Kışın cilt bakımı rehberi: Cilt bariyeri nasıl korunur, hangi nemlendirici seçilmeli?

Sonbaharın gelmesi ve havaların soğumasıyla birlikte ciltte kuruluk, kızarıklık ve hassasiyet şikayetleri artmaya başladı. Uzmanlar, kışın cilt bakımı rutininde en önemli adımın, cildin koruyucu tabakası olan cilt bariyerini güçlendirmek olduğunu belirtiyor. Düşen nem oranı ve soğuk rüzgarlar, cildin doğal yağlarını kaybetmesine neden olarak “retinol yanığı” benzeri tahrişlere yol açabiliyor.

Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Ömer Faruk Elmas, kış aylarında nemlendirici kullanımının artırılması gerektiğini ve cildin tipine uygun, yağ bazlı ürünlerin tercih edilebileceğini vurguluyor. Ayrıca, “kış güneşi de zararlıdır” uyarısında bulunan Prof. Dr. Elmas, cildi yaşlanmaya karşı korumak için güneş kremi kullanımının yaz-kış devam etmesi gerektiğini belirtiyor.

📌 Öne çıkanlar: Kışın cilt bakımı, cilt bariyeri ve nemlendirici seçimi

• Prof. Dr. Ömer Faruk Elmas, soğuk havanın cildin nemini kaybetmesine ve doğal koruyucu tabakasını zayıflatmasına neden olduğunu belirtiyor.
• Kış aylarında cilt bakım rutininin güncellenmesi, nazik temizleyiciler seçilmesi ve nemlendirici kullanımının artırılması gerekiyor.
• Kuru ciltlerin yoğun ve yağ bazlı, hassas ciltlerin ise parfümsüz ve hipoalerjenik nemlendiriciler tercih etmesi öneriliyor.
• Retinol veya asit gibi güçlü içerikler kullanılıyorsa, zayıflayan cilt bariyerini onarmak için seramid ve hyaluronik asit içeren ürünler rutine eklenmelidir.
• Kışın güneş ışınlarının etkisi azalsa da, cildi yaşlandıran UVA ışınları bulutlardan ve camdan geçebilir. Bu nedenle kış aylarında da güneş kremi kullanmak zorunludur.

🔎 En çok merak edilenler

• Kışın neden daha çok nemlendiriciye ihtiyaç duyarız?
  Çünkü soğuk hava, dışarıdaki nem oranını düşürür. Kapalı alanlardaki ısıtıcılar ise (kalorifer, klima) içerideki havanın nemini kurutur. Cilt, hem içeriden hem dışarıdan sürekli nem kaybeder ve “cilt bariyeri” zayıflar.
• “Cilt bariyeri” tam olarak nedir?
  Cildin en dış katmanıdır. Tuğla (ölü hücreler) ve harçtan (seramid, kolesterol gibi yağlar) oluşan bir duvar gibi düşünülebilir. Bu duvar, suyun buharlaşmasını engeller ve cildi dış etkenlerden (bakteri, alerjen) korur.
• Kışın güneş kremi kullanmak gerçekten gerekli mi?
  Evet. Ciltte yanığa neden olan UVB ışınları kışın azalsa da, cildin derin katmanlarına inerek yaşlanmaya (kırışıklık, leke) ve DNA hasarına yol açan UVA ışınları, kışın da bulutlu havalarda bile aynı güçtedir.
• Çok sıcak suyla duş almanın zararı nedir?
  Sıcak su, cildin doğal koruyucu yağ tabakasını (cilt bariyerinin “harcını”) eritir. Bu durum, cildin savunmasız kalmasına ve nemini hızla kaybetmesine neden olarak kuruluğu ve egzamayı tetikler.

Cildiniz Kışa Hazır mı?

Soğuk havanın cildin nemini kaybetmesine yol açtığını dile getiren Prof. Dr. Ömer Faruk Elmas, “Bunun nedeni, havadaki nem oranının düşmesi ve soğuk rüzgârların cildin doğal koruyucu tabakasını zayıflatmasıdır. En çok etkilenen bölgeler ise açıkta kalan yüz, dudaklar ve ellerdir.” dedi. Soğukta cilt yüzeyindeki yağ tabakasının azaldığını ve bunun da suyun ciltten buharlaşmasını kolaylaştırdığını belirten Prof. Dr. Elmas, kuruma, gerginlik ve çatlamalara karşı alınması gereken önlemleri paylaştı.

Nemlendirici kullanımı artırılmalı, özellikle banyodan sonra mutlaka uygulanmalıdır. Güneş koruyucu krem yaz kış kullanılmalıdır çünkü kış güneşi de zararlıdır.

Cilt temizliğinde ılık suyun tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Elmas, “Çok sıcak su cildin koruyucu yağ tabakasını daha da hızlı yok eder. Bu da kuruluğu artırır ve cildi tahriş eder” diye konuştu. Ayrıca dudakları yalamanın kuruluğu daha da artırdığını belirtti.

🧱 Cilt bariyeri nedir ve kış aylarında neden zayıflar?

Cilt bariyeri (stratum corneum), cildimizin en dış katmanıdır ve adeta bir “duvar” görevi görür. Bu duvar, “tuğlalar” (korneosit adı verilen ölü deri hücreleri) ve bu tuğlaları bir arada tutan “harçtan” (seramidler, kolesterol ve yağ asitleri gibi doğal yağlar) oluşur. Bu bariyerin iki hayati görevi vardır: Nemi içeride tutmak ve zararlıları (bakteri, alerjen, kirlilik) dışarıda bırakmak.

Kış aylarında ise bu bariyer saldırı altındadır:

• Düşük Nem: Soğuk dış ortam havası ve ısıtılmış iç ortam havası son derece kurudur. Bu kuru hava, cildin nemini bir sünger gibi emer.
• Soğuk Rüzgar: Rüzgar, cildin yüzeyindeki koruyucu yağ tabakasını fiziksel olarak aşındırır.
• Sıcak Duşlar: Sıcak su, bariyerin “harcı” olan değerli lipitleri eritip götürür.

Bu üç saldırı birleştiğinde, cilt bariyeri zayıflar, çatlar ve savunmasız hale gelir. Sonuç; kızarıklık, kaşıntı, pul pul dökülme ve hassasiyettir.

🧴 Hangi cilt tipine hangi nemlendirici? Kış ayları için doğru seçim rehberi

Prof. Dr. Elmas’ın da belirttiği gibi, kışın nemlendirici seçimi cilt tipine göre yapılmalıdır. Yazın kullanılan hafif, su bazlı losyonlar kışın yetersiz kalabilir.

☀️ Kış güneşi neden zararlıdır? UVA ışınları ve güneş kreminin önemi

Kış aylarında havanın kapalı olması veya güneşin zayıf hissedilmesi, güneş kremi kullanmayı bırakmak için bir bahane değildir. Güneşten yayılan iki ana zararlı ışın vardır:

• UVB (Burning – Yakan): Bu ışınlar kışın büyük ölçüde azalır. Güneş yanığına neden olan ışınlardır.
• UVA (Aging – Yaşlandıran): Bu ışınlar ise mevsimden bağımsız olarak, bulutlu havalarda ve hatta pencere camından geçerek yıl boyunca aynı güçte cildimize ulaşır. UVA ışınları, cildin derin katmanlarına nüfuz ederek kolajen ve elastin liflerini parçalar. Bu durum, cildin erken yaşlanmasının (kırışıklık, sarkma, lekelenme) ve cilt kanserlerinin bir numaralı nedenidir.

Bu nedenle, kışın cilt bakımı rutininin en önemli adımı, dışarı çıkmasanız bile her sabah en az SPF 30 olan geniş spektrumlu (hem UVA hem UVB korumalı) bir güneş kremi sürmektir.

💋 Dudakları yalamak kuruluğu neden artırır? Çatlak dudaklar için bakım tüyoları

Soğuk havada dudakların çatlaması kaçınılmazdır. Bu durumda içgüdüsel olarak dudakları yalamak, anlık bir rahatlama sağlasa da durumu çok daha kötüleştirir. Tükürük, nemlendirici değil, sindirim enzimleri içeren bir sıvıdır. Dudaklarımıza sürdüğümüzde, tükürük hızla buharlaşır ve buharlaşırken dudakların kendi doğal nemini de beraberinde götürür. Kalan sindirim enzimleri ise hassas dudak derisini daha da tahriş eder. Bu bir kısırdöngü yaratır.

Bunun yerine yapılması gerekenler:

• Çatlakları tetiklememek için dudakları yalamaktan ve ısırmaktan kaçının.
• İçeriğinde Lanolin, Shea Yağı, Hindistan Cevizi Yağı veya Balmumu gibi koruyucu ve onarıcı yağlar bulunan dudak balmlarını gün içinde sık sık tazeleyin.
• Vazelin gibi ürünler nem vermez, ancak mevcut nemi hapsetmek için iyi bir “koruyucu kalkan” görevi görürler.
• Bol su içerek vücudu içeriden nemlendirin.

🚿 Kış aylarında duş alma rehberi: Sıcak sudan kaçınma kuralı

Soğuk bir günde sıcak bir duş almak çok cazip gelse de, Prof. Dr. Elmas’ın da uyardığı gibi bu, cildimize yapabileceğimiz en büyük kötülüklerden biridir. Çok sıcak su, cilt bariyerini oluşturan doğal yağları (lipitleri) çözer ve ciltten uzaklaştırır. Bu, cildi neme karşı tamamen savunmasız bırakır. Kış aylarında cildinizi korumak için duş rutininizi şöyle güncelleyebilirsiniz:

1. Sıcaklığı Düşürün: “Sıcak” değil, “ılık” suyla duş alın. Cildinizin kızarmaması iyi bir ölçüttür.
2. Süreyi Kısaltın: Duş sürenizi 5-10 dakika ile sınırlandırın. Suda ne kadar uzun kalırsanız, o kadar çok nem kaybedersiniz.
3. Nazik Temizleyiciler Kullanın: Cildi kurutan sert, köpüren sabunlar yerine, sabun içermeyen, nemlendiricili ve parfümsüz duş jelleri veya yağları tercih edin.
4. “İlk 3 Dakika” Kuralı: Duştan çıkar çıkmaz, cildiniz henüz nemliyken (havluyla nazikçe kuruladıktan sonraki ilk 3 dakika içinde) yoğun bir vücut nemlendiricisi uygulayarak nemi cildinize hapsedin.

🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:

• Retinol yanılgısı nedir? Cilt bakım rutininde bu hataya dikkat!
  Retinolün yanlış kullanımı sonucu oluşan cilt hassasiyeti ve bakım sıralaması hataları açıklanıyor.
• Altın iğne ve kolajen bankacılığı nedir?
  Akne izleri, cilt gençleştirme ve dolgu benzeri uygulamalar sade bir dille anlatılıyor.
• Cilt yaşlanmasını geciktirme: Somon DNA uygulaması nedir?
  Somon DNA’nın cilt yenileme etkisi ve estetik uygulamalardaki rolü açıklanıyor.
• Mezoterapi rehberi: Cilt gençleştirme ve saç dökülmesine karşı etkileri
  Mezoterapinin estetik ve dermatolojik faydaları sade örneklerle sunuluyor.
• Zayıflama iğneleri zararlı mı? Estetik kabus: “Sönük yüz” tehlikesi!
  Dolgu kaybı, hacim eksikliği ve yanlış zayıflama uygulamaları ele alınıyor.
• Gençlik aşısı nedir, ne işe yarar?
  Hyaluronik asit bazlı gençlik aşılarının cilt nemi ve elastikiyet üzerindeki etkisi açıklanıyor.
• Güneş koruyucu krem kullanırken en sık yapılan 3 kritik hata!
  SPF seçimi, uygulama sıklığı ve diğer kozmetik ürünlerle uyum hataları açıklanıyor.
• Ameliyatsız yüz germe ile doğallığınızı kaybetmeden gençleşin
  Botoks ve dolgu dışı yöntemlerle cilt sıkılaştırma teknikleri sade bir dille anlatılıyor.
• Bişektomi ile yüzünüzü yeniden tanımlayın: İnce ve keskin hatlar
  Yanak inceltme estetiği, dolgu destekli kontur uygulamalarıyla birlikte açıklanıyor.
• Diş eti estetiği: En sık uygulanan 5 işlem nedir?
  Gülüş tasarımı, diş eti simetrisi ve estetik diş hekimliği uygulamaları açıklanıyor.
• Karın germe estetiği: Abdominoplasti – İz bırakmayan şekillenme
  Karın bölgesi sıkılaştırma, dolgu destekli kontur ve ameliyatsız alternatifler açıklanıyor.
• Rejeneratif Tıp: Yaşlanma karşıtı tedaviler
  Kök hücre, PRP ve dolgu benzeri destekleyici uygulamalar sade bir dille anlatılıyor.
• Filtreli güzellik ve zayıflık takıntısı: Gençleri hasta eden sosyal medya trendleri!
  Estetik algı bozukluğu, dijital filtre etkisi ve kozmetik baskı eleştirisi sunuluyor.
• Deniz suyunun cilt yaşlanmasını geciktiren bilimsel etkileri
  Mineral dengesi, nemlendirici etkisi ve doğal cilt yenileme mekanizmaları açıklanıyor.
• Akne alevlenmesi nasıl önlenir? Nasıl tedavi edilir?
  Kozmetik ürün seçimi, cilt temizliği ve nemlendirici uyumu gibi faktörler açıklanıyor.

🔗 Kaynaklar:

1. Prof. Dr. Ömer Faruk Elmas – Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi (2025)
2. Epidermal Barrier Formation and Recovery in Skin Disorders – The Journal of Clinical Investigation (2006)
3. Your Winter Skin Survival Kit – American Academy of Dermatology (AAD) (2025)
4. Winter Sun Safety: What to Know About Protecting Yourself During Colder Months – Skin Cancer Foundation (2025)
5. 10 Dermatologist-Approved Winter Skincare Tips – Project E Beauty (2024)
6. 7 Dermatologists Share Their Winter Skin Care Routines – WWD (2025)
7. A Study on Effectiveness of Winter Care Products Among the Male and Female of Nagpur City – IOSR Journal of Business and Management (2024)