Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerde kısırlık sorunlarının yaklaşık yarısı kadınlara ilişkin faktörlerden kaynaklanıyor. Artan yaş, çevresel toksinler ve obezite gibi faktörler nedeniyle görülme sıklığı giderek artan kadın kısırlığı, birçok çift için zorlu bir sürece işaret ediyor. Peki, hamile kalma şansını artıran yöntemler var mı?
Memorial Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Mehmet Ak, kısırlığın çözümü için öncelikle sorunun kaynağının belirlenmesi gerektiğini belirterek, tedavi sürecine ek olarak yapılacak sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin gebelik şansını önemli ölçüde artırdığını vurguladı.
🔎 En çok merak edilenler: Kadın kısırlığı ve doğurganlık hakkında
- Kısırlık (infertilite) nedir?
Bir yıl boyunca korunmasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi durumudur. Kadın yaşı 35 ve üzerindeyse, bu süre 6 ay olarak kabul edilir. - Kadın kısırlığının en yaygın nedenleri nelerdir?
İleri yaş, yumurtlama sorunları, polikistik over sendromu (PCOS), endometriozis (çikolata kisti), tüplerde tıkanıklık ve rahim miyomları en sık karşılaşılan nedenler arasındadır. - Yaşam tarzı değişiklikleri gerçekten hamile kalma şansını artırır mı?
Evet. Yapılan araştırmalar; sigara ve alkolü bırakmak, sağlıklı beslenmek, ideal kiloyu korumak ve stresi yönetmek gibi sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının, kısırlık tedavisinde başarıyı, gebelik ve canlı doğum oranlarını artırdığını kanıtlamıştır.
📌 Öne çıkanlar
- Kısırlık vakalarının yaklaşık %50’si kadın, %30’u erkek kaynaklıyken, %20’sinde hem erkek hem de kadına bağlı faktörler rol oynar.
- Türkiye’de üreme çağındaki kadınlarda kısırlık oranı %15 olarak belirlenmiştir.
- Kadınlarda doğurganlık 30’lu yaşlarda azalmaya başlar ve 40 yaşından sonra hamile kalma şansı önemli ölçüde düşer.
- Adet düzensizliği, çikolata kisti öyküsü veya bilinen bir erkek faktörü varsa, hamilelik için 1 yıl beklenmeden doktora başvurulmalıdır.
- Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, kısırlık tedavisinde başarı oranlarını kanıtlanmış bir şekilde artırmaktadır.
📈 Kadın kısırlığı neden artıyor?
Doç. Dr. Mehmet Ak, son yıllarda kadın kısırlığı oranlarında dünya genelinde bir artış gözlemlendiğini belirtiyor. ABD’de 1980’lerde %9 olan bu oran, 2023’te %17,5 seviyelerine yükselmiştir. Bu artışın arkasında yatan temel nedenler arasında; kadınların kariyer hedefleri gibi nedenlerle anne olma yaşını ertelemesi, çevresel toksinlere daha fazla maruziyet, artan obezite oranları ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardaki artış gibi faktörler bulunmaktadır.
📋 Kadın kısırlığı için araştırılması gereken faktörler
Bir kadında kısırlık şüphesi olduğunda, altta yatan nedeni bulmak için birçok faktörün araştırılması gerekir. Doç. Dr. Ak, araştırılması gereken en önemli faktörleri şöyle sıralıyor:
- Yaş: Doğurganlık 30’lu yaşlarda azalmaya başlar.
- Hormonal Sorunlar: Yumurtlamayı engelleyen veya adet döngüsünü bozan hormonal bozukluklar (PCOS gibi).
- Yapısal Sorunlar: Fallop tüpleri, rahim veya yumurtalıklarla ilgili tıkanıklık, miyom veya kist gibi sorunlar.
- Otoimmün Bozukluklar: Vücudun kendi dokularına saldırdığı lupus, Haşimato gibi hastalıklar.
- Yaşam Tarzı Faktörleri: Obezite veya aşırı zayıflık, sigara, aşırı alkol kullanımı ve kullanılan bazı ilaçlar.
“Bazı durumlarda kısırlığın nedeni uzun süre bulunamamaktadır. Her iki partnerde de birkaç küçük faktörün bir araya gelmesi, açıklanamayan doğurganlık sorunlarına neden olabilmektedir. Kısırlığın nedeni hakkında belirli bir cevap alamamak çoğu zaman umutsuzluğa neden olsa da, bu sorun zamanla kendi kendine düzelebilmektedir.”
🌱 Hamile kalma şansını artıran yaşam tarzı önerileri
Doç. Dr. Mehmet Ak, kısırlık tedavisi sürecinde veya doğal yollarla gebe kalmaya çalışırken, sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin başarı şansını kanıtlanmış bir şekilde artırdığını vurguluyor. İşte o önerilerden bazıları:
- İdeal Kiloyu Koruyun: Hem obezite hem de aşırı zayıflık, hormonal dengeyi bozarak yumurtlamayı olumsuz etkileyebilir.
- Sağlıklı Beslenin: İşlenmiş gıdalardan, şekerden ve trans yağlardan uzak durun. Antioksidan açısından zengin sebze, meyve ve tam tahıllara yönelin.
- Sigara ve Alkolü Bırakın: Sigara, yumurta kalitesini düşürürken, aşırı alkol tüketimi hormonal dengeyi bozar.
- Kafeini Sınırlandırın: Aşırı kafein tüketiminin doğurganlığı olumsuz etkileyebileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır.
- Egzersiz Yapın: Düzenli ve orta düzeyde egzersiz (yürüyüş, yoga, yüzme) hem stresi azaltır hem de kan dolaşımını düzenleyerek üreme sağlığını destekler.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Tüp bebek tedavisi ve kısırlık: Gebelik başarısını artıran öneriler
- Gebe kalmayı kolaylaştıracak öneriler
- Erkeklerde kısırlık hakkında bilinmesi gereken önemli noktalar
- Hamile kalmak için ne yapılmalı? İşte 9 etkili yolu!
- Hamile kalmayı zorlaştıran 5 önemli neden nedir?
