Pıhtı atması nedir? Nasıl anlaşılır? Alınması gereken önlemler

Pıhtı atması nedir? Halk arasında toplar damar tıkanıklığına bağlı pıhtı atması olarak bilinen tromboembolizm, her yıl binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olabiliyor. Pıhtı atması nasıl anlaşılır? Riski en aza indirmek için ne gibi önlemler alınabilir?

Pıhtı atması nedir? Alınması gereken önlemler nelerdir?

Gebelik, uzun uçak yolculukları, hormon tedavileri ya da doğum kontrol hapları pıhtı atması riskini arttırabiliyor. Fazla kilolardan kurtulup, hareketli bir yaşam tarzı benimsemek alınabilecek önemli önlemler arasında yer alıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Harun Arbatlı, tromboembolizm ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

Pıhtı atması her yaşta görülebilir!

İnsan sağlığını tehdit eden tromboembolizm yani pıhtı atması, kanın pıhtılaşmasıyla oluşmaktadır. Kan pıhtısı, dolaşımla birlikte bir uç damarda yeni tıkanmalara neden olarak ciddi tablolara neden olabilmektedir. Her yıl binlerce kişinin ölümüne veya kalıcı rahatsızlıklara neden olan tromboembolizm her yaş grubunda görülebilmektedir. İlerleyen yaşlarda daha fazla görülen tromboembolizm, genetik hastalıklarla ortaya çıkabildiği gibi dış etkenlere bağlı da gelişebilmektedir.


Gebelik döneminde hareketsiz kalmayın

uzun sureli hareketsizlik pihti atma riskini artiyor

Çeşitli sebeplerle uygulanan hormon tedavileri veya doğum kontrol haplarının pıhtı atmasına yol açtığı bilinmektedir. Vücudun hormonal dengesinin değiştiği ve anne adayının hareketlerinin kısıtlandığı gebelik dönemi de tromboembolizm bakımından riskli bir dönemdir. Hamilelik sürecinde pıhtı atma görülme olasılığı diğer kadınlara kıyasla 4-5 kat daha fazladır.

Fazla kilolarınızdan kurtulun!

Aşırı kilolu kişilerin kan kolesterol düzeyinin artması tromboembolizm riskini arttırmaktadır. Ayrıca kilolu kişilerin fizik durumu sonucu yaşadıkları hareketsizlik pıhtı atması ihtimalini yükseltmektedir.


Sigaradan uzak durun!

Kanın pıhtılaşma faktörlerini olumsuz etkileyen sigara kullanımı bilinen riskler arasındadır. Kırmızı kan hücrelerinin artmasına ve kanın akışkanlığının azalmasına neden olan sigara kullanımı pıhtı atmasına davetiye çıkarmaktadır.

Uçak yolculuklarında önlem alın

Hareketsizliğin neden olabildiği tromboembolizm uzun uçak yolculuklarında görülebilmektedir. Özellikle 4 saati aşan uçak seyahati yapan insanlarda yüksek sıklıkta tromboembolik hastalıklara ve ölümlere rastlandığı bildirilmektedir. Uçak yolculuklarında;

  • Klima nedeniyle havadaki nem oranının düşük olması ve vücudun öngörülemeyen sıvı kaybı yaşaması.
  • Alkol ve kafein tüketimi nedeniyle vücudun su kaybının daha da fazlalaşması.
  • Yolcuların uzun süre boyunca bacaklarını uzatamadan hareketsiz bir pozisyonda kalmaları,
  • Uçuş boyunca emniyet kemerinin bağlı kalması nedeniyle bel ve kalça bölgesinde oluşan basınç,
  • Uçuş korkusu nedeniyle yolcuların sakinleştirici ya da uyku hapları alınması ve buna bağlı olarak uzun süreli hareket kısıtlığı toplardamarlar içerisindeki kan akımının yavaşlamasına neden olarak pıhtı atmasına yol açabilmektedir.

Bilgisayar başında fazla zaman geçirmeyin

Uzun yolculukların yanı sıra bilgisayar ya da televizyon başında geçirilen uzun ve hareketsiz saatler de pıhtı atmasına zemin hazırlayabilmektedir. Tromboembolizm özellikle hareketleri kısıtlayan diz, kalça ya da büyük ameliyat geçirenlerle yoğun bakımda tedavi gören hastalarda sık yaşanmaktadır. Pıhtı atması riski fazla olan bu hastalarda kan pıhtılaşmasını engelleyici tedavi uygulanması gerekmektedir.

Pıhtı atması riskini azaltmak mümkün


Pıhtı atma riskinden korunmak için basit ama etkili önlemler almak mümkün. Sağlıklı beslenmek ve aşırı kilolardan kurtulmak alınabilecek ilk önlemler arasında yer almaktadır. Bunun yanında;

  • Gün içinde bol su tüketilmelidir.
  • Alkol ve kafein alımına dikkat edilmelidir.
  • Özellikle uzun uçak seyahatlerine özel önlemler alınmalıdır. Uyku hapı kullanmayarak uçak içerisinde otururken bile bacak egzersizleri ve kısa yürüyüşlerle hareket kısıtlılığının önlenmesi hayati önem taşımaktadır.
  • Gebelik ve hormonal tedavi gerektiren durumlarda bilinçli yaklaşılarak doktor kontrollerinin aksatılmaması gerekir.
  • Yatak istirahatlerinde pıhtı oluşumunu engellemek için hareket edilmelidir.
  • Gerektiğinde yaşam tarzında değişiklikler yapılmalıdır.
  • Doktorun tavsiyesine uygun olan basınçta varis çoraplarının toplardamarlardaki kan akımı üzerinde faydası olmaktadır.
  • Bacaklarda varislere yatkınlık var ise, doktor takibi ile varisler tedavi ettirilmelidir.

Mutlu bir yaşlılık için kalp damar hastalıklarına dikkat!


Editor
Haber Merkezi ▪ İndigo Dergisi, 19 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. Amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. Ayrıca İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İndigo Dergisi herhangi bir çıkar grubu, ideolojik veya politik hiçbir oluşumun parçası değildir.