Irak Fellucce’de 50 bin kişi civarında olduğu tahmin edilen sivil halkın merak edilen yaşam koşulları, kaçmak için aldıkları olağanüstü risklere dair ayrıntılar, gelen haberlerle birlikte göz önüne çıkıyor…
Irak güçlerinin Irak Şam İslam Devleti IŞİD’den geri almaya çalıştığı Felluce’de şu günlerde yaşananlar…
BBC Türkçe’nin haberine göre, Irak Başbakanı Haydar El Abadi, Felluce’yi kuşatmalarına rağmen kentte sivillerin bulunmasının taarruzu yavaşlattığını söylüyor.
Güvenli bir çıkış noktası olmayan siviller ise giderek daha umutsuz bir hale gelen IŞİD militanlarının yönetimi altında.
Kaçmayı başaranlar yaşamları için canlarını dişlerine takıyor.
Norveç Mülteci Konseyi’nden Becky Bekr Abdullah, “Siviller, kuru hurma ve kaynattıkları nehir suyu ile hayatta kalmışlar” diyor.
Becky Abdullah, çoğu zaman 15 – 16 ailelik gruplar hakkında kaçmaya çalışanların öykülerini de anlatıyor.
Bu aileler, gece yalın ayak, yaşlıları, hastaları ve çocukları kucaklarında taşıyarak kaçmışlar.
Yolda büyük kanalizasyon boruları içine saklanmak zorunda kalmışlar ve vurulmamak için beyaz bayrak çekmişler.
UNICEF Irak temsilcisi Hawkins, IŞİD’e karşı operasyonların sürdüğü Felluce’de gıda stoklarının bitmek üzere olduğu uyarısında bulundu.
İran destekli Şii milis grubu Haşdi Şaabi’nin öncülüğünde ve ABD’nin hava desteği ile gerçekleştirilen Felluce’ye operasyon başlamasının ardından bölgede kriz gün geçtikçe büyüyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Irak Temsilcisi Peter Hawkins, IŞİD’e karşı operasyonların sürdüğü Felluce’de, çocukların birtakım tehlikelere maruz kaldığını belirterek, kentteki gıda stoklarının da bitmek üzere olduğu uyarısında bulundu.
Felluce’deki çocuklara dair yaptığı yazılı açıklamada kentteki şiddetin giderek arttığına dikkati çeken UNICEF Irak Temsilcisi Hawkins, “Felluce’de en az 20 bin çocuk yaşıyor. Kentteki gıda stokları bitmek üzere ve temiz su bulma sıkıntısı yaşanıyor. Operasyonlar başladığından beri az sayıda aile Felluce’yi terk edebildi. Bazı aileler oluşturulan iki kampa yerleşirken, bir kısmı da akrabalarına sığındı.” ifadelerini kullandı.
Hawkins, açıklamasına şöyle devam etti:
“Aşırı şekilde şiddete maruz kalan çocukların korunmasıyla ilgili endişe söz konusu. Çocuklar, çatışmalarda kullanılmak üzere zorla alıkoyma, zorlu güvenlik kontrolleri ve ailelerinden ayrılma riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Çatışmalar için zorla alıkonulan çocuklar hayatları ve geleceklerinin tehlikede olduğunu görüyorlar. Ancak büyüklerin savaşındaki çatışmalarda kullanmak için silah taşımaya zorlanıyorlar.”
UNICEF yetkilisi açıklamasında, Felluce’deki çocukların korunması, oradan güvenli şekilde çıkışlarının sağlanması ve Felluce’yi terk eden siviller için güvenli ortamın oluşturulması çağrısında bulundu.
Felluce’de kalan sivillerin içinde bulundukları koşulların en önemlileri neler?
Felluce’de su ve yiyecek: Bir çuval un 850 dolar
Temel gıda maddelerini bulmak zor ve fiyatlar astronomik düzeylerde.
Artık kimsenin alamaz hale geldiği şekerin kilosu 40 dolara yaklaşırken, bir çuval unun fiyatı 850 dolara fırladı.
Mahsur kalan ailelerin en temel gıdası hurma.
Halk, ya pek sevilmeyen bir tür arpa ekmeği yiyor ya da hurma çekirdeklerini kavurup öğüterek kendi ununu yapıyor.
Kaçıp Barzinjah’a ulaşan imam Behçet İbrahim, BBC’ye “İçeridekiler dışarı çıkamıyor, dışarıdakiler yardım edemiyor. Hiç yiyecek yok, unun çuvalı 850 dolara satılıyor” dedi.
Bir Felluce sakini de AFP’ye çocuklarına vermek için tahılları hayvan yemi ile karıştırdıklarını söyledi.
Felluce’den kaçan bir yaşlı kadın IŞİD militanlarının en iyi yiyecekleri hep kendilerine sakladıklarını anlattı.
Kentin güneyindeki bir kampa ulaşmayı başaran bir aile ise iki yıldır ilk kez pirinç pilavı yedi.
Birleşmiş Milletler mültecilere yardım kuruluşundan Caroline Gluck, Bağdat’ta BBC’ye bazı ailelerin yiyecek bulmak için çöpleri karıştırdıklarını söyledi.
Gluck, “bazıları o kadar çaresiz ki, intihar edenler bile oluyor” dedi.
2015’ten bu yana yardım ulaştırılamayan kentte temiz içme suyu bulmak da sorun.
Erkekler ve erkek çocuklar su getirmek için her gün bisikletle Fırat nehrine gidiyorlar.
Kent dışındaki kamplarda da su sıkıntısı çekiliyor.
Elektriksiz yaşam!
Felluce’deki ailelerin çoğu aylardır elektriksiz yaşıyor.
Ülkenin diğer kesimlerinde en iyi durumda sık sık elektrik kesintisi olurken, Felluceliler jeneratörlerle yetinmek zorunda.
Yakıt dağıtımını IŞİD kontrol ediyor ve militanları ile kendilerine biat edenlere öncelik tanıyor.
Kent sakinleri bu nedenle ev yapımı petrol lambaları kullanıyor.
Bunun için 1990’lardaki ambargo sırasında kullandıkları yöntemle cam şişelere fitil koyup ham petrol doldurarak, ağzını hurma ezmesiyle yaptıkları macunla tıkıyorlar.
Sağlık; yiyecek, su, ilaç yok!
Yiyecek ve su gibi en temel ilaçları bulmak da bir sorun. Bebek maması bulunmuyor.
40 yaşlarında bir kadın Norveçli yardım kuruluşuna sağlıkla ilgili durumu anlatırken “sıradan insanlara ilaç bulunmuyor. Doktor IŞİD’e bağlı ve sıradan insanlara yardım etmeyi reddediyor” dedi.
“Gereği gibi tedavi etmek yerine hastaların kol ve bacaklarını kesiyorlar.”
Can güvenliği yok!
Kent hükümet güçleri tarafından top ateşine tutuluyor.
Felluce’ye girilemediği için siviller arasındaki ölüm ve yaralanma oranlarını tahmin etmek neredeyse imkansız.
Ancak kent sakinleri son aylarda bir çok kişinin saldırılarda öldüğünü ya da yaralandığını bildirdiler.
Irak güçleri ile ABD öncülüğündeki koalisyon ayrıca hava saldırıları da düzenliyorlar. Bu da sokağa çıkmayı tehlikeli hale getiriyor.
IŞİD’in Irak güçlerine karşı yol kenarlarına yerleştirdiği bombalar ve binalara koyduğu bubi tuzakları da cabası.
IŞİD’e katılım için zorlama!
Çatışmalarda ve hava saldırılarında uğradığı kayıplar arttıkça, IŞİD’in yeni militanlara ihtiyacı oluyor ve giderek daha küçük yaşlarda erkek çocukları gruba katılmaya zorluyorlar.
Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu UNICEF, Felluce’de bulunan yaklaşık 20 bin çocuk arasındaki erkek çocukların IŞİD’e katılmaya zorlanma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduklarını, AFP’nin Felluce içinden temas kurduğu bir kişi, IŞİD’in kısa süre önce yaklaşık 100 erkek ve erkek çocuğu alıp bilinmeyen bir yere götürdüklerini söyledi.
