Tüm anne babalar çocuklarının iyiliği ve yararı için konuşurlar ve davranırlar. Bu son derece iyi niyetli bir durumken pek çok söylem çocuklar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Eğitmen Neslihan Erdoğdu, Lisans Yerleştirme Sınavı’na (LYS) sayılı günler kala, çocukları sınava girecek olan ebeveynlere, onları iyi hissettirecek, performanslarını olumlu etkileyecek “sihirli cümleler” konusunda önerilerde bulundu.
Erdoğdu, öğrencilere de, artık tek belirleyici olanın kendi düşünce biçimleri olduğunu hatırlattı.
Son 23 yılda rehber öğretmenlik, felsefe gurubu öğretmenliği ve yönetici olarak görev alan Neslihan Erdoğdu, öğrenciler ve ebeveynleri ile birebir birçok çalışma hayata geçirdi.
Yayın aşamasında olan “Fark Yaratan Anne Baba” isimli bir de kitabı olan Neslihan Erdoğdu, günlük hayatta ebeveynlerin kullandıkları cümlelerinin çocuklar üzerindeki etkisine dikkat çekerken, sınav öncesi gibi zorlu dönemlerde bu konunun daha da fazla önemli olduğunun altını çizdi. Erdoğdu, öğrencilere de sınav performanslarını etkileyecek önerilerde bulundu.
“Velilere 5 sihirli cümle”
1- “Senden beklediğim, sınavda elinden geleni yapman. Sonrasını sonra düşünürüz.” Bu söylem oldukça nötrdür ve kaygı düzeyini azaltacak bir etki yaratır. Evet sınav gerçeği var, puan gerçeği var, ancak ebeveyn sadece ondan elinden gelen yapmasını beklemelidir. “Sen elinden geleni yap, bu benim için yeterli” ifadesini duyan genç kendini hafiflemiş ve daha rahat hissedecektir.
2- “Sen her şeyden önemlisin.” Bu tür bir söylem gencin kendisi olarak değerli olduğunu bilmesiyle özgüven ve motivasyon artışı yaşamasına neden olur ki bu da performans artışı sağlayacaktır. Bir çocuk için en önemli şey ne kadar değerli olduğunu bilmektir. Biz ebeveynler için de çocuklarımızdan daha önemli hiçbir şey yoktur.
3- “Sonuç ne olursa olsun benim oğlum/kızım olarak seni seviyorum.” Sevginin bir koşula bağlı olmaması çok önemsenen bir konudur. Anne babaların çocukları için koydukları başarı kriterleri vardır. Ancak hiçbir kriter çocukların sevilmesinin ön koşulu değildir. Çocukların bunu bilmeye ve duymaya ihtiyaçları vardır.
4- “Hayatımızda her zaman başka bir seçenek vardır.” Bu bakış açısı sınava girecek çocuğun daha rahat hissetmesine ve rahat davranmasına neden olur. Rahat olan kişi de potansiyelini ortaya koyabilir. Bu söylem ve bakış açısı boş verme içeren şekilde değil, “dünyanın sonu değil” yaklaşımıyla rahatlatıcı bir ifade ile söylendiğinde etkili olacaktır.
5- “Benim yaptıklarım sorumluluğum, altında ezilmene gerek yok.” Bu mesaj da oldukça önemli bir etki yaratacaktır. Pek çok aile yaptıkları fedakarlıkları motivasyon olsun ve çocuk kendini daha da sıksın diye abartarak anlatır. Bu anlatımlar gence baskı ve stres olarak döner.
Ailem benim için bir çok fedakarlık yaptı, harcamalar yaptı ve ben de kazanarak karşılığını vermeliyim fikri oldukça gerilim arttırıcıdır. Kullanılacak en güzel cümle, “ben yapmam gerekeni yaptım, sen de çalışarak, emek harcayarak, çabalayarak elinden geleni yaptınsa sonuç ne olursa olsun benim kabulümdür” olur.
“Artık tek belirleyici düşünce biçiminiz”
Öğrencilere, sınava sayı gün kala artık tek belirleyici olanın kendi düşünce biçimleri olduğunu hatırlatan Neslihan Erdoğdu, öğrenciler ile sınav öncesi önerilerini paylaştı.
Erdoğdu; “gençler endişeli ve kaygılı olursa bedenleri de buna uygun olarak farklı hormonlar salgılayacak ve zihinsel performanslarını etkileyecektir. Neye odaklandıkları, böylece neyi çoğalttıkları önemli. Olabildiğince pozitif tarafları ön plana çıkartarak yaptıkları iyi, güzel şeyleri düşünmeye ve kendilerini takdir edecek neler varsa bunları sıralamalılar.
Günde ne kadar soru çözdükleri, kaç saat çalıştıkları, kaç kitap bitirdiklerini üst üste koyup düşünsünler. Görecekler ki hiç de azımsanacak düzeyde değil, bunları yapabildikleri için kendilerini kutlamalılar. Anne baba olarak siz de takdir edebilirsiniz.
Eğer topladıklarında karşılarına çıkan sonuç az çalışmış olduğu ise farklı bir düşünce şekli geliştirmeleri, kaygılanacak, üzülecek ve endişelenecek de bir şey olmadığını fark etmeleri gerekir. Tek yapmaları gereken “bundan ne öğrendim?” sorusunu sormak. Sorularla karşılaştıklarında tek gerçek onların yükleyeceğini anlam olacak ve buna göre performansları %10-%30 etkilenecektir. Olumlu anlamlar yükleyip rahat hissederlerse, deneme sınavlarından çok daha iyi bir performansları olacaktır” dedi.
