Bir insanın gözlerine bakarak onun ne düşündüğünü anlayabilir misiniz? Bunu bazı tekniklerle yapmak pekala mümkün. Kimisi bu tekniğe “NLP’de Göz Erişim İpuçları” diyor kimisi ise “Duyusal Öğrenme Tipleri” diyor.
Gözler beynin aynasıdır
“Gözleriniz kalbin aynasıdır” derler ya? Ben bu sözü “Gözler beynin aynasıdır” şeklinde değiştirmek istiyorum. Bir tekniğe göre insanın gözlerine bakarak ne hakkında düşündüğünü tespit etmek mümkün. İşin sırrı “kalp” ile değil tamamen “beyin” ile alakalı. İnsana dair bir çok sırrı barındıran ve halen bilim insanları tarafından tam olarak çözülemeyen “beyin”; olayları, durumları, kişileri, sesleri kısaca algıya dair her şeyi çeşitli kategorilere göre ayırıyor. Aynı bir bilgisayar arşivi oluştururken belgeler, müzikler, fotoğraflar şeklinde gruplandırdığımız gibi. Beyin de kaydettiği bilgileri görsel, işitsel ve dokunsal (kinestetik) olarak kategorize ediyor. Daha sonra geri bildirim istendiği zaman kişinin gözlerine bakarak ne hakkında düşündüğünü anlamak kısmen mümkün olabiliyor. Gelin şimdi bu algı tiplerini hep birlikte inceleyelim.
Görsel Algı Tipi:
Bu algı tipi en yaygın olanıdır. İnsanların büyük bir çoğunluğu görsel olarak kayıt yapar. Bu insanlar işitsel ve dokunsal algı tipindeki kişilere kıyasla hızlı anlar çabuk unuturlar. Bu kişilerden bir konu hakkında geri bildirim istenildiğinde sol yukarı veya sağ yukarı yönüne bakarlar. Solak kişilerde sistem bazen ters işleyebilmektedir. Bu kişiye göre farklılık göstereceği için deneyerek tespit etmek gerekir. Sol taraf her algı tipinde standart olarak analitik olayları, yaşanmış olmuş bitmiş durumları yani tecrübe edilen kısmın kaydedildiği bölgedir. Bir çocuğun okulunun rengini hatırlaması sol tarafın işidir. Aynı zamanda matematiksel ve mantıksal işlevlerin yürütüldüğü bölge de sol beyindir. Sağ taraf ise tüm algı tiplerinde beynin henüz tasarım aşamasındaki olayları ve durumları kaydettiği bölgedir. Bir çocuğun gelecekte nasıl bir meslekte çalışmak istediğini tasarlaması gibi. Aynı zamanda sanatsal, duygusal işlevlerin yürütüldüğü bölgedir.
Görsel algı tipindeki kişiler bir konu hakkında konuşurlarken, eğer o konu olmuş bitmiş geçmişte kalmış ise sol üst köşeye bakarlar. “Festivalde solistin elbisesi kırmızıydı” diyen görsel algı tipindeki kişi sol üst köşeye bakarak bunu söyler. Eğer gelecekteki bir olayı tasarlıyor ise sağ üst köşeye bakar. “Düğün arabamız üstü açık pembe renkli bir Cadillac olsun.” Henüz gerçekleşmemiş bir olay olduğu için beynin sağ lobu yani yaratım bölgesi bunu düşünecektir ve görsel algı tipindeki kişiler sağ üst köşeye bakarak konuşacaktır.
İşitsel Algı Tipi:
Bu kişiler daha çok ses üzerine kayıt yaparlar. Bir kişiyi sesi ile hatırlar veya bir olay hakkında ağırlıklı olarak sesleri kullanırlar. Genellikle radyocu, dj, ses sanatçısı, müzisyen vb. mesleklerde onları görmek mümkündür. Görsel algı tipinden sonra yaygın olan kişilerdir. Algılamaları görsel kişilere göre daha yavaş olmakla beraber bir konuyu unutmaları görsel kişilere göre daha geçtir. Çünkü sesi hissederek kaydederler. Dikkatleri her zaman sese yöneliktir. Bir konu hakkında konuşurlarken göz hizaları ne aşağı ne yukarı bakar. Olduğu eksende sağa ve sola bakar. Eğer konu tecrübe edilmiş bir şey ise sola bakarak beyinden bilgiyi çağrırlar. “Atış taliminde tüfeğin sesi çok güçlüydü.” “Maç esnasında taraftarların sloganları harikaydı!” Bu cümleleri kuran bir kişi sol yana bakacaktır. “Doğum günümde çalacak şarkıları düşünüyorum” diyen işitsel bir kişi ise sağ yana bakacaktır.
Dokunsal (Kinestetik) Algı Tipi:
Bu kişiler herşeyi hissederek kaydeder. Algıları çok yavaş işler. Bir kerede anlamayabilirler Onlar için defalarca tekrar etmek gerekebilir. Fakat herşeyi hissederek kaydettikleri için kolay kolay unutmazlar. Olaylar ve durumlar onlar için duygusal bir boyuttadır.
Beyinlerinin sol yani analitik mantıksal kısmı, olmuş bitmiş tecrübe edilmiş bir olay hakkında düşünüyorsa bu algı tipindeki kişiler sol aşağı yöne bakarak düşüneceklerdir. Henüz tasarım aşamasındaki bir bilgi söz konusu ise sağ aşağı yöne bakarak düşüneceklerdir. Uzun zamandan sonra eve gidince ailesine kavuşmayı düşünen bir baba sağ alt köşeye bakacaktır.
Şimdi kendinizi sınamanız için sizlere birkaç küçük soru:
- En sevdiğin manto ne renk?
- Denize girdiğinde kendini nasıl hissediyorsun?
- Muhabbet kuşları nasıl sesler çıkartırlar?
- Evinizde kaç kapı var?
- Cüzdanında hangi kartları taşıyorsun?
- En sevdiğin şarkı hangisi?
- Okulun zili nasıl çalıyor?
- Güzelliği tanımlar mısın?
