Yakın zamana kadar amansız hastalık olarak bilinen verem yani tüberküloz, halen dünyada en sık görülen enfeksiyonlar arasında yer alıyor. Bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyen stres, sıkıntı, hatta zayıflamak için uygulanan şok diyetler bile verem hastalığının ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Hastalık hayati riske neden olabiliyor
Tüberküloz mikrobunun neden olduğu hastalık, dünyadaki en yaygın enfeksiyonlar arasında yer almaktadır. Solunum yoluyla bulaşan tüberküloz, vücudun her bölgesinde tutunabilmekle birlikte, en sık akciğerlerde görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2014 verilerine göre; dünya nüfusunun 3’te 1’ine tüberküloz mikrobunun bulaştığı bilinmektedir. Mikrobun bulaştığı 9,6 milyon kişinin hastalığı geçirdiği bildirilirken, 1,5 milyon kişi tüberküloz ya da ilişkili rahatsızlıklardan dolayı hayatını kaybetmiştir.
Mikrop vücutta yıllarca uyuyabiliyor
Hastalık, en sık genç erişkin yaş grubunda görülmekle birlikte, her zaman ortaya çıkabilmektedir. Mikrobun bulaştığı herkes tüberküloz hastalığını geçirmemektedir. Çocukken alınan tüberküloz mikrobu, bağışıklık sistemi tarafından baskılanabilmektedir. Uyku durumuna geçen ve çoğalamayan tüberküloz mikrobu daha sonraki yıllarda bağışıklık sisteminin bozulmasıyla alevlenebilmektedir. Hastalık genellikle sessiz başlangıç göstermekle birlikte, farklı belirtiler vermektedir. Genellikle;
- Uzayan öksürük
- Balgam çıkarma
- Gece terlemeleri
- Zayıflama
- Değişken miktarda kan tükürme gibi belirtiler görülmektedir.
Belirtiler farklı hastalıklara bağlanarak doktora geç başvurulabilmektedir. Tedavi için hiçbir zaman geç kalınmadığı, mevcut ilaçlar ile tüberkülozun rahat bir şekilde tedavi edilebileceği unutulmamalıdır.
Şok diyetler vereme yol açabilir
Tüberküloz hastalığı genellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Kötü yaşam koşulları ve beslenme düzeni yanlış olan kişiler risk altındadır. Vücut direncini düşürüp tüberküloz hastalığının ortaya çıkmasına neden olabilen şok diyetlerden uzak durulmalıdır. Bununla birlikte tüberküloz; çocuklar, yaşlılar, bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıkları geçirenler ve bununla ilgili bazı ilaçları kullananlar, organ nakli olmuş hastalar, AIDS hastaları ile kot kumlama işçilerinde görülebilmektedir.
Yurtta kalan öğrenciler birbirlerine bulaştırabiliyor
Solunum yoluyla bulaşan tüberküloz hastalığı; paylaşılan çatal, bıçak, kıyafet ya da yiyeceklerle yayılmamaktadır. Hastanın öksürerek veya hapşırarak ortama bıraktığı mikropların başkaları tarafından solunması, hastalığın bulaşmasına neden olduğu için öğrenci yurtları ve kışlalar gibi kalabalık yaşama alanları daha risklidir. Sınav döneminde uykusuz kalan ve kötü beslenen öğrencilerin de vücut direnci düşmektedir. Bu dönemde herhangi bir şekilde vücuda alınan mikrop kolaylıkla hastalığa yol açabilmektedir. Toplu taşıma araçları çok uzun süreli kullanılmadığı için buralarda hastalığın bulaşma ihtimali daha zayıf olarak görülmektedir. Ortama salınan mikrop ve bu alanda kişilerin geçirdiği süre, hastalığın yayılmasında önemlidir.
Stres ve sıkıntıdan uzak durun
Stres ve sıkıntı bağışıklık sistemini olumsuz etkilemektedir. Yorgunluk, aşırı stres ve sıkıntılı kişilerde eskiden ince hastalık olarak isimlendirilen tüberkülozun ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Bunun yanında zorlaşan yaşam koşullarının beraberinde getirdiği stres ve kötü beslenme, ev kadınlarının da tüberküloza yakalanma riskini arttırmaktadır.
Hastanın yakınları da kontrol edilmeli
Tüberküloz teşhisi konulan bir kişinin ailesi ve en yakınındaki kişiler hastalık bakımından taramadan geçirilmelidir. Tüberküloz mikrobu bulaşan bir kişi tedaviye alınırken mikrobun bulaşmadığı aile fertlerine koruyucu ilaçlar verilmektedir. Hastanın maske takması, mikrop yayılımını engellemek adına oldukça önemlidir. Bununla birlikte tedaviye başlanmasıyla birlikte yayılan mikrop oranı büyük oranda azalmaktadır.
Doğal gıdalarla beslenin
Verem hastalığının yayılmasını önlemede en önemli iki etken erken tanı ve hızlı tedavidir. Gerekli ilaç tedavisinin yarım bırakılmadan tamamlanması gerekmektedir. Bağışıklık düzeyini yükseltmek için doğal beslenmek ve ani zayıflamalardan uzak durmak önemlidir.
Doç. Dr. Nur Dilek Bakan – Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü
