Spor sektöründe yapay zeka: Fırsatlar, riskler ve AB’nin yeni raporu

Yazar:
Prof. Dr. Sebahattin Devecioğlu
-

Avrupa Birliği’nin yeni raporu, spor sektöründe yapay zeka kullanımını mercek altına alıyor. Performans optimizasyonundan yaralanma önlemeye kadar profesyonel spor dünyasını dönüştüren bu teknoloji, aynı zamanda tabanda spor için de erişilebilirliği artırıyor ve taraftar katılımı için yeni kapılar aralıyor.

Spor sektöründe yapay zeka kullanımı: Profesyonel spor, tabanda spor ve taraftar katılımı alanlarındaki yeni gelişmeler.

📌 Öne çıkanlar

  • Avrupa Birliği’nin SHARE 2.0 girişimi, “Spor Sektöründe Yapay Zeka” raporu; tabanda spor, profesyonel spor ve taraftar katılımı olmak üzere üç ana alana odaklanıyor.
  • Yapay zeka, sporcu performansını optimize etme, yaralanmaları önleme ve kulüplerin idari görevlerini otomatikleştirme gibi fırsatlar sunuyor.
  • Veri gizliliği, yapay zekanın “kara kutu” doğası ve yüksek maliyetler, teknolojinin yaygınlaşmasının önündeki en büyük zorluklar olarak belirtiliyor.
  • AB Yapay Zeka Yasası, bu teknolojinin risk temelli bir yaklaşımla düzenlenmesi için bir çerçeve sunmaktadır.

🔎 En çok merak edilenler

  • Spor sektöründe yapay zeka ne işe yarar?
    Sporcu performansını analiz edip kişisel antrenman programları oluşturabilir, maç stratejileri geliştirebilir, taraftar deneyimini kişiselleştirebilir ve kulüplerin finansal planlama gibi idari işlerini otomatikleştirebilir.
  • “Tabanda spor” için ne gibi faydaları var?
    Yapay zeka, amatör sporcuların ve küçük kulüplerin de pahalı ekipmanlar olmadan performans verilerini analiz etmelerine, daha iyi antrenman yapmalarına ve daha fazla insanın spora katılmasına olanak tanır.
  • Sporda yapay zeka kullanımının riskleri nelerdir?
    Sporcuların hassas sağlık verilerinin gizliliği, oyuncu seçimi gibi süreçlerde algoritmik önyargı oluşması ve kararların şeffaf olmaması (kara kutu sorunu) en büyük etik ve yasal endişelerdir.
  • SHARE 2.0 nedir?
    Avrupa Komisyonu’nun, spor paydaşları arasında diyaloğu ve iş birliğini teşvik etmek amacıyla oluşturduğu bir girişimdir.

Avrupa Birliği, Eğitim, Gençlik, Spor ve Kültür Komisyonu tarafından, SHARE 2.0 Girişiminin 2025 Eylül ayında yayımlanan “Spor Sektöründe Yapay Zeka” isimli raporu; Yapay zekanın spor sektöründeki rolüne ilişkin arka plan bilgileri sunarak üç temel alana odaklanıyor. Bunlar: tabanda spor, profesyonel spor ve taraftar katılımı. Çalışma, bu üç sektörde faaliyet gösteren kulüp ve kuruluşların yapay zekaya nasıl yaklaşabileceğine dair öneriler sunuyor. Önerilen fikirler aynı zamanda, İnovasyon Uygulama Topluluğu ve Yönlendirme Grubu’nun katkılarına dayanıyor.

SHARE 2.0 girişimi ve AB Yapay Zeka Yasası çerçevesinde sporda veri gizliliği ve performans optimizasyonu

SHARE 2.0, AB finansmanı, sağlık, inovasyon ve sürdürülebilirlik alanlarında 450’den fazla spor paydaşı arasında diyaloğu teşvik etmek, kapasite oluşturmak ve iş birliğini kolaylaştırmak amacıyla bir Avrupa Komisyonu girişimidir. Kamu otoriteleri, tabandan spor örgütleri, federasyonlar ve politika uzmanlarını içeren dört Uygulama Topluluğu (CoP) etrafında şekillenmiştir. CoP’ler, tüm üyelerin aktif rol almasını sağlayan katılımcı bir yönteme dayanmaktadır.

İnovasyon CoP Yönlendirme Grubu üyeleri, 2025 başlarında özellikle dikkat edilmesi gereken bir konu belirlemiştir: “Spor sektöründe Yapay Zeka (YZ)“. Bu konu, Yönlendirme Grubu toplantılarında tartışılmış ve analiz edilmiştir. Avrupa spor sektörünün kilit paydaşları arasındaki bu tartışmaların sonuçları, büyük ölçüde bu çalışmanın ana hatlarını ve içeriğini şekillendirmiştir.

Yapay zeka, çoğunlukla veri bilimcileri, araştırmacılar ve uzman mühendisler tarafından ele alınan teknik bir alandan, günümüzde birçok insanın doğrudan etkileşim kurduğu bir teknolojiye dönüşmüştür; örneğin üretken yapay zeka modelleri kullanılarak yapay zeka modellerinin geliştirilmesi ve topluma uyarlanması, üretkenliği ve rekabet gücünü artırmaya yardımcı olmaktadır. 2024 tarihli “AB Yapay Zeka Yasası”, bir çerçeve sunmaktadır. AB’de yapay zeka düzenlemesi, yapay zeka sistemlerinin nasıl çalıştığına, kullandıkları verilere ve kullanım amaçlarına bağlı olarak risk temelli bir yaklaşım benimsemektedir.

Fırsatlar ve faydalar

Bu çalışma, spor paydaşlarının yapay zekanın sektöre sunduğu fırsatları keşfetmelerine yardımcı olmak amacıyla düzenlenmiştir.

Sporda yapay zekanın benimsenmesi, birçok yönden sektörde uzun yıllardır devam eden dijitalleşme çabalarının bir devamı niteliğindedir. Beşinci AB Spor Çalışma Planı (2024-2027), Avrupa Birliği genelinde spor için öncelikleri ve stratejik hedefleri ortaya koymakta ve sporun ekonomik değerinin nasıl artırılacağına, sürdürülebilirliğin nasıl iyileştirileceğine ve fiziksel ve ruhsal sağlığın nasıl birbirine bağlanacağına odaklanmaktadır. AB Spor Çalışma Planı, spor sektörünün ekonomik ve sürdürülebilir kalkınması için bir itici güç olarak inovasyon ve dijitalleşmenin rolünü vurgulamakta, ancak yapay zekadan doğrudan bahsetmemektedir.

Yapay zekanın benimsenmesi ve kullanımı, performans, yönetim ve deneyimleri optimize etme fırsatları sunarak tüm spor sektöründe önemli faydalar sağlayabilir.

İnsan kaynakları (İK), finansal planlama veya iletişim gibi her türlü spor faaliyetinin operasyonları için gerekli olan rutin görevler, yapay zeka araçlarıyla daha hızlı gerçekleştirilebilir.

Yapay zeka ayrıca, otomatikleştirilmiş süreçler sayesinde, geleneksel dijital araçlara kıyasla daha az kullanıcı bilgisiyle daha iyi sonuçlar elde etmek için spor performansını, yaralanma önlemeyi ve iletişimi de optimize edebilir. Sporda yapay zeka, herkes için dijital araçlara erişimi artırır: Yeni araçlar, dijital okuryazarlıktaki boşluklar nedeniyle daha küçük kuruluşlar için bir sorun olan özel bir uzmanlığa ihtiyaç duymadan mevcut verilerden faydalı öneriler veya sonuçlar üretebilir.

Yapay zeka, rutin görevleri otomatikleştirerek temel spor aktivitelerine daha fazla odaklanmalarını sağlayarak tabandan gelen kulüplere ve gönüllülere yardımcı olabilir. Daha fazla eğitim seçeneği sunarak, nihayetinde daha fazla insanı fiziksel olarak aktif hale getirebilir ve bu da toplumun tamamı için bir fayda sağlar.

Zorluklar ve endişeler

Yapay zeka araçlarının spor organizasyonlarının günlük aktivitelerine entegrasyonu önemli zorluklar ve makul endişelerle birlikte gelir.

Yapay zeka araçlarının spor organizasyonlarında başarıyla uygulanması, hem kullanıcıların eğitimine hem de dijital ve fiziksel araçlara ve altyapıya yatırım yapılmasını gerektirir. İkincisi, fonlara erişimi sınırlı olan taban kulüpleri için özel bir sorundur. Veri gizliliği kuralları ve yapay zeka destekli karar alma süreçlerinin sözde “kara kutu” doğasına ilişkin endişeler de dikkatlice değerlendirilmelidir. Yapay zeka modelleri, örneğin sağlık verileri, video kayıtları, geçmiş veriler vb. temel alınarak oluşturulabilir ve bunların her biri, kullanımlarıyla ilgili belirli yasal ve etik endişelere sahiptir. Kulüplerin ve özel kullanıcıların, verilerinin nasıl kullanıldığına ve modellerin ürettiği önerilere güven duymaları için, benimsenmeden önce yapay zeka çözümlerinin sağlayıcılarına karşı şeffaflık ve güven gereklidir. Spor sektöründeki paydaşlar arasında iş birliğinin geliştirilmesi, SHARE 2.0’ın rol oynayabileceği bu sürecin ilk adımıdır.

Avrupa Birliği, SHARE 2.0 Girişimi tarafından 2025 Eylül ayında yayımlanan “Spor Sektöründe Yapay Zeka” isimli raporu, yapay zekanın spor sektöründeki rolü hakkında arka plan bilgileri sunmakta ve yapay zekaya nasıl yaklaşılabileceği konusunda öneriler sunmaktadır. Önerilen fikirler ve örnekler, İnovasyon Uygulama Komitesi ve Yönlendirme Grubu‘nun girdilerine dayanmaktadır ve uygulanması ve yaygınlaştırılması için SHARE 2.0 Topluluğu’na yöneliktir.

🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:

 

İlgili HaberlerYazarın Diğer İçerikleri