İzmir Karaburun merkezli 6.2 büyüklüğündeki depremden hemen sonra, denizin çekilme görüntüleri ortaya çıktı!
Karaburun ilçesinde vatandaşların çektiği görüntülerde, deniz suyundaki büyük hareketlilik de ortaya çıktı. Depremden kısa süre sonra artçılar sürdüğü sırada kıyıdan deniz suyunun bir nehir akıntısı hızında çekilmesi, ardından yavaş yavaş eski seviyesine gelişi yer aldı. Uzmanlar bunun küçük bir tsunami olduğunu söylüyor
Deprem uzmanı Prof. Dr. Zafer Akçığ, “Karaburun’da yatay ve düşey faylar olduğu için karışık kırılmalar olmuş. Endonezya’da ters fayların kırılmasından tsunami olmuştu. Burada da onun çok küçük bir benzeri oldu” dedi.
“Depremden sonra 200 artçı şok yaşandı”
Ege Denizi’nde geçen Pazartesi saat 15.28’de, merkez üssü İzmir’in Karaburun ilçesi açıkları olan 6.2 büyüklüğündeki deprem, İzmir’den İstanbul’a kadar çok geniş bir alanda hissedilmiş, korku ve paniğe neden olmuştu. Özellikle İzmir’de vatandaşlar, ev ve işyerlerini terk etti. Saatlerce açık alanlarda bekledi. Depremden sonra yaklaşık 200 artçı şok yaşandı. Depremin merkezi olan Karaburun’da depremden sonra vatandaşların cep telefonlarına çektikleri görüntüler, denizdeki hareketliliği de gözler önüne serdi.
Depremden sonra denizin çekilmesi
Artçı şoklar sürdüğü sırada, kıyıdan deniz suyu bir nehir akıntısı hızında çekildi, ardından yavaş yavaş eski seviyesine geldi. Bu anlarda vatandaşların cep telefonu kayıtlarında yeraldı. İlçedeki Yeni Liman bölgesinde, deniz suyunun hızlı çekilişini kaydeden vatandaşlar da, daha önce yaşamadıkları bu manzara karşısında şaşkınlıklarını gizleyemedi.
Karaburun’da yaşanan görüntüler hakkında konuşan Deprem uzmanı Prof. Dr. Zafer Akçığ, “Deprem anında kırılmalar yaşanıyor, dolayısıyla da bunun yaşanması normal. Karaburun’da yatay ve düşey faylar olduğu için karışık kırılmalar olmuş. Endonezya’da tsunami ters fayların kırılmasından olmuştu. Orada ters faylarda aynı zamanda kırılma oldu deniz suyu harekete geçti. Burada da onunu çok küçük bir benzeri oldu” dedi. (DHA)
Dokuz Eylül Üniversitesi’nden 12 Haziran 2017 İzmir (Karaburun) Ege Denizi Depremi Raporu:
T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum (AFAD) Yönetimi Deprem Dairesi Başkanlığından alınan verilere göre 12 Haziran 2017 günü TSİ ile saat 15:28’de, merkezi İzmir’in Karaburun ilçesinin ~23 km Kuzeyinde Ege Denizinde (Midilli Adası’nın güneyinde) bir deprem meydana gelmiştir. Ana şok, 2008 yılında Tübitak-106G159 no’lu proje desteği ve AFAD-DEÜ ortak bilimsel işbirliği kapsamında İzmir ve yakın çevresine kurulan İzmirNET (Polat ve diğ. 2009) deprem istasyon ağı tarafından da kaydedilmiştir.
Ege Bölgesi, tarihsel ve aletsel dönemde yoğun sismisiteye kaynaklık etmiştir.
Bölgede, büyüklükleri 6’dan fazla olan, can ve mal kaybı yaratan depremler aşağıda
listelenmiştir (AFAD 2017b):
Tarihsel Dönem:
1. 10 Temmuz 1688 İzmir,
2. Nisan 1739 Foça (İzmir),
3. 3-5 Temmuz 1778 İzmir,
4. 23 Şubat 1865 Midilli (Yunanistan),
5. 7 Mart 1867 Midilli (Yunanistan),
6. 1880 Sakız Adası (Yunanistan),
7. 15 Ekim 1883 Çeşme (İzmir),
8. 20 Eylül 1899 Menderes Vadisi, depremleri.
Aletsel Dönem:
1. 31 Mart 1928 İzmir Açıkları Ms=6.2,
2. 22 Eylül 1939 Dikili (İzmir) Ms=6.6,
3. 23 Temmuz 1949 İzmir-Karaburun açıkları Ms=6.6
4. 6 Kasım 1992 Seferihisar (İzmir) Mw=6.0,
5. 10 Nisan 2003 Urla (İzmir) Mw=5 7,
6. 17-21 Ekim 2005 Sığacık Körfezi-Seferihisar (İzmir) Mw=5.9
12 Haziran 2017 tarihli İzmir-Karaburun (Ege Denizi) depremi öncesi son 1 yıllık dönemde (12.06.2016-2017), büyüklükleri 1.1 – 3.4, derinlikleri ise 3 – 26 km’ler arasında değişen 177 deprem oluşmuştur (Şekil 3). Son 1 yıl içinde meydan gelen en büyük depremler 22 Ocak 2017 tarihinde gece 00:52’de ve 10 gün kadar sonra 26 Haziran 2016’da 22:09’da meydana gelen 3.2 büyüklüğündeki depremlerdir. 22.01.2017 tarihinde meydana gelen ve aynı zamanda en derin deprem niteliği taşıyan sarsıntının (~26 km) deprem episantırına yakın konumlandığı rapor edilmiştir. Son 1 yıl içinde meydan gelen depremlerin Depremlerin yerkabuğunun ilk 7 km’sinde kümelediği gözlenmiştir.
Ana şoktan önceki son 1 ay’da (12 Mayıs 2017’den itibaren) episantırın KB ve GD kesimlerindeki 1-2 küçük deprem haricinde herhangi bir belirgin öncü sarsıntı aktivitesi gözlenmemiştir. Bu haliyle Karaburun-İzmir depreminin, 17.08.1999 tarihli (Mw7.6) Kocaeli-İzmit depremi öncü aktivitesine benzer şekilde hiçbir belirti göstermeden aniden meydana geldiği gözlenmektedir (Şekil 4).
İzmir Karaburun depremi en çok etkilenen bölgeler haritası
bölgesinde son 1 yıla deprem aktivitesi ve artçı sarsıntıların dağılımı. Açıklamalar şekil üzerinde
verilmiştir, veriler AFAD’dan alınmıştır, MF: Midilli Fayı’dır. Odak mekanizması çözümünü rapor eden
farklı kurumlar (GFZ: Alman Potsdam Yerküre Araştırma Merkezi, KOERI: Boğaziçi Üniversitesi
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, NOA: Yunan Ulusal Gözlemevi, USGS:
Amerikan Ulusal Deprem Gözlem Merkezi)
12 Haziran 2017 tarihli İzmir-Karaburun depremi ana şok sonrasındaki ilk 2 günde (13 Haziran geceyarısına kadar) 513 artçı deprem meydana gelmiştir. Artçı dağılımına bakıldığında Midilli Fay (MF) zonunun GD kesiminde kalan ~25 km uzunluğundaki bir bloğun kırıldığı anlaşılmaktadır. Farklı kurumlar tarafından rapor edilen odak mekanizması çözümleri GB’ya ~45o eğimli KB-GD uzanımlı tam normal fay modeli vermektedir (Şekil 5). Ancak 17h19 (TSİ) saatinde meydana gelen 4.4 büyüklüğündeki artçılardan birine ait faylanmanın normal atım bileşeni olan baskın bir yanal hareket olduğu rapor edilmiştir (şekilde gösterilmemiştir). Raporun hazırlandığı saat itibariyle genel deprem etkinliğinin görünümü bu şekildedir.
Öte yandan bölgede mevcut tektonik unsurlar ayrıca incelenmiştir. Buna göre ~30 km uzunluğundaki Midilli Fayının, adanın Güney kesiminde KB-GD uzanımlı olacak şekilde konumlandığı ve 12 Haziran 2017 Mw=6.2 deprem aktivitesi ile uyumlu olduğu görülmektedir (Şekil 4).
Sonuç olarak; odak mekanizması çözümleri ile tektonik unsurların bir arada değerlendirildiği sismotektonik yoruma göre; ~45o açıyla GB’ya eğimli tam normal (ve ihmal edilebilir düzeyde yanal harekete sahip) fay karakterindeki Midilli Fayı’nın, 12 Haziran 2017 (Mw6.2, 15h28 TSİ) İzmir-Karaburun depremini ürettiği sonucuna varılmıştır. Kuramsal bağıntılar kullanılarak yapılan analizde, ~30 km uzunluğa sahip olan bu fayın Mw=6.8 büyüklüğüne kadar deprem üretme potansiyeline sahip olduğu hesaplanmıştır (Wells and Coppersmith, 1994).
Stres dağılımı haritası
Ana şok sonrası Coulomb stress dağılımına göre yaklaşık K-G yönünde gerilimin azaldığı görülmektedir. Midilli Fayının batısında ve doğusunda kalan kesimlerde (Foça, Dikili yönüne doğru) gerilim artışı gözlenmiştir (Şekil 5).
12 Haziran 2017 Mw6.2 İzmir-Karaburun depremi, anakent yerleşim alanında oldukça güçlü bir şekilde hissedilmiştir. İzmirNET ivme-ölçer istasyon ağı, bu depreme ilişkin en büyük ivme (PGA) değerlerini kaydetmiştir (Şekil 6). En büyük ivme değeri, ~59 gal ile Foça’da kaydedilmiştir. Depremin en şiddetli hissedildiği ilçelerden Dikili ve Karaburun’da ise sırasıyla 53 ve 50 gal değerlerine ulaşan ivmeler ölçülmüştür. İzmir Metropol yerleşim alanında, en büyük ivme değerleri ise ~38 gal ile Karşıyaka ve 31 gal ile Urla’da ölçülmüştür. Bu yüksek değerlerin ölçülmesinde hem deprem lokasyonuna yakınlık, hem de yerel zemin koşulları etkili olmuştur (Gök ve diğ. 2014).”
