ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik %100 ek gümrük vergisi açıklamaları, küresel piyasalarda şok etkisi yaratarak tarihin en büyük kripto para piyasası çöküşü olaylarından birini tetiklemiş olabilir. Fed Başkanı Jerome Powell‘ın sessizliğiyle derinleşen krizde, yatırımcıların riskten kaçış davranışı piyasayı adeta kırmızıya boyadı.
Bu ani kripto para piyasası çöküşü, özellikle kaldıraçlı işlem yapan yatırımcılar için bir yıkıma dönüştü ve 19 milyar doları aşan devasa bir likidasyon zinciri başlattı. Piyasada panik satışı hakim olurken, uzmanlar bu tür makroekonomik faktörlerin kripto gibi riskli varlıklar üzerindeki etkisinin ne kadar yıkıcı olabileceğini bir kez daha vurguladı.
📌 Öne çıkanlar: Kripto para piyasası çöküşü ve Trump’ın açıklamaları
- ABD Başkanı Donald Trump’ın, Çin’e 1 Kasım’dan itibaren %100 ek gümrük vergisi uygulanacağını açıklamasıyla kripto para piyasası çöktü.
- CoinGlass verilerine göre, 24 saat içinde 1.66 milyon yatırımcının pozisyonu likide oldu ve 19.33 milyar dolar buharlaştı.
- Çöküş, kaldıraçlı işlemlerde devasa bir likidasyon zinciri tetikledi. Bitcoin 122.000 dolardan 113.000 dolar seviyelerine gerilerken, anlık olarak 102.000 doları test etti.
- Bu olay, ABD-Çin ticaret savaşı gibi makroekonomik gerilimlerin, yatırımcıları kripto gibi riskli varlıklardan kaçıran bir “riskten kaçış” (risk-off) eğilimini nasıl tetiklediğini gösterdi.
- Uzmanlar, panik satışı yapmak yerine, bu tür dönemlerde portföy riskini yönetmenin ve uzun vadeli stratejilere sadık kalmanın önemini vurguluyor.
🔎 En çok merak edilenler
- Piyasa neden bu kadar sert düştü?
Çünkü Trump’ın açıklaması, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında bir ticaret savaşı anlamına geliyor. Bu tür büyük küresel belirsizlikler, yatırımcıların riskli varlıklardan (kripto, hisse senetleri) çıkarak daha güvenli limanlara (dolar, altın) kaçmasına neden olur. Buna “riskten kaçış” denir. - “Likidasyon zinciri” ne demek?
Kaldıraçlı işlem yapan bir yatırımcının pozisyonu, fiyat belli bir seviyenin altına düştüğünde borsa tarafından otomatik olarak satılır (likide edilir). Bu satış, fiyatı daha da aşağı çeker ve bir sonraki yatırımcının pozisyonunun likide olmasına neden olur. Bu domino etkisine “likidasyon zinciri” denir. - Bu düşüşten en çok kimler zarar gördü?
En büyük zararı, borç parayla (kaldıraç) işlem yapan ve yüksek risk alan perakende yatırımcılar gördü. Varlıklarını spotta, yani borçsuz bir şekilde tutan uzun vadeli yatırımcılar ise portföy değerleri düşse de pozisyonlarını kaybetmediler. - Şimdi ne olacak, Bitcoin daha da düşer mi?
Teknik analistlere göre, Bitcoin için 100.000 dolarlık psikolojik seviye en kritik destek noktasıdır. Bu seviyenin üzerinde kalması, bir toparlanma umudu doğurabilir. Ancak bu seviyenin altına inilmesi durumunda düşüş derinleşebilir.
🚨 Trump’ın Açıklaması Piyasaları Sarstı: Eşi Benzeri Görülmemiş Gece
Kripto para piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e yönelik yeni Çin gümrük vergisi açıklamalarıyla büyük bir sarsıntı yaşadı. Trump’ın, Pekin’in nadir element ihracatına getirdiği kısıtlamalara misilleme olarak %100’lük gümrük vergisi kararını yeniden onayladığını duyurmasıyla yatırımcılar paniğe kapıldı.
Bu açıklama sonrası yatırımcılar panik satışına yöneldi. Gün içinde 122 bin dolar seviyesinden işlem gören Bitcoin, hızla 113.600 dolara geriledi ve hatta Binance borsasındaki vadeli işlemlerde anlık olarak 102.000 doların altını test etti.
Altcoin’lerde ise tablo çok daha sertti. Ethereum %12, Solana %16 değer kaybederken, toplam piyasa değerinden bir günde 300 milyar dolardan fazla para silindi.
Kaldıraçlı işlemlerde büyük yıkım
Piyasada yaşanan asıl yıkım ise kaldıraçlı işlemlerde oldu. CoinGlass verilerine göre, son 24 saat içinde 1.66 milyon yatırımcının pozisyonu zorunlu olarak kapatıldı (likide edildi) ve toplam 19.33 milyar dolar buharlaştı. Bu, yılın en sert tasfiye olaylarından biri olarak kayıtlara geçti.
📉 Makroekonomik tsunami: Trump’ın gümrük vergisi kararı kripto piyasasını neden bu kadar sert vurdu?
Donald Trump’ın Çin’e yönelik %100’lük gümrük vergisi hamlesi, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında tam teşekküllü bir ticaret savaşının fitilini ateşledi. Bu tür büyük makroekonomik faktörler, tüm küresel finans piyasalarında “riskten kaçış” (risk-off) olarak bilinen bir davranışı tetikler. Yatırımcılar, belirsizlik ve korku anlarında, büyüme potansiyeli yüksek ancak riskli olan varlıklardan (kripto paralar, teknoloji hisseleri vb.) hızla çıkarak, daha istikrarlı ve “güvenli liman” olarak kabul edilen varlıklara (ABD Doları, altın, devlet tahvilleri) yönelirler. Kripto para piyasası, henüz geleneksel piyasalara göre daha küçük ve daha volatil olduğu için, bu tür küresel panik dalgalarından en sert etkilenen varlık sınıflarından biri olmuştur. (Kaynak: The Wall Street Journal)
💸 Milyarlarca dolar nasıl buharlaştı? Kaldıraçlı işlemler ve likidasyon zinciri (Long Squeeze) nedir?
Piyasada 19 milyar doların “buharlaşması”, aslında paranın yok olduğu anlamına gelmez; birilerinin cebinden çıkıp başkalarının cebine girdiği devasa bir servet transferidir. Bu yıkımın arkasındaki mekanizma ise “likidasyon zinciri“dir.
- Kaldıraçlı İşlemler: Bir yatırımcının, elindeki paranın (teminatın) çok daha fazlasıyla (örneğin 10 katı) işlem yapmasıdır. Bu, kârı katlama potansiyeli sunar ama aynı zamanda riski de katlar.
- Likidasyon: Fiyat, yatırımcının beklediğinin tersi yönde hareket ettiğinde, teminatı erimeye başlar. Teminat belli bir seviyenin altına düştüğünde, borsa zararın daha da büyümesini önlemek için pozisyonu otomatik olarak piyasa fiyatından satarak kapatır. Buna “likidasyon” denir.
- Long Squeeze (Likidasyon Zinciri): Trump’ın açıklaması gibi ani bir düşüş anında, yükselişe (long) pozisyon açmış binlerce yatırımcının pozisyonu aynı anda likidasyon seviyesine gelir. Borsaların bu pozisyonları otomatik olarak satması, piyasada devasa bir satış baskısı yaratır. Bu satış baskısı, fiyatı daha da aşağı çeker ve bu da bir sonraki grup yatırımcının likidasyon seviyesine gelmesine neden olur. Bu domino etkisi, fiyatın çığ gibi düşmesine yol açar. Bu kripto para piyasası çöküşünün en önemli nedenlerinden biridir. (Kaynak: “The Crypto Trader” by Glen Goodman)
💔 Kaybedenler kulübü: Bu çöküşten en çok kimler zarar gördü? (Karşılaştırmalı Analiz)
Bu tür ani ve sert düşüşlerde, piyasadaki farklı oyuncular farklı şekillerde etkilenir. Bu çöküşün en büyük kaybedenleri ve kazananı şöyle oldu:
| Yatırımcı Tipi | Etkilenme Durumu | Neden? |
|---|---|---|
| Yüksek Kaldıraçlı Perakende Yatırımcı | En Büyük Kaybeden | Küçük bir sermaye ile büyük kâr hayal ederler. En ufak bir fiyat düşüşünde pozisyonları likide olur ve tüm ana paralarını kaybederler. |
| Uzun Vadeli Spot Yatırımcı (HODL’cı) | Değer Kaybı Yaşadı | Portföyünün değeri düşer, ancak borçsuz (spot) alım yaptığı için panik satışı yapmadığı sürece varlıklarını kaybetmez. |
| “Short” Pozisyon Açan Balina | En Büyük Kazanan | Piyasanın düşeceğini öngörerek “short” (düşüş) pozisyonu açmıştır. On-chain analizlere göre, bir balinanın bu düşüşten 190 milyon dolar kâr ettiği tahmin edilmektedir. |
🌪️ Kusursuz fırtına: Powell’ın sessizliği ve son hack’ler piyasayı nasıl etkiledi?
Trump’ın açıklamaları bardağı taşıran son damla olsa da, piyasa zaten birkaç farklı nedenle gergindi. Bu faktörler, kripto para piyasası çöküşünü daha da derinleştiren bir “kusursuz fırtına” ortamı yarattı:
- Fed Başkanı Powell’ın Sessizliği: Piyasalar, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell‘dan, yaklaşan FOMC toplantısı öncesinde olası bir faiz indirimine dair bir sinyal bekliyordu. Powell’ın bu konuda sessiz kalması, yatırımcılarda “parasal genişleme devam etmeyecek” endişesi yaratarak riskten kaçış eğilimini güçlendirdi.
- Artan Güvenlik Endişeleri: Kısa süre önce BNB Chain ve PancakeSwap gibi büyük platformlarda yaşanan hack olayları, hem merkeziyetsiz (DeFi) hem de merkezi platformlara olan güveni sarsmıştı. Bu durum, yatırımcıların varlıklarını satarak daha güvenli alanlara çekilme isteğini artırdı.
🤔 “Dipten alım fırsatı mı?” Çöküş sonrası yatırımcılar ne yapabilir?
Büyük çöküşler, yatırımcı psikolojisinin en çok test edildiği anlardır. Bu gibi durumlarda, duygularla değil, bir stratejiyle hareket etmek önemlidir.
- Panik Satışı Yapmaktan Kaçının: Tarihsel olarak, piyasanın en büyük panik anlarında satış yapmak, genellikle en büyük zararların edildiği zamandır. Eğer yatırımınızın temel nedenleri değişmediyse, sırf fiyat düştü diye satmak genellikle iyi bir fikir değildir.
- “Dipten Alım” (Buy the Dip) Stratejisi: Bazı yatırımcılar, bu tür düşüşleri uzun vadede inandıkları varlıkları daha ucuza toplamak için bir “indirim” fırsatı olarak görürler. Ancak, “düşen bir bıçağı yakalamaya” çalışmak risklidir. Bu stratejiyi uygulayacak olanların, tek bir noktadan tüm paralarıyla girmek yerine, kademeli alımlar (Dolar Maliyet Ortalaması – DCA) yapması daha mantıklıdır.
- Risk Yönetimi: Bu tür olaylar, “stop-loss” (zarar durdur) emirlerinin ve portföy çeşitlendirmenin ne kadar hayati olduğunu bir kez daha göstermektedir. Gelecekteki yatırımlar için bu prensipleri öğrenmek, en büyük derstir. (Kaynak: “The Psychology of Money” by Morgan Housel)
⚠️ Yatırım Tavsiyesi Değildir: Bu içerikte yer alan bilgiler, analizler ve yorumlar yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Kripto Para Haberleri
- Merkeziyetsiz depolama: Web3 ve blok zinciri ile veri güvenliği
- Bitcoin Ordinals nedir?
- Delegated Proof of Stake (DPoS) nedir?
- BRC-20 token standardı ve fungible token nedir?
- MPC cüzdan nedir: Çok Taraflı Hesaplama ile dijital varlık güvenliği
- Bitcoin Runes nedir? BRC-20’den farkları, avantajları ve geleceği
- Dolar Maliyet Ortalaması (DCA) nedir?
🔗 Kaynaklar:
- Trump threatens to impose additional 100% tariff on China – BBC
- SoSoValue – Bitcoin Spot ETF Data
- The Wall Street Journal – “Trump’s China Tariffs Rattle Global Markets”
- Cointelegraph – Trump 100% Tariffs China Bitcoin Plummets
- CryptoNews – Trump’s 100% China Tariff Triggers $20B Wipeout
- Binance Square – Why Is Crypto Crashing Today: Trump China Tariff News Hit Market?
- CoinGlass – Liquidation Data, 11 Ekim 2025
- Crypto Sees More Than $6 Billion in Liquidations – Bloomberg
| 🚀 | Markanızın veya hizmetinizin, İndigo Dergisi’nin yüz binlerce okuruna ulaşmasını ister misiniz? Sunduğumuz sponsorlu içerik ve tanıtım yazısı fırsatlarını inceleyerek, SEO gücünüzü ve marka prestijinizi artırabilirsiniz. |
