İlizarov Yöntemi ile boy kısalığı ve çarpık bacaklar, vücutta ameliyat yarası açılmadan tedavi edilebiliyor. Çocuklarda ve ergenlerde kısa boy nasıl uzatılır?
Kişileri, çocukluk çağından itibaren sosyal yaşamdan soyutlayan cücelik 4 yaşından itibaren, bacak eğrilikleri sorunu da her yaşta yapılan ameliyatlarla giderilebiliyor. Hastalar ameliyattan 2-3 gün sonra taburcu olabiliyor, ameliyatın ertesi günü ayağının üzerine basabiliyor. Özellikle kadın hastalarda sosyal yaşama dönüş için istenirse, ameliyat bölgesi estetik olarak kapatılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kocağlu, cücelik ve bacak eğriliklerinde uygulanan ilizarov yöntemini anlattı.
Kol ve bacaklar kısa kalabilir
Kemiğin büyüme dokusundaki bozuklukları, büyüme hormonundaki eksiklik, çocuğun erken ergenliğe girmesi, büyüme kıkırdaklarını kapatma yönünde etkisi olan hormonlar nedeniyle uzamanın erken kesilmesi ve ailesel özellikler, boy kısalığının en önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Çocuklarda cüceliğe neden olan kemik hastalıkları, “akondroplazi” ya da “hipokondroplazi”, uzun kemiklerin büyüme kıkırdaklarının yavaş büyümesine neden olan bir hastalıktır. Genetik olarak geçen bu hastalıkta; gövde, baş, leğen kemiği yani vücudun yassı kemikleri normal büyümeye devam ederken, kol ve bacaklar yani uzun kemikler kısa kalmaktadır. İlaca yanıt vermeyen hastalığın tedavisi, ilizarov yöntemi ile bacakların ve kolların uzatılmasıdır.
Boy uzatma 4 yaşından itibaren başlıyor
Ağır vakalar hemen doğuştan, hafif vakalar ise 3-4 yaşından itibaren yaşıtlarına göre boylarının kısa kalması ile kendini gösterir. 4 yaş civarında uzatma tedavilerine başlanabilir. İlizarov tedavisinin ana prensibi, kemiklerde düşük enerjili kırık oluşturarak bunların dışarıdan kemiklerin vidalarla ve tellerle tespit edildiği cihazlarla yani dış tespit cihazları ile günde 1 mm uzatma prensibine dayanır. İlk seans 4 yaşları civarında yapılmaktadır.
Daha sonra 10-12 yaşları arası ergenlik öncesi bir seans uzatma gerçekleştirilir. Bu arada 7-8 yaşlarında kollar da kısa kaldığı için onlar da uzatılır ve nihai uzatma, gerekirse 18-19 yaşında erişkinliğe giriş aşamasında yapılarak, uzatma işlemi tamamlanır. Son seansta çok farklı bir uzatma uygulanmaktadır. Çivi üzerinden uzatma denilen 18 yaşında yani büyüme kıkırdakları kapandıktan sonra çivi üzerinden uzatma yapılmaktadır. Burada 3 ayda 10-12 santimetrelik bir uzatma gerçekleştirilir.
Hasta cücelikten kurtuluyor yalnızca kısa boylu oluyor
Cüceliklerde 15-16 santimetreden 20 santimetreye varan uzatmalar yapılmaktadır. Çocuklar ilk uzatma ile birlikte yaşıtlarını yakalayabilir. Uzatmalarla, çocuğun boyu toplum standardının en alt seviyesine getirilmeye çalışılır. Türk ırkı için bu uzunluk; 1.55-1.60 arasındadır. Kişi uzatma tedavisi ile cücelikten kurtulur yalnızca kısa boylu olur. Hastaya bu işlemin uygulanmasındaki amaç; sosyal yaşamda dışlanmaması, toplu taşıma araçlarında tutamağa elleriyle ulaşabilmesi, elektrik düğmesine ulaşabilmesi, normal klozeti kullanabilmesi ve lavaboda ellerini yıkayabilmesi gibi günlük aktivitelerini zorlanmadan gerçekleştirebilmesidir.
Erken ergenlerde 18 yaşından sonra uzatma yapılabiliyor
Hormonal eksiklikler ya da ergenliğin çok erken başlaması nedeniyle çocuğun kısa kalması aileleri harekete geçirerek, çocukların ergenlik döneminde doktora başvurmalarına neden olmaktadır. Bireye 18-20 yaşından sonra istediği takdirde, çivi üzerinden uzatma ya da motorlu elektronik çivilerle vücudun dışında hiçbir şey olmaksızın, uzatma yöntemlerinden uygun olanlar tercih edilmektedir.
Bacak eğriliğinde hasta ameliyattan 3 gün sonra ayağa kalkıyor
Bacak eğriliklerinde de dış tespit cihazları yardımı ile düzeltmeler yapılmaktadır. Ameliyatlarda bir cm’lik küçük kesiler kullanılır. Hastalar ameliyat sonrasında kısa sürede ayağa kalkabilir, ciddi ağrı problemleri yaşamaz ameliyat yarası oluşmaz ve enfeksiyon riski de minimum seviyeye iner. Hasta ameliyat sonrası ertesi gün ayağının üzerine basabilir ve 2-3 gün içinde de hastaneden taburcu edilebilir. Açık ameliyat döneminde hastanın aylarca hastanede kalması ve 3-4 aylık yatak istirahati sorunu da tarihe karışmaktadır.
Kadın hastalarda estetik görünüme önem veriliyor
Özellikle kadın hastalarda sosyal yaşama dönüş açısından, işlem sonrası küçük kesi de olsa vücutta herhangi bir yara izi kalmaması için maksimum özen gösterilir. Hastaların talep etmesi durumunda ameliyat plastik cerrahlarla birlikte gerçekleştirilir ve kesi yerleri estetik olarak kapatılır.
