Kamuoyu yoklaması araştırma şirketleri, referandum anketi sonuçlarında ‘Evet’ ve ‘Hayır’ın başa baş gittiğini söylüyor. Ancak OHAL’in anket sonuçlarını etkilediği konusunda birçok anket şirketi hem fikir. İşte referanduma sayılı günler kala son durum…
Rüzgar tersine döndü diyen Gezici’ye göre ‘Hayır’ yeniden önde
Yayınladığı son ankette ‘rüzgarın tersine döndüğü’nü savunan Gezici Araştırma ‘fikir değiştirdi. Sürecin başından bu yana ‘Hayır’ oylarını önde gösteren Gezici, 6 Nisan tarihinde yayınladığı son ankette ‘rüzgarın tersine döndüğü’nü, ‘partili cumhurbaşkanlığı’nı içeren anayasa değişikliği referandumunda ‘Evet’ oylarının yüzde 53,3’e ulaştığını açıklamıştı.
Araştırmada, sandığa gitme oranının yüzde 82-83 düzeyinde olacağı tespit edilmiş, Gezici Araştırma Başkanı Murat Gezici anketlerinde ‘Evet’ oylarının ilk kez öne geçtiğini belirterek, sandığa gitmeme oranı artarsa ‘Evet’ oylarının yüzde 56’yı bulabileceğini savunmuştu. Gezici araştırması, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı ‘lider’ olarak görme eğiliminin arttığını da tespit etmişti.
Uğur Dündar, HALK TV’de Murat Gezici’nin mesajını aktardı
Halk Tv yayınında Sözcü yazarı Uğur Dündar’ın hazırlayıp sunduğu ‘Halk Arenası’nda Gezici’nin son anketi konuşulurken Dündar, Gezici Araştırma Başkanı Murat Gezici’nin kendisine attığı mesajı aktardı: “Sandığa katılım yüksek olursa ‘Hayır’ en az yüzde 52 çıkar.”
Gezici Araştırma Genel Müdürü Murat Gezici en son yaptıkları ankette, 14 ankettir ilk kez Evet oylarının Hayır’ın önüne geçtiğini söyledi. Gezici son araştırmalarında yüzde 53.3 Evet ve yüzde 46.7 Hayır çıktığını açıkladı.
Adil Gür, refranduma son 2-3 gün kala açıklayacak
1 Kasım seçimlerindeki isabetli tahminiyle tanınan A&G Araştırma Şirketinin sahibi Adil Gür ise referandum anketlerini 16 Nisan referandumundan 2-3 gün önce açıklayacaklarını söyledi.
Gür, referandumda insanların genel seçimlerden farklı olarak daha fazla ideolojik tercihlerinin ön plana çıktığını söyledi. Gür “Türkiye cumhuriyet tarihi boyunca seçimlerin kaderini belirleyen insanların günlük yaşamdan duyduğu memnuniyet ve ekonomi genel olarak. Ama referandumlarda bu böyle olmuyor. Biraz daha ideolojik tercihler ve parti aidiyeti ön plana çıkıyor” dedi.
ANAR’a göre Evet ve Hayır eşit
En son Mart ayı başında yaptıkları araştırmada Evet ve Hayır oylarının eşit olduğunu söyleyen ANAR Araştırma Genel Müdürü İbrahim Uslu, yeni anketlerini gelecek hafta yayımlayacaklarını söyledi. Uslu “Mart ayı içerisinde bir sürü gelişme yaşandı. Onların seçmen davranışları üzerinde etkisi olmuş olabilir, özellikle milliyetçi orijinli seçmenleri etkilemiş olabilir” dedi.
Metropoll: Bıçak sırtı ama ‘Evet’ önde
Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin sahibi Prof. Özer Sencar Metropoll’ün Şubat ve Mart ayı ölçümlerinde Evet’lerin önde göründüğünü aktardı. Sencar “Mart’ta da bıçak sırtı dediğimiz, yüzde 50-50 civarında ama Evet’ler önde” dedi.
ORC: Evet yüzde 55
Hükümete yakın olarak görülen anket şirketi ORC, en son yayınladığı ve 24-27 Mart tarihlerini kapsayan özel gündem araştırmasında, referandumda oy tercihlerini yüzde 55.7 evet ve yüzde 44.6 hayır olarak açıklamıştı.
SONAR: ‘Hayır’ önde diyen birkaç anket şirketinden biri
Sonar Araştırma Şirketi, referandum anketlerinde Hayır’ın hala önde olduğunu söyleyen birkaç anket şirketinden biri. Sonar’ın anketinde Evet’ler yüzde 49, Hayır oyları ise yüzde 51 seviyesinde.
OHAL etkisi
Şirketlerin çoğu hemfikir: Olağanüstü hal anket sonuçlarını etkiliyor, sapmalar olabilir
Sonar’ın Başkanı Hakan Bayrakçı olağanüstü halin anketlerde sapmaya yol açabileceğini, çünkü devlet memurlarının bu şartlar altında Hayır oyu vereceğini, ancak anketlerde bunu söylemediğini belirtiyor.
“Hayır’ın birkaç puan farkla önde çıkacağını düşünüyorum. Hatta 52-53 bile çıksa şaşırmam. Çünkü kararsızları ya da görüş belirtmeyenleri oransal dağıtmak bu seçimde son derece yanlış, çünkü olağanüstü hal var. İki buçuk milyon devlet memuru var, elli milyon seçmenin içinde. Bu yüzde 4’ün hiçbir ankette Hayır diyeni yok. Memurların anketlerine bakıyorum, hiç hayır diyen yok” şeklinde konuştu.
AKAM: Evet çıkarsa şirketi kapatırız
AKAM’ın son referandum anketi çalışmasından ayrıntılar ilk kez Uğur Dündar’ın Halk Arenası programında açıklandı. AKAM Başkanı Kemal Özkiraz’ın kendisine yolladığı mesajı okuyan Dündar, referandumda kesinlikle ‘Hayır’ çıkacağını söylediğini aktardı.
Uğur Dündar’ın okuduğu mesaj şöyleydi: “Referanduma yönelik son anket çalışmamız tamamlanmış olacak. AKAM olarak ‘Evet’ çıkması halinde şirketimizi kapatacağımızı taahhüt ettik. İlk gelen veriler önceki anketlerimizi doğruluyor. Bu referandumdan kesinlikle açık ara farkla ‘Hayır’ çıkacak. Referanduma katılım artarsa bu fark tarihi bir sonuca dönüşür.”
Kürtlerin oyu ne olacak?
Metropoll’den Özer Sencar da olağanüstü hal şartları altında yapılan referandumda sonuçlar üzerinde büyük sapmalar olabileceğini düşünüyor.
Sencar “Türkiye’de belki şimdiye kadar 1 Kasım öncesinden de daha yoğun olmak üzere insanlarda anketlere katılımda hem isteksizlik var hem de doğruyu söylememe eğilimi var. Dolayısıyla anketlere bakarak anket sonuçlarına bakarak isabetli bir tahminde bulunmanın mümkün olmadığını düşünüyorum” dedi.
Anar’dan İbrahim Uslu olağanüstü hal koşullarının değil ancak sosyal çevrenin etkisi olduğunu, esas kritik faktörün ise bilinçli bir şekilde kanaatini gizleyenler olduğunu söyledi.
Kararsızların dağılımı nasıl olur?
Anket şirketlerinde AK Partili kararsızlar, AK Partili muhafazakar Kürtler ve MHP’de Evet-Hayır arasında gidip gelenlerin referandumun sonucunu etkileyebileceği görüşü hakim.
Yüzde 13 civarında kararsız olduğunu vurgulayan Özer Sencar “Kararsızların önemli bir kısmı, yüzde 40 kadar bir kısmının Evet’e doğru kayabileceğini düşünüyorum” dedi. Sencar kararsızların sonucu “önemli oranda” etkileyeceğini belirtti.
Murat Gezici de benzer görüşe sahip. “Kararsızlar yüzde 11 civarında. Yüzde 65’inin evet yönünde oy verme ihtimali yüksek. Kararsızların üçte birinin geçmişte AK Parti’ye oy vermiş, üçte ikisinin MHP’ye oy vermiş seçmen profili olduğu görülüyor” dedi.
Kararsızların yüzde 10 civarında olduğunu söyleyen Adil Gür ise, sandığa gitmeyeceklerin payı çıkarıldığında gerçek kararsızların oranının yüzde 3-4 civarında olduğunu belirtti. Gür “Türkiye’de her seçim döneminde gizlenen seçmen olur, seçimin kaderini etkilemez” ifadelerini kullandı.
Sonar’dan Hakan Bayrakçı ise MHP seçmeninin çok büyük oranda, yüzde 90’lar seviyesinde, Hayır oyu vereceğini söyledi. (DW Türkçe)
AK Parti’nin şirketlerine göre Evet kıl payı önde
En son referandum anket sonuçlarını bugünkü köşesinden yayınlayan Hürriyet gazetesi yazarı Abdülkadir Selvi, referandum yarışında evet oylarının hayır oylarının önünde olduğunu yazdı. Ancak referandum anket sonuçlarına göre evet ve hayır oyları arasındaki fark çok da yüksek değil.
Abdülkadir Selvi’nin “Anket sonuçları neyi gösteriyor?” başlıklı yazısının detayları şöyle:
“Üç anket sonucu var elimde. Evet 51, Hayır 49 Evet 51.5, Hayır 48.5 Evet 54, Hayır 46. ANAR’ın araştırması ise bugün yarın sonuçlanacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şu anda bir oran zikretmeyeyim ama açık ara diyebilirim” dedi. Cumhurbaşkanı daha önce, “Yüzde 52 ile 60 arasında bir oran”olarak açıklamıştı.
Şunu söyleyebiliyoruz:
1- Evetler önde.
2- Erdoğan 17 Nisan sabahı elinin daha da güçlü olabilmesi için çalışıyor. Konuştuğum kamuoyu araştırma şirketlerinden sonuçları ‘bıçak sırtı’ olarak görenler de var, “Evet kazandı” diyenler de.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile son hafta bir sürprizlerinin olup olmayacağını konuştuk. “Sandığa gidin” çağrısı yapacağını söyledi. Kılıçdaroğlu, sandığa giderek sonucun değiştirilebileceği kanaatinde. Seçime sayılı günler kala kararsızların oranı büyük ölçüde geriledi. Yüzde 4 seviyesine indiği söyleniyor. Oy vermeye gitmeyeceğini söyleyenlerle kararsızlar bir araya getirildiğinde bu oran yine de yüzde 15’i buluyor. Bu durumda seçimlere katılma oranı yüzde 85 seviyesinde kalabilir.”
Abdülkadir Selvi: Bu seçimlerin en çok dikkat edilen merkezi İstanbul.
“Erdoğan’ın İstanbul’a ağırlık verilmesi yönündeki stratejisi sonuçlarını vermeye başladı. Son araştırmalarda İstanbul’da evet oylarının iki puan yükseldiği gözleniyor. AK Parti tabanında yüzde 9 seviyesinde bir kararsız oranı vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sahaya inmesiyle birlikte AK Parti kararsızlarının büyük ölçüde ikna olduğu gözleniyor. Bu referandumda İstanbul kadar zor olan bir kesim de Kürt seçmendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Diyarbakır’da, “Söyleyecek sözü olan, projesi olan, derdi olan herkesle konuşmaya, görüşmeye, birlikte yol yürümeye hazırız” sözleri Kürtler üzerinde etkili oldu. İlk başlarda sorunlu olan kampanya dili önemli bir değişime uğradı. Hayır diyenleri terör örgütleriyle aynı safta gösteren söylem, yerini hayırcıları da kucaklayan bir dile bıraktı. Dilin değişmesiyle birlikte hayır rüzgârı tersine dönmeye başlamıştı. Son hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, kuşatıcı ve kapsayıcı dili daha da pekiştireceği söyleniyor.”
Abdülkadir Selvi’nin analizinin devamı şöyle:
“Buna rağmen evete mesafeli duran bir kesim var. Tek adamlık konusunun ateşi düşmesine rağmen hâlâ etkisi gözleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Eğer partim beni aday gösterirse” diyerek bunu kırmaya çalışıyor. AK Parti tabanının en büyük kaygısı ise Erdoğan’dan sonra ne olacak sorusu. AK Parti’nin önemli beyinlerinden Yalçın Akdoğan, “bu sistemin asıl Erdoğan’dan sonrası için gerekli” olduğunu anlatan yazılar yazmasına rağmen AK parti bu konuda ikna edici söylemler geliştirme çabası içinde olmadı. Aslında gerekliydi.
Erdoğan’ın güçlü bir şekilde sahaya inmesiyle birlikte evet cephesindeki kararsızların oranı azalmaya, evet oyları yukarı doğru tırmanmaya başladı. Eveti garantiledikten sonra şimdi anlamlı bir evet çıkarmak için çaba gösteriyor. Güçlü bir evet çıkarıp, içeriye ve dışarıya mesaj vermek istiyor.
Bununla birlikte bazı mayınlı alanlar dikkat çekiyor. Personel rejiminin değişeceğinden kaygılanan devlet memurları, KHK ihraçları ve gözaltılar nedeniyle yaşanan mağduriyetler ve Kürtler gibi. (Abdülkadir Selvi – Hürriyet)
10 araştırma şirketinden referandum anketi sonuçları
“Türk tipi Başkanlık Sistemi” olarak nitelendirilen 18 maddelik anayasa değişikliği için referandum 16 Nisan 2017 tarihinde yapılacak. Genel ve yerel seçimler öncesinde yapıldığı gibi referandum için de anketler düzenleniyor. İşte birçok farklı şirketten son referandum anketi sonuçları… (Alfabetik olarak verilmiştir.)
Önemli Not: Aşağıda göreceğiniz anket sonuçları son 1-2 ay içinde paylaşılan sonuçlardır. Son yayınlanan araştırma sonuçlarını güncelleyerek sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
1- Adil Gür referandum anketi sonuçları
2- Andy-Ar referandum anketi sonuçları
Sosyal Araştırmalar Merkezi Andy-Ar’ın Genel Müdürü Faruk Acar, geçtiğimiz haftanın verilerinden yola çıkarak referandum anketine katılanların %45’inin evet, %41’inin ise hayır dediğini açıkladı. Oranların sürekli değişiklik gösterdiği anket sonuçlarına bakıldığında, hem evet hem de hayır diyenlerin oranında düşüş gözlemlediklerini açıklayan Acar, kararsızların oranının arttığını belirtti.
3- AKAM referandum anketi sonuçları
Referandumda ‘hayır’ çıkacağını iddia eden anketler sonuçlarından birini de Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi (AKAM) yayınladı. Bu ankete göre de Hayır oyları yüzde 57.6 ile önde görünüyor. AKAM’ın iddiasına göre evet oyları yüzde 42 civarında bulunuyor.
4- GENAR referandum anketi sonuçları
Genar’a göre referandumda ‘evet’ diyenlerin oranı yüzde 55. Hayır diyenlerin oranı yüzde 45. Ankete katılanlardan, AK Parti seçmeninin yüzde 96’sı, MHP seçmeninin yüzde 46’sı referandumda “evet” diyeceğini belirtirken, CHP seçmeninin yüzde 10’u, HDP seçmeninin de yüzde 4.5’i “evet” diyeceğini ifade etmesi dikkat çekiyor.
5- Gezici referandum anketi sonuçları
Gezici’nin 6 Nisan 2017 tarihi itibariyle paylaştığı son referandum anketi sonuçlarına göre Evet oyları öne geçti. Araştırma şirketi, yüzde 53.3’ün Evet oyu kullanacağını, yüzde 46.7’nin Hayır oyu vereceği sonuçları açıkladı. Anket, 1-2 Nisan 2017 tarihlerinde Türkiye genelinde 24 ilde hanelerde yüz yüze görüşme metodolojisiyle yapıldı. Ankete göre, sandığa gitmeme oranı artarsa ‘evet’ oylarının oranı yüzde 56’ya ulaşıyor. Gezici Araştırma şirketinin daha önce paylaştığı araştırma sonuçlarında ‘Hayır’ oyları %51.1, ‘Evet’ oyları ise 46.7 seviyesindeydi.
6- Konsensus referandum anketi sonuçları
16 Nisan’da gerçekleştirilecek ‘partili cumhurbaşkanlığı’ referandumunda yurttaşların yüzde 51.2’si ‘Hayır,’ yüzde 48.8’i de ‘Evet’ oyu kullanacak. Eğilimlerinin referandum gününe kadar değişip değişmeyeceği sorulan yurttaşların yüzde 89’u oylarında kararlı olduğunu belirtirken, yüzde 8’i tercihinin değişebileceğini belirtti. Konsensus şirketi ilk paylaştığı referandum anketi sonuçlarında Evet diyenlerin oranını yüzde 59, hayır diyenlerin oranını ise yüzde 41 olarak vermişti.
7- MAK referandum anketi sonuçları
AK Parti’ye yakınlığı ile bilinen MAK Danışmanlık firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat’tan şok referandum anketi açıklaması geldi. “Bugüne kadar hiçbir seçimde görülmemiş bir durum yaşanıyor” diyerek AK Parti seçmeninin yüzde 10’unun “evet” demediğini belirtti.
MHP seçmeni içinde “Evet” diyenlerin yüzde 30’u geçmediğini belirten Kulat, “Evet” oylarının yüzde 45-47 bandında olduğunu söyledi. Referandum anketi sonuçlarına dayanarak “ilk kez durumun iyi görünmediğini” belirten MAK Danışmanlık firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat “Evet” oylarının yüzde 45-47 bandında olduğunu söyledi.
Evet cephesinde sorun var: Referandumda evet kampanyasının başını AK Parti çekiyor. Bu normal çünkü yüzde 50 civarında oy alan bir parti. Ancak yaptığımız anketlerde ilk kez bu referandumda evet cephesinde sorun olduğunu görüyoruz. Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçildiği 2014 seçimlerinde AK Parti’nin oyu yüzde 45’lerdeydi. O seçimde CHP ile MHP, Ekmeleddin İhsanoğlu’nu ortak aday göstermişti. HDP de Selahattin Demirtaş’ı. Erdoğan, AK Parti’nin oyu yüzde 45 olmasına karşın yüzde 52 ile Cumhurbaşkanı seçildi.
MHP ortaklığına rağmen: Daha sonra 1 Kasım’da AK Parti yüzde 49 oy aldı. Ardından 15 Temmuz darbe girişimi oldu. Bu, AK Parti’ye daha büyük popülarite ve destek sağladı. Bunun üstüne referandumda MHP AK Parti’nin yanında. BBP, evet diyeceğini açıkladı. Güneydoğu’da Hüda-Par evet diyor. Bütün bu avantajlara rağmen evet oyları yüzde 45’lerde görünüyor. Sorun bu.
100 MHP’liden 70’i evet demiyor: Anketler en büyük sorunun MHP seçmeninde yaşandığını gösteriyor. Şu ana kadar yaptığımız ölçümlerde MHP’li seçmenin en çok yüzde 30’unun evet diyeceğini görüyoruz. Yüzde 70’i evet demiyor.
8- Metropoll: Gençler sandığa giderse ‘Hayır’ güçlenir
Metropoll araştırma şirketinin Şubat ayı içinde yaptığı ve DW Türkçe ile paylaştığı son anket sonuçlarına göre, Türkiye genelinde katılım yüzde 83 civarında görünüyor. Eğer bu seviyede kalırsa ‘evet’ ve ‘hayır’ oylarının şansı eşit. Türkiye genelinde sandığa gitmeme oranı yüzde 18 iken 18-24 yaş arasında bu oran yüzde 46’ya çıkıyor. Anketlerde genç seçmenlere sorulan “Referandumun sonucu ne olur?” sorusuna katılımcıların yüzde 56’sı “Evet çıkar”, yüzde 31’i ise “Hayır çıkar” yanıtını verdi. Metropoll sonuç paylaşmadı.
9- Optimar referandum anketi sonuçları
Ak Parti’ye yakınlığıyla bilinen Optimar araştırma şirketinin 26 ilde 3 Ocak – 10 Ocak 2017 tarihleri arasında, 2043 kişi ile yüz yüze görüşülerek yaptığı ankete göre evet yüzde 53,6, hayır ise yüzde 46,4 oldu.
10- Themis referandum anketi sonuçları
THEMİS Araştırma A.Ş. tarafından 21.YY Türkiye Enstitüsü için referandum araştırması yapıldı. 10-18 Şubat tarihlerini kapsayan son ankete göre; kararsızlar dağıtıldığında Hayır yüzde 57.6, Evet ise yüzde 42.4 olarak belirlendi.
