Sekizinci sınıfı başarıyla bitiren çocuklar ve aileleri, en iyi liseyi seçmeyi amaçlıyor. Eğitim uzmanları, iyi bir liseden mezun olmanın, kişinin geleceğinde büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor. Peki nasıl bir lise tercih edilmeli?
Era Kolejleri Eğitim Koordinatörü Selim Çifçi, 2016 – 2017 TEOG sonuçlarına göre lise kayıt tarihleri yaklaşırken, seçim yapmayı kolaylaştıran bilgiler verdi ve önerilerde bulundu.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) kapsamında yapılan Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı (TEOG) sonuçlarının açıklanmasının ardından öğrenciler ve aileler, tercih ve yerleştirme işlemlerinin heyecanını yaşamaya başladı. Çifçi , TEOG Sonuçlarında Türkiye ortalamasının yüzde 20 üzerinde başarı sağladıklarını ifade ederek TEOG sonrası tercih süreci ile ilgili bilgiler paylaştı.
Aileler için karar aşamasında en önemli konu, özel okul ve devlet okulu arasında tercih yapmak. 8. sınıfı başarıyla tamamlayan tüm öğrenciler, yerleştirme işlemleri için tercihte bulunabilecekler. Önce 30 Haziran – 14 Temmuz tarihlerinde özel okullar için kayıtlar alınacak. Devlet okulları için tercihler ise, 15 – 25 Temmuz 2016 tarihleri arasında yapılacak. Ancak bu yıl çok önemli bir ayrıntı var. Özel okul kayıtları devlet okullarına yapılacak kayıtlardan önce olacağı için özel okula kayıt yaptıran öğrenciler, devlet okulları için tercihte bulunamayacaklar. O nedenle devlet okuluna gitmeyi düşünenlerin özel okula kayıt yaptırırken iyi düşünmeleri gerekiyor. Bu elbette ki hem eğitim kalitesi hem de bütçe aşamasındaki farklılıklardan dolayı, aileler için de özen gösterilmesi gereken önemli bir karar.
Okul seçecek ebeveynler ve öğrencilerin, akademik gelişime ek olarak öğrencilerin tüm yeteneklerini bir arada ele alan ve geliştiren bir okul seçmeleri gerektiğini söyleyen Selim Çifçi, “Okul, öğrenciyi tanıma ve değerlendirme işlevini eğitim sürecine dahil etmeli ve böylece onların özgüvenlerini geliştirip bireysel olarak destekleyen çok yönlü bir eğitim programı sunmalıdır” diyor. Çifçi’nin seçim yapmayı kolaylaştırabilmek açısından maddeler halinde sıraladığı önerileri ise şöyle:
1 – Hangi tür lise?
Okul seçimi yapılırken velilerin ve öğrencilerin sorması gereken ilk soru hangi tür lise olmalıdır. Burada özel – devlet ayrımı yapıldıktan sonra lise türlerinden öğrencinin ilgi ve yeteneklerine uygun, gelecekten beklentilerini karşılayacak, Farklı kariyer ve eğitim olanakları sunan; Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Anadolu İmam – Hatip Liseleri, Çok Programlı Liseler vb. lise türleri bulunmaktadır. Bu lise türlerinden önce kendisi için en uygun olanın seçilmesi ve daha sonra diğer kriterlerin değerlendirilmesi gerekmektedir.
2 – Okulun eve olan uzaklığı
Özellikle İstanbul, Ankara, Bursa gibi büyük şehirlerde yaşayanlar için her gün gidip gelinecek mesafeler çok önem arzetmektedir. Özellikle trafiğin yoğun olduğu anlarda saatler süren yolculuklarla evlerine veya okullarına varan öğrencilerin ders performansları bu durumdan etkilencek ve telafisi olmayan veya çok zor olan durumlar ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla okul tercihleri yapılırken ulaşım ön sıralarda tutulmalıdır. Eğer özel okul tercih edilecekse bulunduğu şehirde öğrenci ve velilerine birden fazla farklı yer alternatifi sunan büyük kurumsal yapılar sonradan çıkacak herhangi bir taşınma ihtimaline karşı avantaj sağlayacaktır.
3 – Eğitim kadrosu
21. yüzyılın değişen dünyasında, öğretmenlerin yaklaşımı ve rolü değişmektedir. Bu konu, bir lisenin yönetiminden ve kadrosundan alınabilecek eğitimi, doğrudan etkilediği için mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Günümüzün yeni nesil öğretmenleri, sadece bilgiyi aktaran değil bire bir öğrencilerle iletişim kuran, öğrencilere bilgiyi işleme ve değerlendirme yönü ile liderlik eden kişiler olmalıdır. Seçim yaparken, eğitim kurumunun eğitimcinin rolüne nasıl yaklaştığını, eğitimci kadrosunu nasıl geliştirdiğini de göz önünde bulundurmanızı öneririm. Çünkü şüphesiz ki öğretmenler, eğitimin kalitesinde çok belirleyici olacaktır.
4 – Lisenin üniversiteye yerleştirmede başarı oranı
Bir okulun başarısının en önemli göstergelerinden biri üniversite kazandırma oranlarıdır. Eğtim müfredatlarını iyi uygulamış, üniversite hazırlık süreçlerinde öğrencilerini destekleme adına iyi çalışmalar yapmış öğrencilerini rehberlik anlamında iyi bir şekilde yönlendirmiş okulların üniversiteye yerleştirme başarıları da yüksek olacaktır. Dolayısıyla okul seçiminde önemli kriterlerden ve dikkat edilmesi gereken kriterlerden biri de üniversiteye yerleştirme oranları olacaktır.
5 – Yabancı dil
Her geçen gün küreselleşen dünyada, yabancı dil eğitimde, uluslar arası geçerliliği olan metotlar ve sınavlara hazırlık, çok önemsenmesi gereken bir konu. Yurt dışı ile teması geliştiren kültürel iletişim, yaşama çağdaş bir yaklaşım, öncelikle iyi yabancı dil eğitimini gerektirir. Bu nedenle yabancı dil başarısı, okul seçiminde en çok önemsenmesi gereken kriterlerden biridir.
6 – Yetenek odaklı yaklaşım
Eğitimin yalnızca akademik başarı ile sınırlandırılmaması gerekiyor. Çocuğunuzun yetenekleri de çok önemli. Bugün bütün dünya nefesini kesip bir tek futbolcuyu ya da basketbolcuyu izliyorsa, yeteneklerin göz ardı edilmesi büyük bir kayıp olur. Bu nedenle bir liseyi değerlendirirken, üniversite giriş sınavlarında başarısı ile birlikte, yerel ya da ulusal platformda kültürel ve sportif aktivitelerdeki dereceleri de göz önünde tutulmalıdır.
TEOG sonuçlarına göre en iyi lise tercihi yapmanın püf noktaları
Eğer sınav sonuçları arzu edilen lisede öğrenim görmeye yeterli değilse, öncelikle hayatın ve başarının tek bir sınavla ya da lise tercihi ile gelmediğini hatırlamak gerek. İnsan hayatında her gün, her sınav önemli ama bütün umutları tek bir konuya bağlamanın, henüz 8. sınıftan yeni mezun olan çocuklarımıza bir faydası olmuyor. Amacımız, çocuğumuzu iyi yetiştirmekse ilk hedefimiz, onu başarıda ve başarısızlıkta kabullenmek, sevgimizi göstermek olmalı. Onları daima iyi motive etmemiz gerektiğini akılda tutarak, öğretmenlerin de desteği ile mümkün olan en iyi seçimleri yapalım.
1 – TEOG Sınav Sonuçları Hangi Liselere Girişte Kullanılacak?
Sonuçlar; Anadolu, Fen ve Sosyal Bilimler Liseleri başta olmak üzere Mesleki ve Teknik, Anadolu İmam Hatip ve Çok Programlı Anadolu Liseleri’ne öğrenci yerleştirmede geçerli olacak. Ayrıca yabancı özel okulların yanı sıra bazı kolejler de TEOG kapsamında yapılan sınavların sonuçlarına göre öğrenci alacak.
2 – TEOG Puanları Karne Notunu Nasıl Etkileyecek?
Ortak sınavlarda alınan puanlar, yıl sonu başarı puanı hesaplamasına dahil edilecek. Buna göre öğrencinin tüm derslerden aldığı puanların aritmetik ortalaması, o derslere ait haftalık ders saati sayısıyla çarpılarak ağırlıklı yılsonu puanları hesaplanacak. Bu puanların toplamının, o derslere ait haftalık ders saati toplamına bölünmesiyle de yılsonu başarı puanı elde edilecek. Puanlamanın 100 tam puan üzerinden yapılacağını da hatırlatalım.
3 – TEOG Sonrası Liselere Yerleştirmede Hangi Puan Kullanılacak?
Liselere girişte Yerleştirmeye Esas Puan (YEP) dikkate alınacak. YEP için öncelikle öğrencilerin Ağırlıklandırılmış Ortak Sınav Puanı (AOSP) hesaplanacak. Bunun için ortak sınavlar kapsamında, sınavı gerçekleştirilen derslerden alınan puanlar kendi ağırlık katsayılarıyla çarpılacak. Çarpımların toplamından elde edilen değerin, derslerin ağırlık katsayılarının toplamına bölünmesi suretiyle AOSP hesaplanacak. Puanlama 700 tam puan üzerinden yapılacak.
YEP hesaplanırken öğrencilerin 6, 7 ve 8’inci sınıf Yılsonu Başarı Puanı (YBP) ile 8’inci sınıf AOSP’si toplanacak. Elde edilen toplam puan ikiye bölünerek yerleştirmeye esas puan elde edilecek. Puanlama 500 tam puan üzerinden yapılacak. Örneğin 8. sınıf YBP’si 78.2292; 7. sınıf YBP’si 68.9781; 6. sınıf YBP’si 75.8759; AOSP’si de 519.1667 olan bir öğrencinin YEP’i 371.1249 olarak hesaplanır. Liselere yerleştirmede de bu puan dikkate alınacak. Aileler, teknik hesaplama gerektiren konularda okulların rehberlik bölümlerinden yardım alabilirler.
4 – Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı – PYBS Yapılacak Mı?
Parasız yatılılık ve bursluluk hakkından yararlanmak isteyen 8’inci sınıf öğrencileri, ayrıca PYBS’ye girmeyecek; ortaöğretime yerleştirmeye esas puan değerleriyle değerlendirilecekler. Parasız yatılı okumak isteyen öğrenciler, bağlı oldukları Okul Müdürlüğü’ne 9 Eylül 2016 tarihine kadar, gerekli belgelerle başvurabilirler. Bursluluktan yararlanmak isteyen öğrencilerin ise kendi kayıt yaptırdıkları okullardaki müdürlüklere 30 Eylül 2016 tarihine kadar müracaat etmeleri gerekmektedir.
5 – Lise Tercihleri Nasıl Yapılacak?
8. sınıfı başarıyla tamamlayan tüm öğrenciler, yerleştirme işlemleri için tercihte bulunabilecekler. Önce 30 Haziran – 14 Temmuz tarihlerinde özel okullar için kayıtlar alınacak. Devlet okulları için tercihler ise, 15 – 25 Temmuz 2016 tarihleri arasında yapılacak. Ancak bu yıl çok önemli bir ayrıntı var. Özel okul kayıtları devlet okullarına yapılacak kayıtlardan önce olacağı için özel okula kayıt yaptıran öğrenciler, devlet okulları için tercihte bulunamayacaklar. O nedenle devlet okuluna gitmeyi düşünenlerin özel okula kayıt yaptırırken iyi düşünmeleri gerekiyor. Ancak tercih süresi içerisinde kayıtlarını iptal ettirmeleri durumunda tercihte bulunabilecekler.
6 – Kaç Lise Tercihi Hakkı Var?
Yerleştirmede öğrencilerin tüm okul türleri arasından 25 tercih yapma hakkı bulunuyor.
7 – TEOG Sonrasında Hiçbir Tercihine Yerleştirilemeyenlerin Durumu Ne Olacak?
Tercihlerinden hiçbirine yerleşemeyen ya da yerleştiği okuldan memnun olmayan öğrenciler için nakil döneminde bir şans daha sunulacak. Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonu tarafından boş kalan kontenjanlar için il/ilçe sınırları içerisinde 3 tercih hakkı tanınacak.
8 – Güzel Sanatlar ve Spor Liselerine Nasıl Başvurulacak?
Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri’ne yerleştirme, bu okulların giriş mevzuatı esas alınarak, 22 Temmuz’da tamamlanacak. Ancak söz konusu okullara kayıt yaptıran öğrenciler, yerleştirme ve yerleştirmeye esas nakil tercihleri doğrultusunda bir okula yerleşmeleri halinde, önceki okul (Güzel sanatlar Lisesi ve Spor Lisesi) hakkından vazgeçmiş sayılacaklar.
9 – TEOG Yerleştirme Sonuçları Ne Zaman Açıklanacak?
Liselere yerleştirme işleminin sonuçları, 8 Ağustos 2016 tarihinde http://www.meb.gov.tr, http://oges.meb.gov.trve https://e – okul.meb.gov.tr adreslerinde ilân edilecek. Öğrenciler T.C. kimlik numarası ve doğum tarihleri ile sonuç bilgilerini sorgulayabilecekler. Öğrencilere ayrıca bir sınav sonuç belgesi gönderilmeyecek.
10 – Tercihlerden Kim Sorumlu?
Tercihlerin listesinden veli sorumludur. Onay işleminden ise veli ve Okul Müdürlüğü birlikte sorumlu olacaktır.
11 – Nakil Başvuruları Nasıl Yapılacak?
9 – 15, 19 – 23, 26 – 31 Ağustos 2016 tarihlerinde yerleştirmeye esas nakil başvuru işlemleri gerçekleşecektir ve 3 tercih alınacaktır. Açık öğretim kurumlarına yerleştirilen öğrenciler, 5 – 8 Eylül tarihlerinde boş kalan kontenjanlara başvurmayı talep etmeleri halinde, il/ilçe sınırları içinde 3 tercih yapabileceklerdir.
