Rusya ile kriz, 15 Temmuz darbe girişimi ve 16 Nisan referandumu… Tüm bunlardan en çok etkilenen kesimlerden biri de Kapalıçarşı esnafı oldu. Esnaf, “Artık Avrupalı müşterileri mumla arıyoruz” diyor.
Gazete Duvar‘dan Hacı Bişkin’in haberine göre, Kapalıçarşı esnafı son iki yıldır ‘sinek avladıklarını’ söylüyor. Bu süreç içinde özellikle Avrupalı turistlerin Türkiye’yi eskisi gibi tercih etmemesi nedeniyle Kapalıçarşı’da yüzlerce esnaf dükkanına kilit vurmuş durumda.
“Sinek avlıyoruz”
Kapalıçarşı’nın girişlerinde bulunan polis ve özel güvenlikçiler çarşıya gelenlerin üst aramasını yaptıktan sonra girişe izin veriyor. Bir esnaf, eğer ismimi vermezseniz buranın dertlerini anlatırım diyor: “Burada restorasyon işleri 6, 7 aydır devam ediyor. Bu restorasyonu 2 buçuk yılda bitireceklerini söylediler. Ama buna inancım yok. Mart ayının başı gibi buranın ekonomik olarak düzeleceğini düşünüyordum. Ama şu an sinek avlıyoruz. Eğer böyle devam ederse dükkanı kapatıp gitmek zorunda kalacağım.”
“Bize en çok yarayan turist İspanyollar”
10 yıldır kapalı çarşıda esnaf olduğunu söyleyen Baki Atış, şu an Arapların burada alışveriş yaptıklarını belirterek, “Bize en çok yarayan turist İspanyol. Çünkü İspanyollar alışverişi seviyor. Bu kitleleri buraya çekmemiz gerekiyor. Bu konuda siyasetçilerin üzerine düşen görevleri var. Örneğin, Rusya ile uzlaşmadan önce 5 milyon turist kaybettik. Tekrar uzlaşı sağlandığında o turistleri yine kazandık” diyor.
“Elektrik gidiyor, saatlerce gelmiyor”
Her şeye rağmen 2017 yılının 2016’ya göre daha iyi geçtiğini söyleyen Atış, müşterileri ve turistleri buraya çekebilmek için kapalı çarşıdaki esnaflara eğitim verilmesi gerektiğini de belirtiyor: “En basitinden yıllardır yer altı sorunları var. Elektrikler gidiyor saatlerce gelmiyor. Yağmur yağdığı zaman tavanlar akıyor. Bu da müşterileri geri çekmesine neden oluyor. Örneğin yılbaşında elektrikler gitti. Esnaf perişan oldu. 5 aydır restorasyon devam ediyor. Umarım bu sorunlar bitecek. Bir de bu konuda esnaf da üzerinde düşen görevi yerine getirmeli. Mesela müşteri çekmek için konferanslar yapılmalı. Gelen turistleri kapıda karşılamak gerekir. Kapalıçarşı’yı kaybetmemek için acilen yeni projeler yapılmalı.”
“Yanlış yönetimler yüzünden turist kaybettik”
Atış’ın yanında oturan bir başka esnafsa 20 yıldır burada halı kilim sattığını söylüyor. 3 yıl öncesine kadar burada halı kilimcilik yapan esnaf, turist kaybı nedeniyle dükkanını kapattığını, hediyelik eşya sattığını anlatıyor: “Yanlış yönetimler yüzünden turist kaybettik. Başka ülkelerle aramızı iyi tutmak gerekiyor. 10 yol önce burası turist kaynıyordu, 10 gemi turist geliyordu. Ama şimdi bu sayının çeyreği bile yok. 3 sene önce bu sorunlar başladı. Bu son 2 yıldır turist sayısı sıfıra indi. Birçok esnaf kepenk kapattı. Bu dükkanlarda da 3-4 kişi çalışıyordu onlar da şimdi işsiz kaldı.”
“Avrupalı turisti mumla arıyoruz”
Buradan ayrıldıktan sonra turistik eşya satan bir dükkana giriyorum. 28 yıldır Kapalıçarşı’da esnaf olan Fikret Karataş, karşılıyor bizi. Karataş, Avrupalı turistlerin Türkiye’ye gelmesi için hükümet tarafından çalışmalar yapılmasını istiyor: “Turizm geçen seneye göre her ne kadar bir tık yukarıda olsa da müşteri kalitesi düşük. Avrupa’yı mumla arıyoruz. Araplar var ama onlar da fazla alışveriş yapmıyor.”
Son olarak konuştuğumuz Bedri Şahinoğlu ise 50 yıldır burada esnaf olduğunu belirtiyor. Referandumdan sonra her şeyin yoluna gireceğine olan ümidinin arttığını söyleyen Şahinoğlu şunları kaydediyor: “Artık sezon açıldı. Eski yılları arıyoruz ama şu an her şey yoluna girdi. Biz de her gün bekliyoruz. Ümitliyiz. Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) 2019’a kadar yapacak çok işler var diyor. O zaman burayı da bekleyecek çok şey olur. Yatırımlar durmuştu ama artık buraya yönelik de yatırımlar bekliyoruz.”
Kapalıçarşı dünyanın en büyük ve en eski çarşısı
Kapalıçarşı, İstanbul’un merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerininin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşısı ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı’da yaklaşık 4 bin dükkan bulunuyor. Bu dükkanlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25 kişi. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde yarım milyona yakın insan bulunuyor. Yılda 91 milyon turisti ağırlayan çarşı, dünyanın en fazla ziyaret edilen turistik mekanı konumunda.
