Neden barış içinde yaşamayı öğrenemiyoruz, neden hep kavga ediyoruz birbirimizle? Neyi paylaşamıyoruz, neden anlamıyoruz birbirimizi? Anlamak bu kadar mı zor?
Kendimce cevaplayabildiğim bu soruları soran ne kadar çok insan var. Şikayet ediyoruz hep kavgalardan, küslüklerden. Peki düzeltmek için ne kadar çabalıyoruz? Kendimizle bile kavga ederken bir başkasına karşı nasıl anlayışlı olabiliriz ki? Bundan kurtulmak belki de çok basittir ama bunu eyleme dökmek mi bizi korkutuyor acaba, kavgalarımızı devam ettiriyoruz?
Tartışırken sık sık duyduğumuz “beni dinler misin düşündüğün gibi değil” türden sözlerle belki de çoğu zaman farkında olmadan çözümün ne olduğunu dile getiriyoruz. “Dinlemek!”
Dinlemek!
Evet, dinlemek sorunların üstesinden gelebilecek, özümüzde var olan ama birçok sebeplerden dolayı yitirdiğimiz yeteneklerden biridir bana göre. Dinlemekteki sözlerimle işitmek anlaşılmasın, bahsettiğim işitmenin ötesine geçerek duyulanı anlamaya çalışmaktır. Karşı tarafa “beni dinle” dediğimizde “söylediklerimi anla, beni anla” demek isteriz aslında. Yani dinlemenin temelinde anlamak vardır.
Dinlemekteki asıl amaç anlamak iken diğer yeteneklerimiz gibi bunu da kaybediyoruz. Deneyimlerimiz ve bize öğretilenlerin sonucunda asıl maksadımızdan kopup farklı amaçlarla dinlemeye başlıyoruz karşımızdakini. Görünüşte dinler gibi yapıp aklımız kendi içimizdeki sorunlarla savaşıyor yahut söylenen her sözü üstümüze alınıp acaba ne cevap veriyim gibi kendimizi savunmaya geçecek sözler aramakla meşgul oluyoruz veya karşımızdakinin yanlışını bulmaya çalışıyoruz. Bu gibi sebeplerden dinler gibi görünüp dinlemiyoruz aslında.
Madem ki şikayetçiyiz kavgalardan o zaman kaybettiğimiz yeteneğimizi tekrar kazanmak için uğraşmalıyız. Egomuzdan kaynaklanan gereksinimlerimizin karşılanması için oluşturduğumuz niyetlerden sıyrılıp, kendimizi karşı tarafı dinlemeye odakladığımızda yani söylediklerini bir resim gibi kafamızda canlandırdığımızda, iletişim uzmanlarının “aktif dinleme” diye adlandırdığı dinlemedeki davranışlar (başını anladığını göstermek için sallama, anladığının veya anlamak istediğinin geri bildirimini yapma) kendiliğinden ortaya çıkar ve böylece dinlemedeki asıl amaca ulaşmış oluruz.
