Yangınlar sadece ormanları değil, doğayla olan bağımızı da yakıyor. Tek tip ağaçlandırmanın görünmeyen zararlarını konuşma zamanı.
Dört bir yanda göğe yükselen siyah dumanlar sadece ağaçların değil, insanlığın da feryadını taşıyor. Haberler, ekranlar, manşetler hep aynı şeyi söylüyor: “Yüksek sıcaklıklar”, “İklim değişikliği”, “Küresel ısınma”… Ama gözlerimizin gördüğüyle kulaklarımızın işittiği aynı mı gerçekten?
Her yıl daha fazla orman yanıyor ama her yıl daha çok ağaç dikiyoruz. O halde neden doğa kendini toparlamak yerine daha çok ağlıyor?
🌱 Belki de sorun, ne diktiğimizde…
Dünyanın pek çok yerinde, yangın sonrası yapılan “yeniden ağaçlandırma” çalışmaları tek tip bir anlayışa teslim edildi: çam ağaçları. Kolay büyüyor, düzenli sıralanıyor, ekonomik değeri yüksek… Ama doğa sıraya girmez, kâr hesabı yapmaz. O, çeşitlilikten doğar ve farklılıkla dengede kalır.
Çam ağacı yaprak dökmez ama ateşe kolay teslim olur. Reçinesi yanıcıdır, dalları birbirine uzanır. Rüzgârın taşıdığı bir kıvılcım, tek bir çam ormanında kilometrelerce hızla ilerleyebilir. Bu yüzden bazen yangınlar, sadece doğa kaynaklı değildir; bazen doğaya karşı planlı müdahalelerin sonucudur.
Sanki sessizce bir şey yapılıyor:
Yerel türler yok sayılıyor. Toprağın, kuşun, arının yüzyıllardır tanıdığı ağaçlar unutuluyor. Doğanın dili değiştirilip yerine tek sesli bir orman kuruluyor.
Ve o orman, sadece yanmaya değil, susturulmaya da çok uygun.
Belki bu yüzden her yangın sonrası aynı manzara: kurumuş toprak, yanmış kabuklar ve yeniden dikilen çam fideleri.
Doğa bağırıyor: “Ben bu değilim!”
Ama biz hâlâ susuyoruz.
İklim değişiyor, evet. Ama doğa değişmek istemiyor. Ona dayatılanı reddediyor, her yangında isyanını biraz daha açık gösteriyor.
Oysa biz bir zamanlar doğayı dinlerdik.
Hangi ağaç nerede yaşar, hangi kuş hangi dala konar bilirdik. Şimdi sadece “yeşil alan” istiyoruz, ama onun ruhu olmadan.
Bu bir komplo mu? Belki.
Ama kesin olan bir şey var:
Bu, bir uyanış çağrısıdır.
Doğayı kurtarmak istiyorsak, önce doğayı tanımalıyız.
Ağaç dikmek değil mesele, doğru ağacı doğru yere dikmek.
Çeşitliliği anlamak, kökleriyle konuşmak.
Ve şunu unutmamak:
Doğa tek bir renkten ibaret değil.
O, her renkten oluşan bir dengenin adıdır.
Bugün belki bir ağaç daha yanacak.
Ama biz konuşmaya başlarsak,
Yarın bir orman uyanacak.
