Bronşektazi, akciğer içindeki hava yollarında oluşan harabiyet sonucunda bronşların kalıcı olarak genişlemesidir.
Sık sık hastalanıyor, bronşit veya akciğer enfeksiyonu geçiriyorsanız, bunun nedeninin bronşektazi olabileceğini söyleyen Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Hacıibrahimoğlu, bronşektazinin, bronşların kalıcı olarak genişlemesiyle ortaya çıkan bir hastalık olduğunu belirtiyor. Bronşektazi, batı ülkelerinde daha çok kadınlarda yaygınken, Türkiye’de ise erkeklerde daha sık görülüyor.
Genellikle bronş hasarı çocukluk çağında geçirilen ağır enfeksiyonlara (kızamık ve boğmaca gibi) bağlı olarak ortaya çıkar. Geçirilmiş tüberküloz, bağışıklık sistemindeki bozukluklar, doğumsal bronş bozuklukları, kistik fibrozis gibi hastalıkların bronşektaziye neden olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Gökhan Hacıibrahimoğlu, bu hastalığın değişik nedenler sonucu ortaya çıkan anatomik bir bozukluk olduğuna dikkat çekerek, şu bilgileri paylaştı;
Şikayetler kış aylarında artıyor
Amerika’da ve Avrupa’da kadınlarda sık görülürken, Türkiye ve Ortadoğu’da erkeklerde daha sıktır. Genellikle hasta nefes darlığı, yüksek ateş, balgamlı öksürük şikayetleri ile doktora başvurur. Bronşit tanısı ile karıştırılan bu belirtilerde hastanın tanı alamadan bronşit tedavisi almasına neden olabilir. Ancak bu sorunları hasta sık sık yaşamaya devam eder. Yılda en az 5-6 kere doktora başvuran hastaların bir kısmında kanlı balgam da görülebilir. Özellikle şikayetler kış aylarında artış gösterir.
Sabah aşırı balgam çıkarıyorlar
Bronşektazili hastalar özellikle sabah uyandıklarında öksürerek aşırı miktarda (1-2 su bardağı dolusu kadar olabilir) balgam çıkarırlar. Balgam ara sıra kanlı olabileceği gibi, bazen de hastalar bir anda aşırı miktarda kan kusabilirler. Bu durum çok tehlikeli olup bronş cidarlarındaki damarlardan birinin yırtılmasına bağlıdır. Balgamın çok kötü bir kokusu olmasına bazı mikroplar neden olur.
Ateş, halsizlik ve kilo kaybı belirtileri
Bronşlardaki enfeksiyonların sık sık tekrar etmesi ve iyi tedavi edilmemesi; ateş, halsizlik, iştahsızlık, genel durum bozukluğu, kilo kaybı gibi belirtilere de yol açar. Birçok hastada tipik klinik bulgular nedeniyle tanı çok kolay olabilir. İyi bir hasta sorgulaması ve muayeneyle önemli ipuçları elde edilir. Akciğer röntgeninde bronşektaziyi düşündüren dolaylı bulgular olabilir. Bilgisayarlı tomografi ile tanı rahatlıkla konulabilir. Tümör veya yabancı cisimden kuşku duyulan durumlarda bronkoskopi de yapılmalıdır.
Hastalar yılda 2 kez aşı olmalı
Bronşektazi tedavisinde amaç enfeksiyonların oluşumunun önlenmesi ve meydana gelen enfeksiyonların da uygun antibiyotiklerle iyileştirilmesidir. Bronşektazili hastalar, her yıl ekim ayında grip aşısı ve bir kereye mahsus da pnömokok aşısı olmalıdırlar. Tedavi süresi 10 günden az olmamalıdır. Antibiyotiklerle beraber balgam sulandırıcı ve söktürücü ilaçlar da verilebilir. Bol sıvı içilmesi, solunan havanın nemlendirilmesi de yararlıdır.
Kesin tedavi cerrahi operasyon
Bronşektazinin kesin tedavisi, hastalıklı kısmın cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu girişim, bronşektazinin akciğerlerin sadece belli bir bölümünde bulunduğu ve kalacak akciğer dokusunun sağlam olması durumunda yapılabilir. Bunun için de cerrahi girişim düşünülen her hastanın mutlaka ayrıca değerlendirilmesi gerekir. Bronşektazi yaygın ise cerrahi tedavi söz konusu değildir.
