Evde meydana gelebilecek yangınlara karşı alınacak önlemler, yalnızca eşyaların değil, yaşamların korunmasını da sağlıyor. Yangın söndürücü, duman dedektörü ve gaz dedektörü gibi temel ekipmanların yanı sıra, elektrik tesisatı kontrollerinin düzenli yapılması da yangın risklerini en aza indiriyor. Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Müge Ensari Özay, yangınlara karşı hem donanımsal hem de davranışsal güvenlik önlemlerinin hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor.
📌 Bu içerikte öne çıkanlar:
- Her evde en az 6 kiloluk ABC tipi yangın söndürücü ve yangın battaniyesi bulunmalı
- Duman dedektörleri yangına erken müdahaleyi mümkün kılıyor
- Elektrik ve gaz tesisatlarının periyodik kontrolleri yasal zorunluluk
🔥 Evlerde alınması gereken temel yangın önlemleri
🧯 Yangın battaniyesi ve ABC söndürücü öneriliyor
Doç. Dr. Müge Ensari Özay, küçük mutfak yangınları için yangın battaniyesinin etkili bir yöntem olduğunu belirtiyor. Açık alevi oksijensiz bırakarak söndürmeye yardımcı olan battaniyeler, yağ yangınlarında kullanılabilir. Ayrıca her evde en az 6 kiloluk ABC tipi portatif kuru kimyasal yangın söndürücü bulundurulması öneriliyor.
Yangın türlerine göre söndürücü önerileri şöyle:
- ABC kuru kimyasal söndürücüler: Katı, sıvı ve gaz yangınlarında etkili
- Karbondioksitli söndürücüler: Elektrik yangınlarında kullanılabilir ancak kapalı alanlarda sadece tahliye sonrası kullanılmalı
🔥 Duman dedektörleri hayati rol oynar
Duman dedektörleri, yangın sırasında havadaki duman partiküllerini algılayarak erken alarm verir. Bu sayede hem tahliye süreci hızlanır hem de yangına erken müdahale sağlanır. Dikkat edilmesi gereken teknik noktalar şunlardır:
- Dedektörler EN 54-12 CPR sertifikalı olmalı
- Tavan yüksekliği 9–12 m olan alanlarda ışın tipi dedektörler kullanılmalı
- Alıcı-verici sistemli dedektörlerde IR ışınlar, dumanla kesildiğinde alarm tetiklenir
🚨 Dedektörlerin yerleşimi ve bakımı önemli
Dedektörlerin doğru konumlandırılması hayati önem taşır:
- Yatak odası, oturma odası, koridor, bodrum ve garaj gibi alanlara yerleştirilmeli
- Tavan merkezine veya duvarla tavan arasına monte edilmeli
- Mutfaklarda yanlış alarm riskine karşı ısı dedektörleri tercih edilmeli
- Düzenli test yapılmalı, piller zamanında değiştirilmelidir
⚡ Elektrik ve gaz kaynaklı riskler nasıl önlenir?
💡 Elektrik tesisatlarında periyodik kontrol zorunlu
Türkiye’de elektrik tesisatlarının kontrolü yasal zorunluluktur. Doç. Dr. Müge Ensari Özay, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ilgili yönetmelikler kapsamında bu kontrollerin yılda en az bir kez yapılması gerektiğini belirtiyor. Kontroller şunları kapsar:
- Topraklama tesisatı
- Yıldırımdan korunma sistemleri (paratoner)
- Kaçak akım röleleri
- Elektrik panoları
- Tesisat projeleri
31 Aralık 2023 itibarıyla tesisat projesi bulundurma zorunluluğu da devreye girmiştir. Bu işlemler yapılmazsa, işverenlere idari para cezası uygulanabilir.
🔌 Elektrikli cihazların güvenli kullanımı
Evdeki elektrikli cihazlarla ilgili güvenlik kuralları şunlardır:
- Cihazlar üretici talimatına uygun kullanılmalı
- Hasarlı kablolar değiştirilmeden kullanılmamalı
- Su ile temas engellenmeli, prizler çocuklara karşı korunmalı
- Çoklu prizler kullanılmamalı
- Kullanılmayan cihazların fişi çekilmeli
- Topraklı priz tercih edilmeli
- Eski cihazlar düzenli kontrol edilmeli
🔥 Gaz kaçağına karşı yapılması gerekenler
🧪 Gazlı cihazların bakımı ihmal edilmemeli
Gazla çalışan cihazlar doğru kullanılmazsa patlama riski oluşturabilir. Güvenlik için öneriler şöyle:
- Cihaz kullanılmadan önce gaz kaçağı kontrolü yapılmalı
- Kullanım sonrası gaz vanası kapatılmalı
- Tüpler sıcak ve güneş alan yerlerden uzak tutulmalı
- Açık ateş, sigara gibi riskli davranışlardan kaçınılmalı
- Brülör temizliği düzenli yapılmalı
- Cihazlar iyi havalandırılan alanlarda kullanılmalı
- Duman dedektörü ve yangın söndürücü bulundurulmalı
🚨 Patlama anında doğru hareket çok önemli
Patlama gibi acil bir durumda yapılması gerekenler:
- Panik yapılmamalı, soğukkanlı kalınmalı
- Merdiven ve asansör kullanılmamalı
- Ağız ve burun bezle kapatılarak yere yakın şekilde hareket edilmeli
- Elektrik ve gaz vanaları ancak güvenli koşullarda kapatılmalı
- Güvenli toplanma alanına geçilmeli
- 🚑 112 Acil Servis aranmalı ve bilgi verilmeli
