Çözülmesi gereken her sorunun altında yanlış körükleyici düşünceler vardır. Kimine göre bunlar çekirdek inanç, kimine göre otomatik düşünce, kalıplaşmış düşünce diye de adlandırılır. Nedir bu körükleyici düşünceler? Birey doğduğunda boş bir tabloyu andırır.
Düşünme yeteneği henüz olgunlaşmamıştır ve çevresinden 3 tür mesaj alır. Kendisinin ne olup olmadığı ile ilgili, başkalarının ne olup olmadığı ile ilgili ve yaşadığımız dünyanın ne olup olmadığı ile ilgili bilgiler alır. Kendimiz ve hayat hakkında oluşturduğumuz tüm bu yargılar bilinçaltımızda yer ederek otomatikleşir ve inançlarımız haline gelip farkında olmadığımız sürece bizi yönetirler.
Bilinçaltının yapısını göz önüne aldığımızda gerçekçi düşünceler ile oluşturulmuş olumlamalar, 21 gün boyunca özellikle sabah ve akşam hissederek ve imgeleyerek yapıldığında etkili sonuçlar vermektedir.
Gerçek potansiyelimizin açığa çıkmasına engel olan belli başlı davranışlar ve olumlamaları:
Suçlama ve Suçluluk Duygusu
Suçlama iki yönlüdür. Başkalarını ve kendini suçlama. Altında yatan sebep ise; olayları, OL’anı olduğu gibi kabul etmemek ve mükemmeliyetçilik düşüncesidir. Hiçbir hata ve yanlış kabul edilmez. Mükemmeliyetçilik ile yetiştirilen kişinin yaptığı her şeyde mükemmel olması beklenir ve buna uymayan bir davranış sergilediğinde ceza ile karşılaşır. Kendini suçlayan insan tüm bu yaşadıklarını içselleştirip yaptığı her yanlış davranışta kendini suçlar ve kendini değersiz görmeye başlar.
Körükleyici Düşünceler:
(Başkalarını Suçlamanın Altındaki Düşünceler)
– Senin suçun
– Bu şekilde davranmasaydın bunlar olmazdı
– Hayat çok acımasız ve hiç adil değil
– Bunun başıma gelmesinin sorumlusu ben değilim
– Ben bu davranışı haketmiyorum
– Bunu bana nasıl yapar?
(Kendini Suçlamanın Altındaki Düşünceler)
– Kahretsin ben bu davranış nasıl nasıl yapabildim?
– Ben bunu yaptığım için en büyük cezayı hakediyorum.
– Bu davranışı yapmamam gerekiyordu.
– Ben kendime nasıl hakim olamadım?
Diğerlerini Suçlamaya Karşı Olumlama (Başkalarını Affetme Olumlaması)
Evrende her şeyin birbirine bağlı olduğunu biliyorum.
Her şey birbirine bağlı ve OL’an her ne ise OL’ması gerektiği için OL’duğunu biliyorum.
Karşımdakinin o anki algılama yapısına göre o şekilde davrandığını biliyorum ve anlıyorum.
OL’an her şeyin en yüksek hayra hizmet ettiğini biliyorum.
Beni etkileyen tüm olayları affediyorum ve ders alıyorum.
Karşılaştığım her şeyi olduğu gibi kabul ediyorum.
Karşılaştığım her şeyi affediyorum ve teşekkür ediyorum.
Kendini Suçlamaya Karşı Olumlama (Kendini Affetme Olumlaması)
Kendimi olduğum gibi kabul ediyorum.
Zayıf yanlarımı, olumsuz duygu, düşünce ve
davranışlarımı kabul ediyorum.
Geçmişteki yanlışlarımı, hatalarımı kabul ediyorum.
Tüm bunların olması gerektiği için olduğunu biliyorum.
Olan her şeyin en yüksek hayra hizmet ettiğini biliyorum.
Yaptıklarımın sorumluluğunu alıyorum.
Yaptığım her şey için kendimi bağışlıyorum.
Olan her ne ise yaşamımla ilgili bana ders veriyor ve
Beni daha da olgunlaştırıyor.
Tüm olanların ve hatalarımın tekamülüm için olduğunu biliyorum.
Ve ben yaptığım her şeyden ders alıyorum, öğreniyorum.
** Suçluluk duygusunun başka bir boyutu daha vardır ve bu sağlıklı suçluluk duygusu yani mahcubiyettir ve bu ise vicdanın gelişmesine yol açar. Yukarıda bahsedilen duygu yalnızca insanın kendini değersiz görmesine ve güveninin azalmasına sebep olan sağlıksız suçluluk duygusudur.
Sosyal Fobi
Başkaları tarafından değerlendirilme, eleştirilme, yargılanma, alay edilme gibi yoğun korkular hüküm sürer.
Körükleyici Düşünceler
– Benimle alay edecekler
– Rezil olacağım
– Komik duruma düşeceğim
– Bunu yaparsam başkaları benim hakkımda ne düşünür?
Olumlaması:
Karşımdakinin de benim gibi olduğunu biliyorum.
Yaşı, cinsiyeti, sosyal rütbesi ne olursa olsun özümüzde bir olduğumuzu biliyorum.
Benim zayıf ve güçlü yönlerimin olduğu gibi karşımdakinde de var olduğunu biliyorum.
Zaman zaman gülünç duruma düşebilirim başkaları gibi ve bunun normal bir durum olduğunu biliyorum.
Ve bunun bilinciyle düşüncelerimi rahatlıkla ifade ediyorum.
Duygularımı rahatlıkla ifade ediyorum.
Başkalarıyla rahatlıkla iletişime geçiyorum.
Kolaylıkla arkadaş ediniyorum.
Öfke Tutkunluğu
Sürekli öfkeli olmak belli bir süre sonra tutkunluk haline gelir ve kişi öfke ile istediği her şeyi elde edeceğine inanır.
Körükleyici Düşünceler:
– Öfkeliyken insanlar benden çekiniyor ve böylelikle istediklerimi yaptırabiliyorum
– Öfkeli olmak bana güç kazandırıyor
Olumlaması:
Ben Sevgi doluyum.
Sevginin gücüne inanıyorum.
İsteklerimi, düşüncelerimi ve duygularımı Sevgi ile ifade ediyorum.
Kendime ve başkalarına olan davranışlarımda Sevgiyi yansıtıyorum.
Sevgi ile ifade ettiğim her istek yerine geliyor.
Ben Sevgi’nin her şeyi çözdüğünü biliyorum.
Her şeye Sevgi ile yaklaşıyor ve her şeyi Sevgi ile çözüyorum.
Başarısızlık Korkusu
Bireyin her başarısız deneyiminde eleştiri ve ceza ile karşılaşması ve üst üste başarısız deneyimler yaşaması başarısızlık korkusuna sebep olur.
Körükleyici Düşünceler:
– Yapamam
– Bunu başaramam ve hiçbir şeyi başaramıyorum
– Tekrar denesem de yine başaramayacağım
– Ya tekrar başaramazsam
Olumlaması:
Başarısızlıklarımdan başarım için yeni şeyler öğreniyorum.
Her denemelerim başarım için temel oluşturuyor.
Karşıma çıkan engellerde çözüme odaklanıyorum ve yaratıcı zekamı kullanıyorum.
İçimde başarı için gerekli tüm yeteneklerim mevcut ve ben bunların açığa çıkmasına izin veriyorum.
Daha önceki başarılarıma odaklanıyor ve yeni başarılarım için kendime güveniyorum.
Ben yetenekliyim ve başarılıyım.
Özgüven
Bireyin çocukluğundan beri bilinçaltına yerleştirdiği tüm olumsuz körükleyici düşünceler özgüveninin zedelenmesine, kendisini değersiz görmesine sebep olur.
Olumlaması:
Kendimi olduğum gibi kabul ediyorum.
Ben her halimle değerliyim.
Geçmişimi affediyorum ve bu kabul kendime olan güvenimi arttırıyor.
Kendime güveniyorum.
İçimde sonsuz yetenek var ve ben bunları açığa çıkarıyorum.
İçimde sonsuz bir güç var ve ben bunu açığa çıkarıyorum.
Ben düşüncelerimin ve duygularımın ötesinde güçlü bir varlığım.
Yukarıda verilen olumsuz körükleyici düşünceler Bilişsel Terapi ile bulunmuş ve bahsedilen davranışların temelinde yatan düşüncelerdir. Bahsedilen davranışların ve diğer olumsuz davranışların altında yatan körükleyici düşünceler nasıl bulunur? Psikolog David Fontana, ‘Kendinizi Tanıyın Dilediğiniz Gibi Olun’ adlı kitabında körükleyici düşünceleri bulmak için şu egzersizi önerir:
“Rahatsız edilme olasılığınızın en düşük olduğu bir zaman diliminde birkaç dakikalığına sessizce oturun. Derin ve düzenli nefesler alarak bütün vücudunuzu gevşetin ve zihninizi boşaltın. İçinizde varolan ve keşfetmek istediğiniz duygusal tepkiyi düşünün. Şimdi de bu duygunun ortaya çıkmasına neden olan bir olayı aklınıza getirin. Hayalinizde bunu olabildiğince canlandırmaya çalışın. Şimdi de bu olayı canlandırdığınız anda aklınıza gelen ilk düşünce ya da izlenimi gözleyin, başka bir deyişle bu olayın bilincinize yansımasıyla buna bağlı olan duygunun ortaya çıkmasına müdahale eden düşünce ya da izlenimi gözleyin.”
Bu egzersiz ile olumsuz körükleyici düşüncelerinizi saptayarak bunları gerçekçi düşünceler ile değiştirme gücüne sahip olursunuz.
