Yaz mevsimiyle birlikte sofraları renklendiren üzüm, yüksek besin değeri ve güçlü antioksidan içeriği sayesinde ön plana çıkıyor. Sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda kalp sağlığından bağışıklık sistemine kadar vücuda sağladığı faydalarla da dikkat çeken bu değerli meyve, Anadolu’da binlerce yıllık bir geçmişe sahip.
Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Betül Merd, yeşil, mor veya siyah renkleriyle sofraların vazgeçilmezi olan üzümün 6 önemli yararını ve tüketirken dikkat edilmesi gereken püf noktalarını anlattı.
🔎 Üzüm hakkında en çok merak edilenler
- Üzümün besin değerleri nelerdir?
Üzüm; C, K ve B6 vitaminleri ile potasyum, bakır, manganez gibi mineraller açısından zengindir. 100 gram taze üzüm yaklaşık 70-80 kcal içerir. - Resveratrol nedir ve ne işe yarar?
Resveratrol, özellikle üzümün kabuğunda bulunan güçlü bir antioksidandır. Kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkileriyle bilinir ve antienflamatuar özellikler gösterir. - Üzüm tüketirken porsiyon kontrolü neden önemlidir?
Üzüm, doğal şeker içeriği yüksek bir meyvedir. Bu nedenle özellikle insülin direnci, diyabet veya kilo kontrolü hedefi olan bireylerin kan şekerini dengelemek için porsiyon kontrolü yapması kritik önem taşır.
📌 Öne çıkanlar
- Üzüm, özellikle kabuğunda bulunan resveratrol sayesinde kalp sağlığını destekler ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olabilir.
- İçerdiği C vitamini ve kuersetin gibi antioksidanlar ile bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Düşük kalorili bir atıştırmalık olan üzüm, lifli yapısıyla sindirim sistemini destekler ve kabızlığa karşı faydalıdır.
- Kemik sağlığı için önemli olan K vitamini, kalsiyum, magnezyum ve potasyum içerir.
- Porsiyon kontrolü esastır: Taze üzüm için bir porsiyon yaklaşık 15-20 tane, kuru üzüm için ise 1 yemek kaşığıdır.
🍇 Vitamin, mineral ve antioksidan deposu
Su oranı yüksek ve doğal şeker içeriği sayesinde sağlıklı bir enerji kaynağı olan üzüm, tam bir vitamin ve mineral deposudur. Uz. Dyt. Betül Merd, üzümün C, K ve B6 vitaminleri ile potasyum, bakır ve manganez gibi önemli mineraller içerdiğini belirtiyor. Ancak üzümü asıl değerli kılan, içeriğindeki güçlü antioksidan bileşenlerdir. Özellikle üzümün kabuğunda bulunan resveratrol ve mor/siyah üzümlere rengini veren kuersetin, vücudu serbest radikallerin zararlarına karşı korur.
❤️ Üzümün kanıtlanmış 6 önemli yararı
Uz. Dyt. Betül Merd, uzun süreli ve dengeli tüketildiğinde üzümün öne çıkan 6 faydasını şöyle sıralıyor:
1. Kalp sağlığını destekler
Üzümün kabuğundaki resveratrol bileşiği, antioksidan ve antienflamatuar özellikleriyle kan basıncını düzenlemeye ve kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
2. Bağışıklık sistemini güçlendirir
C vitamini ve kuersetin gibi çok sayıda antioksidan içeren üzüm, vücudun hastalıklara karşı direncini artırır. Araştırmalar, bu antioksidanların nörodejeneratif hastalıklara karşı koruma sağlayabileceğini de göstermektedir.
3. Sindirim sistemini düzenler
Lifli yapısı sayesinde sindirim sistemini destekleyen üzüm, kabızlığa karşı faydalıdır. Aynı zamanda düşük kalorili bir meyve olması, kilo kontrolü sağlamaya çalışanlar için sağlıklı bir atıştırmalık alternatifi sunar.
4. Cilt sağlığına katkı sağlar
Üzümde bulunan antioksidanlar, özellikle çekirdekli türlerde, cildin yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olan anti-aging etkilere sahiptir.
5. Enerji verir ve uykuyu destekler
Doğal şeker içeriği ile yorgunluk hissini azaltarak enerji verir. Ayrıca, eser miktarda içerdiği melatonin hormonu sayesinde dinlendirici bir uykuyu destekleyebilir.
6. Kemikleri güçlendirir
K vitamini, kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi kemik sağlığı için temel olan vitamin ve mineraller açısından zengindir. Bu besinlerin yeterli alımı, kemik kırığı riskini azaltmaya yardımcı olur.
⚠️ Tüketirken bu kurallara uyun
Üzümün faydalarından en iyi şekilde yararlanmak için porsiyon kontrolünün çok önemli olduğunu vurgulayan Betül Merd, “Özellikle insülin direnci, diyabet ya da kilo kontrolü hedefi olan bireylerde aşırı tüketimi önerilmez,” diyor. Taze üzüm için bir porsiyonun yaklaşık 15-20 tane (bir küçük salkım), şeker oranı yoğunlaşan kuru üzümün ise 1 yemek kaşığı ile sınırlandırılması gerektiğini belirtiyor.
Üzümü yanında çiğ badem ya da yoğurt gibi protein içeren gıdalarla birlikte tüketmek, kan şekerinin daha dengeli seyretmesini sağlar.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- ORAC değeri yüksek olan antioksidan deposu besinler
- Domatesin likopen etkisi: Bu faydalarını biliyor muydunuz?
- Glutatyon ve C Vitamini kolajen üretimini destekliyor
- Yeşil çayın bilimsel faydaları
