Güzel ülkemizin yöresel yemeklerini denemek isterken, alacağımız kilolar ne olacak? Diyetisyen Emre Uzun Türkiye’nin yöresel lezzetlerinin porsiyon kontrolünün nasıl olması gerektiğini anlatırken, yapılan kaçamakların da nasıl telafi edileceğini açıkladı.
Ülke Turizminin Bel Kemiği Ege Bölgesi…
Ege lezzetleri deyince aklımıza ilk zeytinyağlı sebze yemekleri ve mezeler geliyor. Zeytinyağlı sebze yemeklerinin sağlıklı bir tercih olması sınırsız tüketebileceğimiz anlamına gelmiyor tabi. Hafif olarak düşündüğümüz Ege lezzetleri, porsiyon kontrolü dışına çıktığımızda bizi istenmeyen kilolarla karışı karşıya getirebilir.
Fakat Ege’nin incisi İzmir’e gelip de Ege kahvaltısının olmazsa olmazı meşhur boyozu tatmadan olmaz. 1 porsiyon boyoz yaklaşık 250 kalori içermektedir. Kahvaltı sonrası Alsancak sahilinde yapacağımız yaklaşık yarım saatlik bir bisiklet turu dengelemek için yeterli olacaktır.
Düşük kalorili yiyecekler listesi: Kalorisi düşük 14 besin
Peki ya kumru? Yediğimiz 1 porsiyon kumru yaklaşık 300-350 kalori içermektedir. Bunu yaklaşık yarım saat yüzerek dengeleyebiliriz.
Bu arada Ege demişken, adını bile duymadığımız otları denemekten çekinmeyelim. Ot derken taze taze, haşlanarak ya da kavrularak yiyebildiğimiz otlar. Bu nedenle karşımıza çıkan otları adını bilmiyoruz diye es geçmeyelim bol bol değerlendirelim.
Kültürün Başkenti Marmara…
Türkiye’nin diğer 6 coğrafi bölgesinde olduğu gibi Marmara Bölgesinin de kendine has yöresel lezzetleri bulunmakta. Sebze yemeğinden et yemeğine, salata çeşitlerinden tatlılarına kadar Marmara Bölgesi, kendini diğer bölgelerden ayırmaktadır. Genel olmanın dışında birde Marmara Bölgesinin her bir şehrinin de kendine özgü yöresel yemekleri bulunmaktadır.
Örneğin Bursa’ya gidip İskender, Edirne’ye gidip ciğer tava yemeden olmaz. 300 gramlık bir İskender kebap 580 kalori ediyor. Bunun bize yağ olarak dönüşünü engellemek için yaklaşık 2 saat bisiklet çevirmek gerekiyor.
Yine aynı şekilde Trakya bölgesine gidip de alkolde aşırıya kaçmamalıyız. Tatil süresince günde ortalama 1 kadeh/şişe/duble’yi geçmemeye gayret etmeliyiz. Eğer istersek bu hakkımızı, iki günde bir 2 kadeh veya üç günde bir 3 kadeh şeklinde de kullanabiliriz. Ama o günlerde mutlaka su tüketimimizi yaklaşık 1 litre kadar artırmalı ve gün içindeki öğünlerimizi hafifleterek dengelemeliyiz. Örneğin, o gün tatlı hamur işi vb. hiçbir kaçamağımız olmasın, gün içinde 2-3 porsiyon meyveyi azaltıp, akşam yemeğinde et yerine sebze yemeği yiyelim.
Tahıl Ambarı İç Anadolu Bölgesi…
Türkler için önem taşıyan yemek kültürünün en yoğun yaşandığı yerlerden biri hatta belki birincisi İç Anadolu bölgesidir. İç Anadolu yöresi halkının yöresel yemek kültüründe buğday ürünü un (çeşitli hamur işleri) ve bulgur başta gelir.
Örneğin, Kayseri denildiğinde şüphesiz akla ilk gelen yemek mantıdır. Bir hamur yemeği olan mantı sadece Kayseri’de değil tüm bölgelerde çok sevilen yöresel yemeklerin başında gelmektedir. Bir porsiyon mantı yaklaşık 350 kalori içermektedir. Bu tükettiğimiz mantıyı dengeleyebilmek için yaklaşık 1 saat yürüyebiliriz veya yarım saat koşabiliriz.
Ayrıca Kayseri’ye gelmişken pastırma yemeden gitmemek gerekir. 1 porsiyon pastırma 75 kaloriye denk geliyor. Bunu 20 dakikalık bir yürüyüş ile rahatlıkla dengelememiz mümkün olacaktır.
Çok lezzetli ve meşhur yemeklerden biri de Ankara tavadır. Bir et yemeği olan Ankara tava, temelde sote etten ve arpa şehriyeden oluşmaktadır. Arpa şehriyenin üzerine pişmiş et dökülerek servis edilmektedir ve yaklaşık olarak 300 kalori enerji içermektedir. Bir su bardağı ayran ve bol yeşillikli bir salatayla sağlıklı bir öğün oluşturabiliriz.
Peki Eskişehir’e gidince ne yiyeceğiz? Tabi ki çiğ böreğin tadına bakmadan geçmemeliyiz. 1 adet çiğ börek yaklaşık 160 kalori içermektedir. Ve bunu da Porsuk Çayı etrafında yarım saat yürüyerek dengeleyebiliriz.
Eşsiz Güzellikleriyle Akdeniz…
Yeşili ve maviyi buluşturan, tatili, “deniz, kum ve güneş” olarak tarif edenlerin ilgi odağı Akdeniz Bölgesi, tarihi ve kültürel mirasıyla da farklı alternatifler sunuyor.
“Kebabın başkenti” olarak bilinen Adana’da kebap çeşitleri ve buzlu “bici bici”, Antalya’da, bol cevizli Arap kadayıfı ve tirmis, Mersin’de tantuni ve kerebiç, Isparta’da kabune, Hatay’da ise humus ve künefe, bölgenin tadılması gereken lezzetlerinden sadece birkaçı.
Örneğin, 1 porsiyon adana kebap ile yaklaşık 360 kalori almış oluruz. Bunu yakabilmek için yaklaşık 1 saat yürüyebiliriz.
Bir porsiyon tantuni 380 kalori etmekte ve bunu dengeleyebilmek için diğer öğünleri salata ve çorba gibi hafif alternatiflerle geçiştirebiliriz.
Bir porsiyon künefe ise yaklaşık 380 kalori içeriyor. Fazla miktarda yağ ve şeker içerdiğinden dolayı istenmeyen kiloların başlıca sebeplerinden olabilmektedir. Bu yüzden günümüze mutlaka bir fiziksel aktivite ekleyip diğer öğünleri daha hafif olan sebze yemekleriyle tamamlayabiliriz.
Acılar Diyarı Güneydoğu Anadolu…
Güneydoğu Anadolu mutfağında buğday ve bulgur en çok kullanılan malzemelerdir.
Değişik baharatlar, acılı ve salçalı malzemelerle karıştırılarak çok çeşitli yemekler yapılır. Bölge mutfağı Türkiye’de kebap türleri, çiğ köfte ve lahmacunla simgeleşmiştir. Etli-bulgurlu köfteler, kebaplar, çorbalar, etli sebzeli yemekler bölge mutfağının zengin yemek çeşitlerini oluşturur. Yoğurdun pişirilerek et, sebze ve tahılla karıştırılmasıyla yapılan yemek çeşitlerine rastlanır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi mutfağında çörek ve ekmek çeşitleri, pekmezden elde edilen yiyecekler, tatlılar, piyaz ve salatalar her kentte değişik biçimlerde yapılır. Bu durum beslenme tarzının “üretilenin tüketilmesi” şeklinde olması ile bağlantılıdır.
Bu lezzetler konuşulurken bile hepimizin ağzını sulandırırken orada bulunup da bunlardan mahrum kalmak mümkün değil.
Antep’te katmerli kahvaltı deneyimini yaşamadan olmaz. Tabi ki; porsiyonun dörtte birini tüketmek ve yanında kan şekerimizi dengeleyecek bir bardak sütü de unutmamak şartıyla.
Öğle veya akşam yemeklerinde tercihimizi lahmacundan yana kullanırsak yanında bol yeşillikli bir salata ve ayranı eksik etmemeliyiz. 1 tanecik lahmacun mu diyorsunuz? 1 adet lahmacun (80gr) yemek bize 160 kaloriye mal oluyor. Bunu yakmak için 30-45 dakika basketbol oynamak gerekiyor.
O kadar geldim ve baklava yemeden mi gideceğim diyorsanız; 40 gramlık bir dilim baklavayı tüketmenin faturası 240 kalori. Onu yakabilmek için ise hiç durmadan 1 buçuk saat dans etmek gerekiyor.
Peki bir de güneydoğu ile özdeşleşmiş meşhur içli köfteyi de tüketirsek ne olacak? Tabi ki haşlanmış tercih etmemiz en sağlıklı bir seçim olacaktır doğrusu. 1 adet içli köfteyi dengelemek de yarım saat yürüyüşle halledilebilir.
Tabi ki birbirinden lezzetli bu besinleri bir anda tüketmemek önemli. Birkaç güne yaymamız bizi istenmeyen kilolardan da korumuş olacak.
Hey Gidi Karadeniz…
Karadeniz yemekleri, tatilinizi daha güzel hale getirecek.
Karadeniz bölgesi, coğrafi yönden olduğu gibi yöresel yemeklerin çokluğuyla da bilinir. Karadeniz’in tertemiz sularından çıkan balıklar, tarlalarda yetişen mısırlar ve diğer tarımsal ürünlerden oluşturulan lezzetler Karadeniz mutfağını oluşturur. Karadeniz yemekleri, yöredeki taptaze ürünlerle hazırlanıyor.
Bu bölgemizle özdeşleşen hamsi balığı, gerek tek olarak, gerekse de çok farklı şekillerde pişirilip bambaşka bir tat olarak sofralarda karşınıza çıkabiliyor.
Örneğin; hamsi pilavı. Bir porsiyonu yaklaşık 280 kalori olan hamsili pilavın karşılığı Karadeniz’in yaylalarında 50 dakika yürüyüşe denk gelmektedir.
Kahvaltılarda yemeye doyamayacağınız mıhlamanın yanında bir iki ince dilim mısır ekmeği iyi gider. Tabi ki bunları da Karadeniz’in serin sularında yaklaşık yarım saat yüzerek dengeleyebiliriz.
Ara öğünlerin vazgeçilmesi aynı zamanda da omega-3 deposu olan fındığı 10 adet olarak ara öğünlerde tercih edebiliriz.
Tatlı severlerin mutlaka tatması gereken Rize yöresine ait laz böreği belki de içinde en zengin malzeme barındıran börek olabilir. Ayrıca diğer böreklerin aksine tuzlu değil tatlı bir börektir. 1 dilimi yaklaşık 200 kalori içeriyor. 1 porsiyonu yaklaşık 120 kalori içeren karalahana sarmasından sonra bu böreği tüketirsek bol hareketli günler bizi bekliyor demektir.
Yurdumuzun Çatısı Doğu Anadolu…
Bölgenin en önemli geçim kaynağının hayvancılık olması, et tüketimini de beraberinde getiriyor. Ayrıca bölge halkı besledikleri hayvanlardan süt ve süt ürünleri elde ediyor; lor, tulum gibi peynirler, yoğurt, kaymak gibi organik, sağlıklı gıdalar tüketiyorlar. Market ürünlerinin yüzüne pek bakmıyorlar. Buğdaydan elde ettikleri bulgur ile yaptıkları nefis yemekleri yiyorlar.
Bitlis mutfağından ciğer taplaması, Tunceli’den babuko, hangel, kömbe, Elazığ’dan sırın, Kars böreği, un helvası, Erzurum’un tel kadayıf sarması, Erzincan’dan kete, Malatya’dan kudret topu, Iğdır’dan börülceli bulgur, Tunceli’den eşkene ve Ardahan’ın katmeri, buğday ve un ile yapılan Doğu Anadolu yemeklerinden bazıları.
Kahvaltı deyince akla ilk gelen tabi ki Van kahvaltısı. Sadece bu bölgede değil, tüm yörelerde namı duyulmuştur. Otlu peynir, örme peynir, Van balı, yumurta, zeytin, yayık tereyağ, sucuklu yumurta, kaymak ve murtuğa, kahvaltıda en çok tükettikleri yiyeceklerdir. Tabi bu kadar iyi bir kahvaltı, bizi bol hareketli ve yorucu bir gezinin üstesinden getirtecektir.
Erzurum’a geldik ve 460 Kalorili 1 Porsiyon Cağ Kebabı tükettik ve aldığımız kalorinin nasıl yakılacağını merak ediyoruz. Peki nasıl? Tabi ki de yaklaşık bir buçuk saatlik bir doğa yürüyüşü bize bu konuda yardımcı olacaktır.
Tatlısız olmaz diyenler, Erzurum’un meşhur tel kadayıf dolmasını tatmadan gitmek istemeyecektir. 1 porsiyonu 300 kalori civarında olan bu tatlıyı yedikten sonra diğer öğünleri hafif tutmalı ve hareketimizi arıtmalıyız. Bu da yaklaşık 1 saatlik yürüyüşe denk gelebilmektedir.
Eve dönüş sonrası arınma
Tatil sırasında her ne kadar yediklerimize dikkat etmeye çalışsak da bazen istenmeyen kilolarla karşı karşıya gelebiliriz. Özellikle beyaz unlu ve bol şekerli gıdalar ödem problemlerini de beraberinde getirmiş olabilir. Bu yüzden tatil sonrası bir arınma programına ihtiyaç olabilir. Peki, nasıl bir arınma programı uygulamalıyız?
Vücudumuz zaten doğal bir detoks sistemine sahip. Sağlıklı beslenen, yeterli sıvı alan ve herhangi bir sağlık sorunu olmayan bireylerin aslında bu gibi programlara ihtiyacı olmayabilir. Ama tatiller, bayram, aile ziyaretleri, akşam yemekleri, doğum günleri, davetler derken bedenimizi biraz yorduysak ve hatta birkaç kilo aldıysak bu programla vücudumuza biraz destek olabiliriz.
Öncelikle işe doğal beslenerek başlamalı ve toksinlerden arınmak için çaba göstermeliyiz. Detoks aslında bu konuda tam da istediğimiz şey. Yani sebze ve meyvelerin ağırlıklı olduğu ana öğünler, sebze ve meyve sularının içildiği ara öğünler, tam tahıl ekmeği, kuru baklagiller, balık, yoğurt, yağlı tohumlar, probiyotik ürünler ve bol sıvı desteği evimizde kolaylıkla uygulayabileceğimiz arınma programlarının içerisinde yer almalıdır.
Bu sırada kaybedilen sıvı ve elektrolit dengesini yerine koymak için gün içinde 2,5-3 litre su, 1-2 şişe maden suyu çok önemli.
