Bellek bozukluğu, zihinsel işlevlerde düşünme, konuşma ve yorumlamada zorluklar, davranış bozuklukları ile kendini gösteren “demans”ların en sık rastlanan tipi Alzheimer hastalığıdır.
Liv Hospital İstanbul Nöroloji Uzmanı Dr. Aydan Tandoğan Sarp alzheimer hastalığında risk faktörlerini ve korunmak için yapılabilecekleri anlattı.
Risk faktörleri nelerdir?
Beynin bellek ile ilgili bölümlerinde kesin bilinmeyen bir nedenle zararlı proteinlerin birikmesi ve beraberinde iltihabi reaksiyonun gelişmesi sonucu geri dönüşümsüz hücre kaybı Alzheimerın ortaya çıkmasına yol açar. Hastalıkta ana risk faktörü yaştır. 65 yaş üzeri her 10 kişiden birinde, 80 yaşına gelen her 2 kişiden birinde Alzheimer hastalığı görülür. 65 yaş altında ise nadir olarak rastlanır. Diğer risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol düzeyleri, düşük eğitim düzeyi, ailede Alzheimer hastalığı olması sayılabilir.
Korunmak için neler yapılmalıdır?
- Genel olarak sağlıklı yaşam ilkeleri Alzheimer hastalığından korunmak için de geçerlidir.
- Yaşlılıkta aktif hayatın içinde olma, zihinsel aktif olunan faaliyetlerde bulunma, varsa depresyonun tedavi edilmesi hastalıktan korumak için önemlidir.
Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, kontrol altına alınmalıdır.
Akdeniz tipi zeytinyağlı sebze ve balık ağırlıklı diyet, her gün düzenli yürümenin koruyucu etkisi vardır.
Bazı hastalar birkaç yılda bazı hastalar uzun yıllar sürecinde kötüleşme gösterir. Süre 2- 12 yıl arasında değişir. 65 yaş üzerinde unutkanlığı olanların bir nöroloji hekimine başvurmaları erken tanı ile tedaviye yanıtın artmasını, hastalığın sabit kalması veya bozulma hızını yavaşlamasını, dolayısı ile yaşam kalitesinin artmasını sağlar.
Yakın zamanda yaşananlar unutuluyorsa sorun olabilir
Alzheimer hastalığı giderek toplumda daha tanınır hale geldiği halde tanı sıklıkla gecikir. Bunun en önemli nedeni, “unutkanlığın yaşlılığın doğal bir parçası” olduğunun düşünülmesidir. Bazen de unutkanlığın fark edilmesi zaman alır. Zira eski olayların iyi hatırlanıyor olması belleğin iyi olduğu anlamına gelmez. Alzheimer hastalığının başlangıcında yeni bilgileri öğrenme, yakın zamanda olanları söylenenleri akılda tutma yetisi bozulur. Ancak bellekte depolanmış eski bilgiler korunur.
