Irak Ordusu Kerkük’e başlattığı askeri operasyonda 2 petrol sahası, 1 askeri üs, havalimanı ve Tuzhurmatu’yu ele geçirdi. PKK’lı teröristler Kerkük’teki sokaklarda mevzilendi. Bağdat yönetimi ise Kerkük’te PKK varlığının savaş ilanı olduğunu açıkladı.
IKBY’de 25 Eylül’deki bağımsızlık referandumu sonrası bazı noktaların hükümete iade edilmesini isteyen ve dün Kerkük’e operasyon başlatan Irak ordusunun, 2 petrol sahası, 1 askeri üs ve havalimanında kontrol sağladığı aktarıldı. Irak Başbakanı İbadi, Peşmerge’ye ordu bünyesinde hareket etme çağrısı yaptı.
Irak ordusundan yapılan açıklamada, K1 hava üssünün Peşmerge’den alındığı aktarıldı. Ayrıca Baba Gürgür ve Bai Hassan petrol sahalarının da ele geçirildiği kaydedildi. Açıklamada, Kuzey Gaz Şirketi (NGC) gaz tesisi ve gaz rafinerisi ile bir elektrik santrali ve polis merkezinde de kontrolün sağlandığı duyuruldu. Tarklan yerleşimi ve Baiji bölgesiyle buradaki iki kontrol noktasının da Irak ordusu kontrolünde olduğu aktarıldı.
PKK’lı teröristler Kerkük sokaklarında mevzilendi
Peşmerge’den ağır silah alan terör örgütü PKK’lı teröristlerin ise ellerindeki silahlar ve bindikleri hummerlarla kent merkezinde tur attıkları görülüyor. PKK’lıların Peşmerge’nin çekildiği kent merkezindeki bazı sokak başlarını tuttuğu, ellerine silah alan gönüllü kişileri yönlendirdiği iddia ediliyor.
Terör örgütü PKK’nın Kerkük’e yığınak yapmasına Türkiye sert tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Irak topraklarındaki PKK mevcudiyetinin sonlandırılması bağlamında Irak Hükümeti ile her türlü işbirliğine hazır olduğumuzun altını çiziyoruz” denildi. AA ise Kerkük’te konuşlanan PKK’lı teröristlerinin fotoğraflarını servis etti.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şu şekilde:
“IKBY’nin Irak Anayasasını ihlal etmek suretiyle gayrımeşru şekilde düzenlediği referandum sonrasında Irak Hükümeti’nin ülkenin toplumsal mozaiğinin bir modelini oluşturan ve tarih boyunca Türkmen soydaşlarımızın yurdu olan Kerkük şehrinde anayasal egemenliğini tesis etmek üzere attığı adımları yakından takip ediyoruz.”
Bağdat yönetimi: Kerkük’te PKK varlığı savaş ilanıdır
Irak merkezi hükümet, Barzani yönetimi PKK’yı Kerkük’e yerleştirmekle suçladı. Bağdat hükümeti’nden yapılan açıklamada “Kerkük’teki PKK varlığı savaş ilanıdır” denildi. Mesut Barzani’nin Basın Danışmanı Vahal Ali, iddialarla ilgili olarak Reuters’a açıklamalarda bulundu. Vahal, “İddialar doğru değil. Kerkük’te PKK yok, yalnızca Peşmerge var” ifadelerini kullandı.
Irak ordusu, Tuzhurmatu’nun tamamında kontrolü sağladı
Irak Ordusu peşmerge ile çatışmanın ardından Tuzhurmatu’ya girdi. Türkmen ilçesinde geceden bu yana şiddetli çatışmalar yaşanıyordu. Daha önce Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (KYB) bağlı Peşmerge tarafından kontrol edilen Kerkük’ün Dakuk ilçesinde de ordu birliklerinin hakimiyet sağladığı ifade edildi.
Bağdat yönetimi: “Bazı Kürt liderlerle petrol ve doğalgaz tesislerinin çatışma dışında bırakılması için anlaştık”
Irak Petrol Bakanlığı’ndan bir yetkili “Bazı Kürt liderlerle Kerkük’teki petrol ve doğalgaz tesislerinin çatışmaların dışında bırakılması konusunda anlaşmaya vardık” dedi.
Askeri operasyonda görevli bir Irak ordusu yetkilisi de, “Kardeşlerimiz olarak gördüğümüz bazı Kürt liderler devlete ait olan Kuzey Petrol ve Kuzey Doğalgaz şirketlerinin kontrolünü devretmeyi kabul etti” dedi.
Irak Başbakanı İbadi’den Peşmerge’ye: Orduya katılın
Bununla birlikte Irak Başbakanı Hayder el İbadi, Peşmerge’ye ‘Orduya katılın’ çağrısını yineledi. İbadi, Irak ordusunun Kerkük’te anayasada belirtilmiş görevlerini yerine getirdiğinin altını çizdi.
“Görevim, anayasaya göre halka hizmet etmek ve parçalanma riskine maruz kalan ülkenin birliğini korumaktır” diyen İbadi, “IKBY’dekilerin referandumdan vazgeçmelerini, anayasaya uymalarını ve DEAŞ’la mücadeleye odaklanmalarını sağlamaya, Irak ve halkının karşılaşacağı büyük riski onlara anlatmaya çalıştık. Ancak IKBY’deki dostlar şahsi ve parti çıkarlarını halkın çıkarlarına yeğlediler” ifadelerini kullandı.
Peşmerge geri çekildi
Öte yandan Rudaw, Peşmerge’nin Kerkük’ün güneyindeki mevzilerden geri çekildiğini bildirdi. KYB Peşmerge Sorumlusu Vesta Resul, Irak ordusuna denk bir güçleri olmadığından dolayı çekilmek zorunda kaldıklarını belirtti. Resul, Kerkük’te kendi partisine ait yayın organlarına yaptığı açıklamada, “Dün geceden bu yana karşımıza hiç direnemeyeceğimiz düzeyde askeri sevkiyatlar yapıldı. 350 tank ve ağır silahla 4 birliğimize saldırıldı” dedi.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Peşmerge Bakanlığı Sözcüsü Helgurd Hikmet, Kerkük’teki bazı Peşmergelerin geri çekilmesi üzerine Erbil’den takviye güç gönderildiğini belirtti.
Kerkük’teki son gelişmeleri ele almak için Erbil’de hareketli saatlerin yaşandığını belirten Hikmet, ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçleri ve Peşmerge komutanları arasında toplantı yapılacağını söyledi.
IKBY Güvenlik Ajansı, Iraklı güvenlik güçlerinin Kerkük kent merkezindeki askeri üs ve petrol kuyularını Peşmerge’den almak için harekete geçtiğini açıklamıştı.
IKBY: Irak Ordusu, Kerkük’te ABD’nin teçhizatlarını kullanıyor
Bu arada IKBY Güvenlik Konseyi’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada “Irak ordusu yaklaşık 2.30’da bölgedeki (Kerkük) Peşmergelere iki cepheden saldırdı. Kekük’ün güneyinden yapılan saldırıda aralarında Abrams tankları ve Humvee zırhlı araçlarının bulunduğu ABD yapımı teçhizatlar kullanıldı” ifadeleri kullanıldı. Açıklamaya göre, Peşmerge güçleri Şii milislerin kullandığı 5 arazi aracını da imha etti.
Ankara’dan Kerkük açıklaması: Barış ve istikrar adımları için Irak hükümetinin yanında yer alacağız
Türk Dışişleri Bakanlığı, Irak ordusunun, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) kontrolünde bulunan Kerkük’e yönelik başlattığı operasyonla ilgili yaptığı açıklamada “Türkiye, ülkede kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesini teminen atacağı adımlarda Irak hükümetinin yanında yer alacaktır” dedi.
Dışişleri Bakanlığı, bugün ‘Kerkük’teki gelişmeler ve Irak hükümetinin tutumu’ hakkında yazılı bir açıklama yaptı. Dışişleri Bakanlığı’nın açıklaması şöyle:
“IKBY’nin Irak Anayasasını ihlal etmek suretiyle gayrımeşru şekilde düzenlediği referandum sonrasında Irak hükümetinin ülkenin toplumsal mozaiğinin bir modelini oluşturan ve tarih boyunca Türkmen soydaşlarımızın yurdu olan Kerkük şehrinde anayasal egemenliğini tesis etmek üzere attığı adımları yakından takip ediyoruz.
Irak hükümetinin Kerkük’te PKK terör örgütü elemanlarına müsamaha gösterilmeyeceğine, bunların mobilize edilmesinin savaş ilanı telakki edileceğine ilişkin açıklamasını memnuniyetle karşılıyoruz.
IKBY’yi son dönemde yaptığı vahim yanlışlara bir yenisini eklememesi yönünde ikaz ediyoruz. Kerkük’te toplumsal huzur ve barışı bozmaya yeltenebilecek PKK terör örgütünün bu bölgede melce bulmasına vesile olanlar tarafımızdan da sorumlu tutulacaktır.
Bu vesileyle, Irak’ın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettiğimiz önemi bir kez daha vurguluyoruz. Irak topraklarındaki PKK mevcudiyetinin sonlandırılması bağlamında Irak hükümeti ile her türlü işbirliğine hazır olduğumuzun altını çiziyoruz.
Türkiye, ülkede kalıcı barış ve istikrarın tesis edilebilmesini teminen atacağı adımlarda Irak hükümetinin yanında yer alacaktır.”
Kerkük nerede? Stratejik önemi ne?
Çok sayıda Türkmen’in yaşadığı Kerkük stratejik olarak büyük önem taşıyor. Kerkük, Irak’taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat’ın 236 km kuzeyinde, Erbil’in 83 km güneyinde, Musul’un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye’nin 97 km batısında, Tikrit’in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır.
Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Kürtler, Araplar ve Türkmenler’den oluşmaktadır. Eski Asur başkenti Arrapha bölgesinde yer alan Kerkük, 5000 yıllık harabeleri üzerinde, Khasa nehri yanında yer alır. Arrapha, MÖ 10 ve 11. yüzyıllarda Asurlular döneminde çok büyük bir öneme kavuşmuştur. Stratejik ve coğrafik önemi nedeniyle şehir, üç imparatorluk için adeta bir savaş meydanıydı; Asur imparatorluğu, Babil ve Med imparatorlukları, ki hepsi şehri belirli zamanlarda yönetmiştirler.
Kerkük çok geniş bir şekilde yayılmış ve karışmış bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde şehir merkezi çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu, Kürtler de taşranın çoğunluğunu oluşturuyordu.Şehir özellikle 20. yy’da daha dramatik değişimler deneyimlemiştir. Kürtler, Türkmenler ve Araplar bu bölgeye dair sahiplik iddialarında bulunmakta ve iddialarını destekleyecek tarihi bilgi ve verilere sahip olmaktadırlar.
Tarihi olarak, şehir her zaman Kürtler ve Türkmenler tarafından kültürel bir başkent olarak atfedildi. 2010’da Irak Kültür Bakanlığı tarafından Irak kültürünün başkenti olarak isimlendirildi. Şehirde günümüzde etnik kökeni Kürt, Türkmen, Arap ve belirli ölçüde Süryani olan insanlar yaşamaktadır.
