Önce geçtiğimiz yıl borçlarını ödeyemeyen Yunanistan’ın kaldığı Grexit, ardından referandum süreciyle Avrupa Birliği’nden çıkmak isteyen İngiltere’nin Brexit’i, şimdiler de ise henüz birliğe dahi giremeyen Türkiye’nin Turquxit’i!
Avrupa Birliği (kısaca AB), yirmi sekiz üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenme. Yani birlik yalnızca siyasi değil kuruluşundan itibaren amacı büyük ölçüde ekonomik olan bir oluşumdur. Temelde sermaye dolaşımı özgürlüklerini kapsayan birlik çok uluslu bir yapıya sahiptir. Üye ülkeler;
- Almanya,
- Avusturya,
- Birleşik Krallık,
- Belçika,
- Bulgaristan,
- Çek Cumhuriyeti,
- Danimarka,
- Estonya,
- Finlandiya,
- Fransa,
- Hırvatistan,
- Hollanda,
- İrlanda,
- İspanya,
- İsveç,
- İtalya,
- Kıbrıs,
- Letonya,
- Litvanya,
- Lüksemburg,
- Macaristan,
- Malta,
- Polonya,
- Portekiz,
- Romanya,
- Slovakya,
- Slovenya,
- Yunanistan.
Bizim gibi üyelik bekleyen ülkeler ise Arnavutluk, İzlanda, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan.
Öncelikle çok kısa olarak geçen yıl borç batağını ilan eden, borçlarını ödeyemeyeceğini duyuran Yunanistan’ın Birlikte kalmasının; Yunanistan’ın ise Birlikten çıkmayı göze almasının nedenini açıklamak isterim. (Nitekim Merkel her ülke için aynı hassasiyeti göstermez, bilirsiniz.) Yunanistan açısından bakıldığında Birliğin ekonomik temelleri çok sağlam olmamakla birlikte global pazarda Birlikte yer almak dezavantaj yaratabiliyor.
AB açısından bakıldığında ise, Birliğin Yunan ekonomisine muhtaç olduğundan ya da onları çok sevdiklerinden değil sadece ve sadece temelleri sallanan birliğin çıkış kapısını kapatmak istedikleri için Grexit mücadelesi verdiklerini görürüz. Eğer o çıkış kapısı bir kez aralanırsa Yunanistan’ın ardından İngiltere, Portekiz ve İspanya gibi ülkelerin geleceği unutulmamalıdır.
AB ekonomik birlik olma sıfatını taşırken yalnızca bir ticari birlik olarak da düşünülmemelidir. Eurozone yani Euro Birliği, Avrupa Birliğine üye ülkelerin oluşturduğu bir parasal birliktir. Bu birliğe üye AB ülkeleri para birimi olarak Euro’yu kullanırlar. Bunlar;
- Almanya,
- Avusturya,
- Belçika,
- Estonya,
- Finlandiya,
- Fransa,
- Hollanda,
- İrlanda,
- İspanya,
- İtalya,
- Kıbrıs,
- Letonya,
- Litvanya,
- Lüksemburg,
- Malta,
- Portekiz,
- Slovakya,
- Slovenya,
- Yunanistan.
Para birliğinin sağlanması demek bir anlamda ülke ekonomisinin bir sisteme entegre olması anlamına gelir. Örneğin, iç borçlanmada eskiden çokça kullanılan M3 para arzını artırmak yani para basarak borçları finanse etmek gibi bir yöntemi Eurozone’a bağlı bir ülke ekonomisi gerçekleştiremez. Bu bağlamda her kararı Avrupa Merkez Bankası’na bildirmek ya da AMB tarafından alınan kararlara uymak zamanla sıkıntı yaratacağı gibi, güçlü ekonomik yapıya sahip ülkelerin zayıf ekonomili ülkeleri sırtında taşıması gibi bir durum da ortaya çıkabilir. İngiltere’nin durumu işte tam da bu örneği destekler nitelikte.
Peki, henüz AB üyeliğine kabul dahi edilemeyen Türkiye için Turquxit de neyin nesi? Belçika’nın ‘La Libre Belgique’ gazetesinde yayımlanan karikatürde Türkiye’nin AB’ye daha giremeden çıktığına vurgu yapılmasının üzerine Turquxit terimi lugatımıza girdi diyebiliriz. Karikatürde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan koltuğunun altında üzerinde ‘İdam Cezası'” yazan bir dosya ile giderken, arkasındaki adam “Daha girmeden çıktı. Bravo!” diye alkışlıyor!
