Merkez Bankası altın alımlarını neden durdurdu? Fiyatları nasıl etkiler?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yerli madenlerde üretilen altınların alımını geçici olarak durdurdu. Uzmanlar, merkez bankası altın alım politikasındaki bu değişikliğin, altın ithalatı kotası nedeniyle uluslararası piyasa ile Türkiye’deki altın fiyatları arasında oluşan devasa “makas” sorununu çözmeyi amaçladığını belirtiyor. Karar, fiyatları ve yıl sonu gram altın tahmini beklentilerini doğrudan etkileyecek.

Merkez Bankası altın alım kararı: Altın ithalatı kotası, makas (fiyat farkı) ve yeni gram altın tahmini.

Yıllık 40 tona ulaşan yerel altın üretiminin doğrudan piyasaya sürülecek olması, altın ithalatı kotası nedeniyle yaşanan arz sıkıntısını hafifletecek. Sektör temsilcileri bu adımın, altın kaçakçılığını azaltmasını ve piyasaya “can suyu” olmasını beklerken, merkez bankası altın rezervlerinin durumu ve kararın geçici olup olmadığı da tartışılıyor.

📌 Öne çıkanlar: Merkez Bankası altın alımını neden durdurdu?

  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yerli madenlerde üretilen altınların alımını geçici olarak durdurma kararı aldı.
  • Neden? Temel amaç, altın ithalatı kotasının yarattığı ve 12 bin dolara kadar çıkan iç piyasa-dış piyasa fiyat farkını (makası) kapatmaktır.
  • Fiyatları Nasıl Etkiler? Yerel üretimin piyasaya girmesiyle arz artacak ve Türkiye’deki altın fiyatları üzerindeki prim (makas) düşecek.
  • Uzman Mehmet Ali Yıldırımtürk, bu kararın sürmesi halinde yıl sonu gram altın tahmini hedefini 7000 TL’den 6000-6250 TL bandına çektiğini belirtti.
  • Sektör temsilcileri, kararın 2-3 aylık geçici bir duraklama olmasını ve alımların yeniden başlamasını beklediklerini ifade etti.

📉 “Makas” 12 bin dolara çıkmıştı: Altın ithalatı kotası piyasayı nasıl bozdu?

Altın ithalatı kotası, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, işlenmemiş altın ithalatını sınırlamak ve böylece cari açık (döviz çıkışı) üzerindeki baskıyı azaltmak amacıyla uygulamaya konulmuştu. Ancak bu kota, Türkiye’nin güçlü iç talebini karşılamakta yetersiz kalınca, iç piyasada arz sıkıntısına yol açtı. Arz talebi karşılayamayınca, Türkiye’deki altın fiyatları, uluslararası piyasa fiyatlarının (ons altın) çok üzerine çıktı. İki fiyat arasındaki bu farka “makas” veya “prim” denir. Bu makasın 12 bin dolara kadar çıkması, hem kuyumculuk sektörünü hem de vatandaşı olumsuz etkiledi. Merkez Bankası altın alımını durdurma kararı, tam da bu arz sıkıntısını hafifletmeyi amaçlıyor.

💸 Altın kaçakçılığı ve kayıt dışı yollar: Kotanın görünmeyen maliyeti

Uluslararası piyasadan 100 bin dolara alınan altının, Türkiye iç piyasasında 112 bin dolara satılabilmesi, organize altın kaçakçılığı için büyük bir teşvik oluşturdu. Kaçakçılığın artması, Hazine’nin hem vergi hem de döviz kaybına uğramasına neden oluyordu.

Uzmanların belirttiği gibi, altın kaçakçılığı ülkenin döviz rezervlerinin yasa dışı yollardan yurt dışına çıkması anlamına geliyordu. Yıllık 40 tonluk yerel üretimin artık TCMB’ye değil de doğrudan iç piyasaya verilmesi, bu yasa dışı talebi azaltacak, arzı artıracak ve makası kapatarak kaçakçılığı ekonomik olarak anlamsız hale getirecektir. Bu durum, piyasa fiyatlarının dengelenmesi için olumlu bir adım olarak görülüyor.

🏦 TCMB altın rezervleri ne durumda? Durdurma kararı bir strateji mi?

Merkez Bankası’nın bu kararı almasının arkasında, son yıllarda güçlü bir şekilde artırılan altın rezervleri olabilir. Dünya Altın Konseyi verilerine göre, TCMB 2025 yılında da küresel çapta en fazla altın alımı yapan merkez bankaları arasında yer aldı. 2025’in 3. çeyrek verilerine göre, alımlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 arttı.

17 Ekim itibarıyla TCMB’nin toplam rezervleri 198,4 milyar dolara ulaşırken, bu rezervlerin 111,2 milyar dolarlık önemli bir kısmını TCMB altın rezervleri oluşturuyordu. (Türkiye’nin toplam altın rezervi ise 643 ton civarında ve dünyada 9. sırada yer alıyor.) Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel’e göre karar, rezerv çeşitlendirmesi veya küresel piyasalardaki dalgalanmaya karşı alınmış bir pozisyon olabilir.

Kararın cari açığa çift yönlü etkisi: Hem pozitif hem negatif

Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, kararın cari açık üzerindeki potansiyel “çift yönlü” etkisini şöyle açıklıyor:

Etki Neden?
Negatif Etki “Fiyatta realizasyon” yaşanacak. Yani, TCMB’nin alımı durdurmasıyla yerel üreticilerin altını uluslararası fiyata yakın bir seviyeden piyasaya satması, altın fiyatlarının bir miktar düşmesine neden olabilir.
Pozitif Etki Yıllık 40 tonluk yerel üretim iç talebi karşılayacağı için, bu miktar kadar daha az resmi altın ithalatı yapılacak. Bu da, altın ithalatı kotasının yarattığı baskıyı azaltacak ve döviz çıkışını düşürerek cari açığa pozitif katkı sağlayacaktır.

💡 Uzman Yorumu: Gram altın tahmini 6000 TL’ye düşebilir

Mehmet Ali Yıldırımtürk'ün gram altın tahmini: Altın ithalatı kotası ve altın kaçakçılığı üzerine yorumlar.

Peki, Merkez Bankası altın alımını durdurma kararı fiyatları nasıl etkileyecek? Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, Ekonomim.com‘a verdiği demeçte kararın piyasalara yansımasını olumlu olarak değerlendirdi.

Yıldırımtürk, altın ithalatı kotasının arzı etkileyerek makası 12 bin dolara kadar çıkardığını ve bunun altın kaçakçılığını cazip hale getirdiğini belirtti. Uzman, yerel üretimin piyasaya sürülmesinin arz-talep dengesini sağlayarak makası kapatacağını ve fiyatların dengeye oturacağını ifade etti:

“Merkez’in kararı bir süre bu şekilde devam ederse yılsonu altın tahminlerimizi de elbette bu yönde güncellemek zorundayız. Normalde 7000 olan gram altın tahmini bu kararın sürdürülmesiyle 6000-6250 TL arasında olacaktır.”


🔎 En çok merak edilenler

  • Merkez Bankası altın alımını neden durdurdu?
    Temel neden, altın ithalatı kotası yüzünden iç piyasada oluşan yüksek fiyat farkını (makası) kapatmaktır. Yerel üretimin piyasaya girmesiyle arz artacak ve fiyatlar dengelenecektir.
  • Bu karar altın fiyatlarını düşürür mü?
    Uzmanlara göre bu karar, uluslararası fiyatlardan bağımsız olarak oluşan “iç piyasa primini” veya “makası” düşürecektir. Fiyatların uluslararası seviyelere yaklaşması beklenir.
  • Gram altın tahmini değişti mi?
    Evet. Uzman Mehmet Ali Yıldırımtürk, eğer bu karar devam ederse, 7000 TL olan yıl sonu gram altın tahmini beklentisinin 6000-6250 TL bandına çekilebileceğini belirtiyor.
  • Bu durum geçici mi?
    Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, geçmişte de benzer aralar verildiğini belirterek, bu dönemin de 2-3 ay sürecek geçici bir duraklama olacağını ve alımların yeniden başlayacağını düşündüğünü ifade etti.

🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:


🔗 Kaynaklar:

  • Ekonomim.com – “Merkez’in hamlesi altın fiyatlarını nasıl etkiler?”, 31 Ekim 2025
  • Dünya Altın Konseyi (World Gold Council) – Rezerv Verileri, Ekim 2025

🚀 Markanızın hikayesini yüz binlerce okurumuza ulaştırın. Sunduğumuz tanıtım yazısı ve backlink fırsatlarını inceleyerek SEO gücünüzü ve marka prestijinizi artırabilirsiniz.

⚠️ Yatırım Tavsiyesi Değildir: Bu içerikte yer alan bilgiler, analizler ve yorumlar yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz.


Editor
Haber Merkezi ▪ İndigo Dergisi, 20 yıldır ilkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışan bağımsız bir medya kuruluşudur. Amacımız: Gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonumuz: Okurlarımızda sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerlerimiz: Dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın çevrimiçi yayınlarından biri olarak, iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul eder. Bu doğrultuda Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İndigo Dergisi ayrıca İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildirgeyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya toplumsal köken, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İndigo Dergisi herhangi bir çıkar grubu, ideolojik veya politik hiçbir oluşumun parçası değildir.