEP, ThuLEP)
Açık prostat ameliyatı
Prostatın içinin cerrahi olarak boşaltıldığı klasik bir yöntemdir. Özellikle 80-100 gramdan büyük prostatlarda tercih edilir. Kanama riski yüksektir ve hastanede uzun süre kalmayı gerektirir. Ancak bazı hastalar için hâlâ etkili bir seçenektir.
Transüretral rezeksiyon (TUR-P)
TUR-P, BPH’nin cerrahi tedavisinde en sık uygulanan yöntemdir. Elektrik enerjisiyle, vücutta kesi yapılmadan idrar yolundan girilerek prostat dokusu kesilir. 30-80 ml hacmindeki prostatlar için standart prosedürdür.
Transüretral prostat insizyonu (TUIP)
TUIP, 30 ml’den küçük hacimli ve orta lobu olmayan prostatlar için uygundur. Özellikle genç hastalarda boşalma fonksiyonlarını koruduğu için tercih edilir. Kısa sürede tamamlanır ve kanama riski düşüktür.
Lazerle vaporizasyon (Greenlight)
Prostat dokusunun lazerle buharlaştırılması esasına dayanır. İdrar kanalının genişletilmesi hedeflenir. Kan sulandırıcı kullanan hastalarda da uygulanabilir. Ancak etkinliği diğer yöntemlere kıyasla daha düşüktür.
Lazer enükleasyon teknikleri:
1- HoLEP (holmium lazer enükleasyonu)
Kapalı yöntemle prostatın iç dokusu çıkarılır. HoLEP, açık cerrahiye benzer sonuçlar verir ancak daha az travmatiktir. 80-100 ml üzerindeki prostatlarda etkilidir. Avantajları:
- Kısa hastanede kalış süresi
- Ortalama 2 gün sonda kullanımı
- Hızlı iyileşme
- Kanama kontrolünün güçlü olması
2- ThuLEP (thulium lazer enükleasyonu)
HoLEP ile benzer şekilde çalışır. Tek farkı kullanılan lazer kaynağının thulium olmasıdır. Diğer tüm cerrahi adımlar aynıdır.
3- Alternatif ablasyon yöntemi: Rezum
Sıcak su buharı ile prostat dokusunun küçültülmesi esasına dayanır. İdrar kanalından girilerek özel bir cihazla uygulanır. Özellikle genel anestezi riski taşıyan yaşlı hastalar için lokal anesteziyle yapılabilmesi avantaj sağlar. Ancak uzun vadeli etkinliği henüz diğer yöntemler kadar kanıtlanmamıştır.
Sonuç
BPH tedavisinde cerrahi yöntem seçimi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, prostat hacmi ve yaşam kalitesi gibi birçok faktöre göre belirlenmelidir. Her hastaya özel yaklaşım, başarılı sonuçlar için büyük önem taşır.
