Beyoğluspor: Türk sporunun 100 yıldan yaşlı sarı-siyah anıtı

Beyoğluspor, İstiklal Caddesi’nin arka sokaklarında faaliyetini sürdüren İstanbullu Rumlar’ın kulübü… Türk sporunun onurlu, yorgun çınarı… Beyoğluspor Başkanı Toli Harizanos ile sarı siyahlı kulübün dününü, bugününü ve yarınını konuştuk.

beyoğluspor

Beyoğluspor’un Yönetim Kurulu Başkanı Toli Harizanos, şanlı kulübün kapılarını İndigo Dergisi’ne açtı

Rumlar, kültürümüzün en renkli motiflerinden birisidir. Tavernaları, müzikleri, içki mezeleri, denizcilikleri, ortodoks mezhebine bağlılıkları, mutfağı, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde koruma altında tutulan “eski rum evleri” ve daha nice yönleriyle kültürümüzde ve sosyal yaşamımıza hoş ve derin etkileri olmuştur. Rum kültürünün önde gelen kurumlarından birisi İstanbul’un mazisi yüzyılı aşmış, köklü kulübü Beyoğluspor’dur. İstiklal Caddesi’nin arka sokaklarında faaliyetlerini sürdüren tarihi kulüp, eski İstanbul’un bizlere miras olarak bıraktığı çok değerli bir kurum olarak göze çarpar.

Beyoğluspor’u sizlere tanıtmak üzere kulübün Büyükparmakkapı Sokak’taki binasına gittim. Tarihi kapıdan içeri girip merdivenlerden çıkarken ilk dikkatimi çeken, kapının tam karşısındaki BSK harfleri oldu. Buram buram tarih kokan, ünlü sporcuların ve şampiyon takımların resimleriyle süslü uzun koridordan geçtikten sonra, Sayın Toli Harizanos beni sıcak bir tavırla ‘Hoşgeldiniz’ diyerek karşıladı. Kulübün onlarca şampiyonluğunu simgeleyen, gösterişli kupa müzesini gezdik. Başkan, duvarda asılı duran bir gazete kupürüne özellikle dikkatimi çekti. Kupürde şunlar yazıyordu:


“İlk Gece Maçı: 9 Eylül 1933’te saat 21’de Taksim Stadı’nda oynandı. Fenerbahçe – Beyoğluspor maçını saha kenarındaki direkler arasında sallandırılan donanma ampulleri aydınlatıyordu. Maçı, Fenerbahçe 4  – 2 kazandı.”

Spor salonu ve üst kattaki tiyatro salonunu gezdikten sonra toplantı odasına geçtik. Sohbetimize Yönetim Kurulu Üyeleri Evangelos Stoiçefidis ve Taki Taselaridis de katıldı.

Röportaj | Toli Harizanos

WP_20160126_18_53_12_ProBize kısaca Beyoğluspor’un tarihini anlatabilir misiniz?

Toli Harizanos: Beyoğluspor; 1884 yılında Ermis adıyla İstanbullu Rumlar tarafından kuruldu, 1913 yılında adını Pera olarak değiştirdi. 1923’te semtin değişen adını aldı. Renklerimiz sarı – siyahtır. Kuruluşumuzdan bu yana futbol, basketbol, voleybol, bisiklet, boks, güreş ve daha birçok spor dalında mücadele ettik. Bugün ekonomik olanaklarımız kısıtlı olduğu için yalnızca futbol, basketbol ve voleybol dallarında faaliyet gösteriyoruz.

Ermis neden Beyoğlu’nda kurulmuş? Başka bir semt de tercih edilebilirdi.

Toli Harizanos: Beyoğlu ve Kurtuluş, Rumlar’ın en kalabalık olduğu yerlerdi. Ayrıca, o dönemde İstanbul dendiğinde akla gelen tek yer Beyoğlu’ydu.

1923 yılından sonra Beyoğluspor ne gibi başarılar elde etti?

Toli Harizanos: Beyoğluspor, Türk Milli Takımı’na sayısız sporcular yetiştirdi. Sporcularımız milli takım formasıyla olimpiyat, dünya, avrupa, balkan şampiyonalarında başarılar kazandı.

1942 – 1955 yılları arasında voleybol takımımız milli ve bölgesel seviyelerde büyük başarılar kazanmış, üst üste beş yıl Türkiye Şampiyonu olmuştur. Masa tenisi takımımız yıllarca Türkiye şampiyonluğunu hiçbir takıma bırakmamıştır.

Evangelos Stoiçefidis: Olimpiyat şampiyonluğu kazanan halterci Hristo Yakovu kulübümüzün sporcusuydu. Beş yıl öncesine kadar Yunanistan Milli Takımı’nın antrenörüydü. Masa tenisinde akdeniz oyunları şampiyonluğu ve Türkiye şampiyonlukları olan Vasil Aleksandridis kulübümüzden yetişti. Türk sinemasının unutulmaz oyuncusu Erol Taş, Beyoğluspor’da boks yapmıştır. Voleybolda Holyaykim ve Salabi Kardeşler iz bırakan sporcular arasındadır.

Ünlü futbolcular Kadri Aytaç, Aleko Sofyanidis, Şükrü Gülesin, Ayhan Bermek, Buduris (Niko Vafiadis), Şeref Has, Bülent Eken, Kostas Kasapoğlu ve Sabri Dino Beyoğluspor forması giydiler. Ve tabii ki Lefter de bir dönem futbol takımımızda oynadı.

beyoğluspor

Yunan kulüpleri ile ilişkileriniz var mı? Sanırım, bazı kulüplerle tarihsel bağlarınız var.

Toli Harizanos: 1920’li yılların başında gerçekleşen nüfus mübadelesi nedeniyle Yunan uyruklu olan sporcu ve üyelerimiz İstanbul’u terk ederek Yunanistan’a göç etti. Selanik’e gidenler PAOK’u, Atina’ya gidenler AEK’i kurdular. Bu iki kulübün annesi – babası bizleriz.

AEK ve PAOK, İstanbul’a maç yapmaya geldiğinde bizi ziyarete gelirler. Sportif açıdan hiçbir ilişkimiz yok. Zira, onlar Yunanistan’ın profesyonel liglerinde mücadele ederken, biz amatör liglerde faaliyet gösteriyoruz.

Rum kulübü olmanız nedeniyle faaliyetlerinizi sürdürmekte zorlandığınız dönemler yaşadınız mı?

Toli Harizanos: Yok, kulübümüz herhangi bir zorluk yaşamadı. Rum kimliğimiz nedeniyle hiçbir zaman bir zorlukla karşılaşmadık. Geçmişte, bazen tribünlerden ‘gavur’ diye hakaret edenler olurdu, olumsuz tezahüratlar olabiliyordu.

Eski İstanbullular Taksim ile Beyoğluspor arasındaki maçları anlata anlata bitiremezler. Futbolseverler tarafından İstanbul’daki en önemli derbilerden birisi olarak görülürmüş. Rekabet hala sürüyor mu?

Toli Harizanos: Çok eskiden vardı ama artık yok tabii. Taksim, Ermeniler’in takımıdır. Onlar da Hıristiyan olduğu için aramızda bir rekabet vardı. Hem Beyoğluspor hem Taksim’de oynamış oyuncular da vardır.

Beyoğluspor’un ne gibi gelir kaynakları var?

H1Toli Harizanos: Hiçbir gelir kaynağımız yok. Yöneticilerin katkılarıyla faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Yönetim Kurulu Üyelerimiz bağışta bulunuyor. Yılda bir iki kere Yunanistan’a seyahat yapıyoruz. Piyango düzenliyoruz, yılda bir kere 200 kişiye müzikli yemek veriyoruz. Bir firmadan forma yardımı alıyoruz. Gayrimenkulümüz olmadığı için kira geliri de elde edemiyoruz.

Evangelos Stoiçefidis: Dışarıdan binamızı görenler Beyoğluspor’u zengin bir kulüp sanıyor. Aslında, binamızda kiracıyız.

Taki Taselaridis: Bu yıl İl Spor Müdürlüğü tüm spor kulüplerine 10.000 TL yardımda bulundu. En son 7 – 8 yıl önce böyle bir yardım yapmıştı. Bunun dışında bir yardım almadık. Bize sponsor desteği lazım. Ne yazık ki kimse yanaşmıyor.

Toli Harizanos: Bana bir kulüpten gelip ‘Ben futbol takımını alayım’ derlerse vermeyiz. Biz, parasal destek arıyoruz. Uzun yılları kapsayan bir projeyle gelirlerse ciddiye alabiliriz. Yukarıdaki salonumuzu beğenen birçok sanatçı, tiyatrocu, dans grubu oldu. Güzel çalışmalardan bahsettiler ama Beyoğluspor’a kazanç sağlayacak şeyler değildi.

PAOK ve AEK size mali yardımda bulunmuyor mu? Fener Rum Patrikhanesi’nin mali katkıları yok mu?

Toli Harizanos: Hayır, bu kurumlar mali yardımda bulunmazlar.


Şu anda İstanbul’da kaç tane Rum yaşıyor?

Toli Harizanos: 1955 yılında gerçekleşen 6 – 7 Eylül Olayları ve 1964 yılında Yunan uyrukluların sınır dışı edilmesi nedeniyle İstanbul’da yaşayan Rumlar’ın sayısı çok azaldı. Eskiden, 1.500.000 nüfuslu İstanbul’da 300.000 Rum yaşıyordu. Her partiden ikişer tane Rum milletvekili çıkardı. Bugün İstanbul’un nüfusu 15.000.000, biz yalnızca 2.500 kişiyiz.

1964 yılında Rumlar değil, Türkiye’de yaşayan Yunan vatandaşları sınır dışı edilmişti.

Toli Harizanos: İstanbul’da yaşayan Yunanlılar arasında eşi Rum olanlar da vardı. Bu aileler topluca Yunanistan’a göçtüler.

beyoğluspor kulübü masa tenisi pinpon 1967 türkiye şampiyonuŞu anda İstanbul’da yaşayan Yunanlılar var mı?

Toli Harizanos: Yunanistan’daki ekonomik kriz nedeniyle 200’e yakın Yunan şirketi Türkiye’ye girdi. Bu nedenle, İstanbul’daki Yunanlılar’ın sayısı arttı. Tahminimce 400’den fazla Yunanlı geldi İstanbul’a. Türk Hava Yolları’nda doksan civarında Yunan pilot çalışıyor. Genelde havalimanına yakın bölgelerde yaşıyorlar.

Taki Taselaridis: Türkiye liglerinde Yunan sporcular da var. Geçen sezon Anadolu Efes’te Stratos Perperoğlu oynadı. Bir dönem Bandırma Banvit’i Dimitris Itoudis çalıştırdı. Bu sezon Kostas Sloukas Fenerbahçe’de oynuyor. Süper Lig’de Teofanis Gekas çok başarılı oldu.

Rumlar, İstanbul’un yaşamına ne gibi katkılar sağladılar? Eskiden en iyi rakı mezelerini Rumlar yaparmış.

Toli Harizanos: Rumlar genelde ticaret ve gemicilik ile uğraşıyorlardı. Rum müziği ve Rum tavernaları meşhurdur. Balıkçılık, Rumlar’ın elindeydi. Bir espri vardır ‘İki tane balığın adı Türkçedir. Biri kılıç, diğeri kalkan’ şeklinde… Geri kalan balık isimleri Rumcadır (Gülüyor).

Geçmişte Yunanistan’a göçmüş olan Rumlar İstanbul’a geri dönerler mi?

Evangelos Stoiçefidis: 1978’e kadar Yunanistan’a göç sürdü.

Toli Harizanos: Belki dedeler geri gelir ama torunlar Yunanistan’da doğup büyüdükleri için geri gelmezler.

Taki Taselaridis: Son 4 – 5 yıldır geri dönen aileler görüyoruz ama sayı olarak çok az. Yılda 2 – 3 aile mesela…

Beyoğluspor ile ilgili neler duyuyorsunuz? Siyasi çevreler ve spor dünyasının kulübünüze yaklaşımı nasıl?

Toli Harizanos: 28 Nisan 2012’de, kulübümüzde Lefter için anma töreni yapmıştık. Avrupa Birliği Bakanı, Fener Rum Patriği, Yunanistan Başkonsolosu, Beyoğlu Belediye Başkanı ve birçok davetli katıldı. Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış, kulübümüz için ‘Beyoğlu Müzesi’ ifadesini kullandı. Kupalarımızdan çok etkilendi, ‘Bu zenginlik Beyoğlu’nun, İstanbul’un, Türkiye’nin zenginliğidir’ dedi.

beyoğluspor kulübü fener rum patriği egemen bağış

Taki Taselaridis: Geçen yıl PAOK’un basketbol şubesinin 89. kuruluş yıldönümü için Selanik’e gittik, kutlamayı beraber yaptık. Orada bize yaptıkları karşılamayı hiç unutmayacağım. Gurur duydum.

Evangelos Stoiçefidis: PAOK’un eski sporcuları geldi, veteranlar olarak hep beraber basketbol maçı yaptık. Ziyaretimiz Yunan gazetelerinde yayınlandı.

Toli Harizanos: PAOK basketbol şubesi 90. kuruluş yıldönümünü, bu yıl İstanbul’da bizimle beraber kutlayacak.

İndigo Dergisi’ne zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederim.

***

Röportaj sona erdikten sonra Beyoğlusporlu yöneticiler beni kapıya kadar uğurladılar. İstiklal Caddesi’nin yağmur suyuyla sırılsıklam olmuş arka sokaklarından yürüyerek Beyoğlu’ndan ayrıldım.

Bizler, yüzyıl önce Çanakkale Savaşı’nda omuz omuza, aynı vatan uğruna canını feda eden Mehmet ile Nico’nun torunlarıyız. Beyoğluspor, dedelerimizin bize miras bıraktığı kültürel bir değerdir. Başkan Toli Harizanos ve yönetim kurulu üyelerinin açık yüreklilikle dile getirdiği sorunlar, Türk sporunun üzüntü verici gerçekleri olarak sık sık karşımıza çıkıyor. Spor dünyasına hizmet ve ürün sağlayan büyük şirketleri sponsorluk faaliyetlerine daha fazla bütçe ayırmaya çağırıyorum. Sportif değerlerin yüceltilmesi spor dünyasının tüm unsurlarını kalkındırır. Türk sporunun kalkınması herkes için kazançtır.

İlgili yazılar

Futbolda Ayrımcılığa Dur!

Halit Kıvanç: Futbol! Bir Aşk…


Spor Daima İktidardadır


Koray Erdivanlı
1975 yılında İstanbul’da doğdu. 1993 yılında Özel Işık Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1998 yılında Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi (Fransızca) bölümünden lisans derecesi aldı. Western Michigan University ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde MBA dalında yüksek lisans yaptı. 2021 yılında Hacıbektaş Belediyesi tarafından düzenlenen kısa öykü yarışmasında 'Üç Öğüt' adlı öyküsüyle birincilik ödülü; 2022 yılında 25. OŞYAD Geleneksel Şiir Yarışması'nda 'Gurbet' adlı şiiriyle özendirme ödülü kazandı. 2022 yılında 'Yeşil Güller' adlı öykü kitabı ve 'Öfkeli Dargınlık' adlı tiyatro oyunu, 2023 yılında 'Dantelli Tuzak' adlı romanı yayınlandı. Başlıca uğraşlarından biri olan filateli alanında 'Çanakkale Savaşı' ve 'İbn-i Sina' temalı koleksiyonlarıyla beş madalya kazandı. Özel sektörde insan kaynakları alanında yönetici olarak çalışmaktadır. Tarih, spor, sinema ve müzik başlıca ilgi alanları arasındadır.