Davalarda ve özellikle icra takiplerinde en sık karşılaşılan sorunlardan biri karşı tarafa evrak tebliğ edilememesi. Muhatabın adresinin bilindiği veya MERNİS’e kayıtlı bir adres bulunduğunda muhatap tebligatı almaktan kaçınsa dahi tebligat yapılabilmektedir. Peki muhataba ait adres bulunamadığında ne yapılacaktır?
Son çare ilanen tebligat
Tebligat Kanunu’nun 28. vd. maddelerinde düzenlenen ilanen tebligat, bir kişiye tebliğ yapılabilmesi için “son çare” niteliğinde bir düzenlemedir. Tebligat Kanunu’nun 28. maddesinden yola çıkarak, ilanen tebligat yapılabilmesi için;
- Muhatabın kimliğinin bilinmesi,
- Muhatabın adresinin meçhul olması,
- Yetkili makamlarca adres araştırmasının yapılması gerekmektedir.
Meçhul Adres Nedir?
Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebligat yapılamayan ve ikametgahı, meskeni veya iş yeri de bulunamayan kimsenin adresi meçhul sayılır.
Adresin meçhul olması halinde durum tebliğ memuru tarafından mahalle veya köy muhtarına onaylatarak, tebligatı ilgili makama iade eder. Tebligatı iade alan makam, resmi ve özel kurum/dairelerden gerekli gördüklerine (Baro, meslek odaları, ticaret sicili, askerlik şubesi vs.) muhatabın adresini sorar ve zabıta vasıtasıyla tahkik ve tespit ettirir. (Tebligat Kanunu m. 28/2) * Bazı yasalar özel ilan şekilleri düzenleyebilir. (Kadastro ilanları gibi.)
İlan nasıl yapılmalıdır?
İlanın nasıl yapılacağı, Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in 49. maddesinde şöyle düzenlenmiştir:
MADDE 49
(1) İlanen tebliğ, 48 inci madde gereğince ilgili mercinin sebebini göstermek suretiyle vereceği karar üzerine aşağıdaki şekilde yapılır:
a) İlan, kendisine tebliğ yapılacak kişinin en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabilecek ve varsa tebliği çıkaran mercinin bulunduğu yerde yayımlanan bir gazetede ve elektronik ortamda Basın İlan Kurumu vasıtasıyla yapılır. Muhatabın en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabileceği umulan gazete, tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde yayımlanan bir gazete ise, ayrıca bir diğer gazete ile ilan yapılmaz.
b) Tebliğ olunacak evrak ve ilan sureti bir ay süreyle tebliği çıkaran mercide herkesin kolayca görebileceği bir yere asılır.
c) Merci, gerekirse, ikinci defa ilan yapılmasına karar verebilir. İkinci ilan da (a) ve (b) bendi hükümlerine göre yapılır. İki ilan arasındaki süre bir haftadan az olamaz. İkinci ilan, gerekiyorsa yabancı ülke gazeteleriyle de yaptırılabilir.
(2) Adresi yabancı ülkede bulunanlara ilan yoluyla tebliğ yapılmasını gerektiren hallerde, tebliği çıkaran merci, tebliğ olunacak evrak ile ilan suretlerini yabancı ülkede bulunan kişinin varsa bilinen en son adresine, ayrıca, iadeli taahhütlü mektupla gönderir ve posta makbuzunu dosyasında saklar.
İlanda neler yer almalıdır?
Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in 51. maddesine göre yayınlanacak ilanda:
- İlgililerin ad ve soyadları,
- İşleri,
- Yerleşim yeri veya mesken ya da işyeri adresleri,
- Tebliğ olunacak evrakın içeriğinin özeti,
- Tebliğin anlaşılabilecek şekilde konusu, sebebi,
- İlanın hangi merciden verildiği,
- İlan daveti gerektiriyorsa nerede ve ne için, hangi gün ve saatte hazır bulunacağı hususlarına yer verilir.
İlan yoluyla tebliğ, son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır. İlan yoluyla tebliğ yapılmasına karar veren merci, işin gereğine göre daha uzun bir süre tayin edebilir. Ancak bu süre onbeş günü geçemez. (TebK. Uyg.D.Ynt. m.52)
Usulüne Aykırı Tebliğin Durumu
Tebliğ, usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebliği öğrenmiş ise geçerlidir. Aksi takdirde tebligat yapılmamış sayılır. Muhatap, her ne şekilde olursa olsun tebliğ evrakını veya davetiyeyi alırsa ya da bunların içeriğini öğrenirse tebliği öğrenmiş sayılır.
Muhatabın tebliği öğrendiğini beyan ettiği tarih, tebliğ tarihi olarak kabul edilir.
Tebliğin usulüne aykırı yapılmış olması halinde, muhatabın tebliği öğrendiğinin ve bunun tarihinin iddia ve ispatı mümkün değildir. (TebK. Uyg. D. Ynt m.53)
Ayrıca;
- 3402 Sayılı Kadastro Kanunu
- 6831 Sayılı Orman Kanunu
- 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu
- 3621 Sayılı Kıyı Kanunu
- 3194 Sayılı İmar Kanunu
ilanen tebligat prosedürünü özel olarak düzenlemiş olup, bu kanun kapsamına giren tebliğ işlemlerinde bu özel hükümler dikkate alınmalıdır.
**
